گزارش از: وحید خدادادی
سوار خودروی شخصی شدم و برای یافتن راحت ترین و آرام ترین مسیر، برنامه مسیریابی را در گوشی تلفن همراه باز کردم تا هم در طول مسیر تنها نباشم و با سخنگوی مسیریاب هم کلام شوم و هم با کم ترین دغدغه ترافیکی به مقصد برسم. تا میانه راه مونولوگ رضایت بخشی میان من راننده و سخنگوی محترم برقرار بود و ناگهان سخنگو با یک تغییر لحن و رفتار عجیب و عصبانیتی دور از انتظار با گفتن این جمله که آقای محترم، امکان مسیریابی وجود ندارد، ادامه راه را از دعای امّن یجیب کمک بگیرید! از ما خداحافظی کرد و هر قدر زور زدیم تا مسیریاب مجددا فعال شود تنها یک پاسخ شنیدم: مسیر یابی این بخش مقدور نیست و برای ادامه راه با طراح و پیمانکار و مجری پروژه تماس بگیرید.
با این مقدمه به سراغ آخر و عاقبت فلاکت زده پروژه ای می رویم که قرار بود در بدو امر آبروی تبریز باشد و در نهایت آبروی تبریز را برد. پروژه ای که قرار بود به دروازه زیبای شمال غرب کلانشهر تبریز تبدیل شود و گره ترافیکی را باز و بزرگترین میدان کشور باشد ومحصولی که به دست مان رسیده ترکیبی شگفت انگیز از خیانت، فساد و تخلفات متنوع است و از آن ماکت زیبا چیزی که بر زمین مانده دوایر پیچ در پیچی است که از لحظه ورود به آن باید به خدا توکل کنید و مقدرات مسیر به شانس بسپارید.
مشکلات شهر تبریز تنها مختص بی مهری به آثار تاریخی و باستانی شهر نمی شود و در گند زدن به پدیده های مدرن شهری و پروژه های جدید ، تبریز جزو رکوردداران است و در سایه بی کفایتی ها و مسئولانی که عمدتا در حد نام و آوازه این شهر نبودند، ید طولایی در انجام پروژه های نصفه و نیمه و دوزاری دارد. بماند که از دل هر پروژه عمرانی هم معمولا هزارویک اما و اگر و فساد مالی بیرون می آید و در مواردی چند نیز تخلفات و متخلفین راست راست می گردند و به ریش همه ما می خندند. شاید بتوان پروژه میدان آذربایجان را دم دستی ترین و بارزترین نماد تخلفات مالی و عمرانی و تندیس بی کفایتی نام برد.
قبل از اجرای طرح ماکتی را به شهروندان نشان دادند و در نهایت آن چه تحویل دادند داستان چی فکر می کردیم و چی شد درآمد و پروژه را تحویل شهر دادند که قوی ترین نقشه های شهری و اپلیکیشن های مسیریابی هم وقتی وارد این منطقه می شوید، گیج می زند.
به گزارش ساقی آذربایجان، پروژه میدان آذربایجان، میدانی به وسعت ۱۲/۵ هکتار و یک و نیم برابر وسعت میدان آزادی تهران، از بزرگترین میدان‌های شهری ایران محسوب می‌شد که درخرداد ۱۳۹۴ توسط شهردار وقت و شورای شهر وقت کلنگ زنی شد و بنا بود تا این پروژه، خطوط رفت و برگشت یکی از مهمترین ورودی‌های شهر را به‌درستی فراهم کند و در نهایت سرنوشت پیش پیش معلومش، همانی است که امروز شاهد آنیم. با روی کار آمدن شورای ششم این امید بر اساس وعده های داده شده می رفت که تکلیف پرونده پروژه میدان آذربایجان به سرانجام برسد و اکنون بعد از گذشت نزدیک به دو سال از حیات شورای ششم، اتفاق خاصی نیفتاده و به نظر می رسد این امید سرابی بیش نباشد.
در ادامه مسیر مطالبه گری و پیگیری پروژه ها و وعده های بر زمین مانده و اینبار در فقره میدان آذربایجان هم به سراغ مسئولان و کارشناسان امر رفتیم تا چند و چون قضیه را جویا شویم. البته نباید فراموش کرد که این پروژه بایستی از دو منظر چرایی و نفس مدل اجرای آن و در ادامه به جهت تخلفاتی که صورت گرفته مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
اسم تقاطع ترافیکی را گذاشته اند، میدان آذربایجان!
