یک تحلیلگر سیستم های پرداخت و بانکی گفت: نظام معیوب کارمزدها در شبکه پرداخت کشور نه فقط از قدرت وام دهی بانک ها کم کرده بلکه به رشد نقدینگی و فشار بر ساختارهای کلان کشور افزوده است.
«محمدرضا جمالی» در گفت وگوی مشروح با خبرنگار ان درباره شرایط حاکم بر نظام پرداخت کشور اظهار داشت: ضرب سکه و چاپ اسکناس در کنار توسعه بانکداری الکترونیک یکی از موضوع های حل شده در دنیاست اما در ایران، آن را به یک معضل تبدیل کرده ایم.
«به عبارتی ترکیب مناسبی از ابزارهای مختلف باعث شده است که نه تنها امنیت در نظر گرفته شود بلکه هزینه مبادلات و پرداخت بانکی به حداقل برسد.» «در سال ۹۶ بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک ها در نظام معیوب پرداخت به عنوان کارمزد هدر رفته در حالی که این میزان در سال ۱۳۹۲ کمتر از ۳ هزار میلیارد تومان بوده است.»
وی گفت: در شرایط کنونی باید از سیاستگذاران پولی پرسید چرا این میزان از منابع کشور برای کارمزدها هزینه شود در حالی که آمارها نشان می دهد ۸۰ درصد تراکنش های بانکی زیر ۲۵ هزار تومان ارزش دارد و این روند با خرد شدن بیشتر تراکنش ها در شتاب و شاپرک به میزان حداقل ۳۰ درصد، در سال ۹۷ رشد خواهد داشت و به بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
این تحلیلگر نظام های پرداخت درباره اینکه چرا بانک ها با وجود آگاهی نسبت به زیانی که این شیوه برای منابع آنها دارد، به این روش ادامه می دهند، گفت: وضعیت امروز نظام های پرداخت بی شباهت به یک معتاد نیست که هم نمی خواسته معتاد شود اما شده و اکنون نمی توان انتظار داشت که خود، برای خلاصی از این وضعیت اقدام کند.
وی بخشی از شرایط بوجود آمده را ناشی از نظارت ناکافی و انفعال سیاستگذار و سواستفاده از قدرت و موقعیت سیاستگزار پولی یعنی بانک مرکزی دانست و گفت: بانک مرکزی در این سالها به جای نظام مند کردن نظام پرداخت و تراکنش ها، خود نیز وارد بازی شده و بابت تراکنش هایی که انجام می شود به نام شتاب و شاپرک از کارمزدها نفع می برد.
«این در حالیست که در همه دنیا وظیفه اصلی بانک های مرکزی سیاستگذاری و ایجاد زیرساخت های کلان و سکه و اسکناس است و طیف بین دو قسمت توسط شرکت های خصوصی پوشش داده می شود؛ بانک های مرکزی در جهان با طراحی بازار سعی می کنند با ایجاد رقابت به کاهش هزینه پول کمک کنند.»
جمالی گفت: حتی در بسیاری از کشورهای پیشرو در صنعت پرداخت می بینیم که استفاده از پول خرد و اسکناس بسیار رایج است و کارت بانکی به عنوان یک ابزار پرداخت در جای خودش استفاده می شود.
وی با بیان اینکه شتاب و شاپرک سالی ۲ هزار میلیارد تومان بابت تراکنش ها درآمد دارند، اظهار داشت: همین میزان پول، به میزان ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از قدرت اعتباردهی بانک ها با فرض آستانه سود یک درصد بانک ها از تسهیلات دهی بانک ها می کاهد.
«حتی بانک های تخصصی مانند بانک کشاورزی با ورود نامناسب به این حوزه باعث شده اند که مشکلات زیادی در کشور ایجاد شود. به عبارت در کشور نه تنها بانک ها درآمد غیر مشاعی از پرداخت های الکترونیک ندارند بلکه باید از درآمدهای مشاع از تسهیلات این هزینه ها را جبران کنند.»