دکتر بهشتی روی معتقد است که سال های سال درآمدهای شهری را صرف پروژه ای کردند که در نهایت خروجی لازم را نداشت.
این استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار روزنامه ساقی آذربایجان و در رابطه با ابعاد فنی پروژه میدان آذربایجان گفت: واقعیت این است که این پروژه از بدو طرح، پروژه ای بلندپروازانه بود که با شعار درست کردن میدانی بزرگتر از میدان آزادی آن هم در محلی که اصلا نیازی به آن نبود، کلید خورد. بحث اصلی قبل از مطرح شدن چنین طرحی این بود که بتوانیم کنارگذر شمالی را به کنارگذر غربی وصل نماییم که این کار با یک رینگ و با سادگی قابل حل بود و میدان آذربایجان هم در درون این موضوع هیچ نقشی نداشت. به این ترتیب که کنارگذر شمالی را باید تا پلیس راه ادامه می دادیم تا به کمربندی غرب وصل شود و با این کار یک رینگ دور شهر بسته می شد. بجای این کار یک پروژه بسیار ساده را آنقدر بزرگ کردیم که بعدا به اصطلاح روی دستمان باد کرد. در نتیجه و در وضعیت فعلی نه نمی توانیم کنارگذرها را به هم وصل کنیم که اگر این کار صورت گیرد ماهیت وجودی میدان زیر سوال خواهد رفت. شما در نظر بگیرید اگر اتوبان پاسدارن از پشت فرودگاه اگر به جاده مرند و کنارگذر غربی وصل شود و به اتوبان کسایی منتهی شود، در اینصورت میدان آذربایجان چه نقشی ایفا خواهد کرد که این همه در آن هزینه های سنگین شده است؟ به تعبیری ما پروژه اصلی را که امتداد کنارگذر شمالی بود رها کرده ایم و به جای آن برای یک میدان فرعی این همه هزینه کرده ایم.
بهشتی روی افزود: میدان در معادلات شهرسازی به عنوان یک فضای اجتماعی مطرح است و لزوم ارتباط مردم با میدان از عمده مسائل مطروحه در این رابطه است، مثل میدان آزادی تهران و میدان امام اصفهان. در صورتی که ما در تبریز اسم یک تقاطع ترافیکی را گذاشته ایم، میدان! چون کسی جسارت نمی کند که برود در وسط این میدان بنشیند و با فضای موجود ارتباط برقرار کند. پس نمی شود اسم آن را میدان گذاشت و صرفا یک تقاطع ترافیکی است ولی آیا برای آن منطقه یک تقاطع ترافیکی به آن عظمت نیاز بود؟ چون اگر بحث طرح اصلی مطرح باشد همانطورکه گفتم باید کنارگذر پاسداران مسیر خود را ادامه می داد.
قبل تر یک سری تصمیم گیری های مقطعی در آن منطقه اتفاق افتاده که نهایتا به شکل فعلی درآمده است. ما در این شهر البته که میدان لازم داریم ولی میدان در اصول و قواعد شهرسازی تعریف خاص خود را دارد و مفاهیمی مانند ارتباط میدان با محلات شهر و خود شهر البته نه خودروهای سواری موضوعیت داشته باشد تا بتوانیم اسمش را بگذاریم، میدان! آن چه امروز شاهدیم یک تقاطع غیر هم سطح است که البته صرف کردن این همه هزینه برای یک تقاطع هم درست نبود. حتی می شد در یک بازه جغرافیایی یک هکتاری و با یکی دو تا پل روگذر سروته قضیه را هم آورد و این در حالی است که امروز بیش از ۱۲ هکتار زمین را نابود کرده ایم. در صورتی که می شد از این مقدار زمین خالی استفاده های بسیاری در جهت رفاه حال شهروندان و ایجاد فضای سبز کرد. آن چه بر زمین مانده فضایی است که صرفا جهت تبادل ترافیکی از آن استفاده می شود که اگر ما پروژه های اصلی خود را درآن محدوده اجرا کنیم، عملا نفس وجود این میدان بی معنا خواهد بود. شما حساب کنید که اگر ما اتوبان پاسداران را به جاده مرند و در نهایت به کنارگذر غربی وصل کردیم میزان ترافیک تا چه حدی خواهد بود؟ آن چه در این محدوده به نام میدان هزینه شد، هزینه اضافی بود ضمن آن که چندین بار طرح در میانه راه عوض شده و نهایتا به یک فضای زیبنده تبدیل نشده است. از همه این ها مهم تر و در کنار هزینه های مالی در اجرای این پروژه، بحث حیف و میل کردن ۱۲ هکتار زمین است که می توانستیم نهایت استفاده را از آن ببریم آن هم در این شرایط که یافتن زمین خالی در شهر معضل است و هزینه تملک به جهت بالا رفتن قیمت ها، سرسام آور است. مزارع حاصلخیز منطقه را در اختیار پروژه ای قرار دادیم که اصلا نیازی به آن نبود. از سویی اجرای این طرح اسباب سردرگمی مسافران را هم فراهم کرده و شما زمانی که از سمت آذربایجان قصد رفتن به سمت فرودگاه را دارید مسیریاب مقصد را ضلع غربی نشان می دهد و این در حالی است که ما از ضلع شرقی به آن خروجی داده ایم و یا حین دور زدن میدان اگر قصد تردد در مسیر خیابان آذربایجان را داشته باشیم مسیریاب دست راست را نشان می دهد در صورتی باید از خروجی غربی خارج شویم. و این نشان می دهد که در اجرای پروژه کار کارشناسی لازم صورت نگرفته که اگر چنین بود دیگر مسیرها اینقدر پر پیچ و خم و غیرآشنا نبود و این همه زیرگذر و روگذر لازم نبود. شما اگر الان اگر از سمت آذربایجان قصد رفتن به فرودگاه را داشته باشید باید از دو زیرگذر عبورکنید، کجای دنیا برای تعیین مسیر با این فاصله باید از دو زیرگذر گذشت؟
وی در پایان اشاره کرد که ای کاش قبل از اجرای طرح مشخص می شد که قرار است این منطقه میدان شود یا تقاطع؟ از طرفی کم کم خود میدان آذربایجان رفته رفته به یک گره کور ترافیکی تبدیل خواهد شد!
پرونده پروژه میدان آذربایجان در دست دستگاه قضایی است و هنوز پرونده اش باز است!
رییس مرکز پژوهش‌های شورای شهر تبریز نیز معتقد است که این پروژه باید از دو جنبه عمرانی و حقوقی مورد بررسی قرار گیرد.
روح الله رشیدی عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز در گفتگو با روزنامه ساقی آذربایجان با اشاره به اختصاص ردیف بودجه در سال جدید برای تکمیل نواقص پروژه میدان آذربایجان گفت: در حوزه عمرانی و رفع نواقصی نظیر بدنه سازی، نور پردازی و حل ایرادات وضع موجود در بودجه شهرداری برای سال جدید بودجه مشخص و جداگانه ای لحاظ شده است. از نظر ما میدان آذربایجان یک منظومه پروژه ای بود که درآن دوره به طور ناقص اجرا شده است که تکمیل آن یک بعد قضیه است و بعد دیگر قضیه مسائل حقوقی آن است که با ورود مدعی العموم روند بازپرسی آن در دستگاه قضایی طی می شود و متاسفانه تا این لحظه تعیین تکلیف نشده و پرونده هنوز در شعبه ۴ بازپرسی دادگستری استان باز است.
دبیر کمیسیون شهرسازی و معماری افزود: بعنوان عضو شورا هر از گاهی این موضوع را تذکر می دهیم اما از چرایی و اطاعه دادرسی اطلاعی ندارم که باید از دستگاه قضایی در این رابطه جویا شوید.
پروژه میدان آذربایجان به خرابه شبیه است تا یک پروژه
رئیس کمیسیون تحقیق، نظارت و حقوقی شورای اسلامی کلانشهر تبریز بر این باور است که این پروژه از بدو طرح و اجرا حواشی خاص خودش را داشته و یکبار هم یکی از عزیزان در گذشته گفته بود که این پروژه هم آبروی ما را برد و هم پولمان را!
دهقان نژاد در گفتگو با خبرنگار ساقی آذربایجان گفت: به نظر من دلیل وضعیت فعلی این میدان دخالت غیر فنی در امور فنی است که پروژه را به این روز انداخته است. امسال مبالغی برای حل نواقص پروژه مصوبه شده و در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ شده است تا اقلا دستی به شکل و شمایل ظاهری آن بکشند تا پروژه شبیه پروژه باشد چون وضعیت فعلی به گونه ای است که وقتی وارد زیرگذرها می شوید گویی وارد یک خرابه شده اید! اما در موارد فنی قضیه باید کمیسیون عمران نظر بدهد که بالاخره آیا طرح درست اجرا شده یا نه؟ و اگر مواردی از ضعف و کم کاری باشد کمیسیون تحقیق وارد شود و پیگیر ترک فعل ها در رابطه با این پروژه باشد.
این عضو شورای شهر تبریز در رابطه چرایی عدم ورود کمیسیون تحقیقات شورا به این پرونده نیز گفت: چون یک بحث فنی است لذا باید ابتدا کمیسیون عمران در این ارتباط ورود نماید که تا این لحظه مورد خاصی به کمیسیون ما از طرف کمیسیون عمران گزارش نشده است و حتی نظرش را نیز اعلام نکرده است. از این رو ابتدا باید این کمیسیون نظر فنی خود را در این رابطه اعلام نماید تا اگر موردی باشد بر اساس همان نظریه فنی ما به قضیه ورود کنیم.
رئیس کمیسیون عمران با اعلام خبر تغییرات دیگری در پروژه میدان آذربایجان گفت: آخرین بررسی های کارشناسان ما بر این نکته صحه گذاشت که این پروژه ناقص اجرا شده است و عملا کسانی که از سمت فرودگاه قصد حرکت به سمت اتوبان باید یک دور میدان را طواف کنند و به اتوبان پاسداران دسترسی ندارند و طبق مطالعات انجام شده که چیزی به پایان آن نمانده است قرار بر این شد تا امسال از زیرگذر میدان پلی به سمت اتوبان پاسداران احداث شود تا دسترسی به اتوبان امکانپذیر شود.
بجانی درگفتگو با خبرنگار روزنامه ساقی آذربایجان گفت: هدف ما این است که امسال این پروژه را تمام کنیم چون همانطور که می دانید پروژه ای به آن عظمت و هزینه های گزاف به درد نمی خورد و استفاده چندانی ندارد.
وی گفت: امیدواریم با تکمیل این پروژه بسیاری از مشکلات این محدوده از جمله ترافیک و تصادفات حل خواهد شد و نمای پروژه هم اکنون در حال اجراست تا شاید با تکمیل این موارد بشود اسم این پروژه را پروژه نامید.
آنچه از گفته های دوستان در قالب این چند گفتگوی تلفنی بر می آید آن است که اولا به لحاظ فنی احتیاجات ترافیکی آن نقطه از شهر علی رغم صرف هزینه های هنگفت به جهت دخالت های غیر فنی لحاظ و مرتفع نشده و از طرفی نیز اهتمام لازم از سوی شورای ششم برای ورود قاطعانه و جدی به این پرونده چندانکه باید وجود ندارد و چرایی اطاعه دادرسی به گفته دبیر کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر موضوعی است که در قالب گزارش های بعدی به صورت مبسوط به آن خواهیم پرداخت. نکته مهم دیگر در این ارتباط طبق اشاره رشیدی عضو شورای شهر تبریز به سرانجام نرسیدن این پرونده و به درازا کشیدن آن در دستگاه قضایی است. لازم به ذکر است که این پرونده با شکایت یکی از نهادهای امنیتی در سال ۱۳۹۴ تشکیل و بعدا به سازمان بازرسی ارجاع شده است/
About Author
پست های مرتبط
طرح استاندار برای حل حاشیه‌نشینی تبریز!
مسیرگشایی خیابان انقلاب تبریز جزو پروژه‌های شاخص کشور اعلام شد
نابودی عناصر هویتی تبریز!