در شرایطی که هر تماس با اورژانس میتواند به معنای نجات جان انسانی در وضعیت بحرانی باشد، افزایش نگرانکننده تماسهای غیرواقعی با شماره ۱۱۵ در آذربایجانشرقی، زنگ خطری جدی برای نظام سلامت استان بهصدا درآورده است. بر اساس آمارهای رسمی، تنها در نیمه نخست سالجاری، بیش از ۲۰ هزار تماس غیرضروری و مزاحم با اورژانس ۱۱۵ ثبت شده که نهتنها موجب اتلاف منابع امدادی شده، بلکه در مواردی، جان بیماران واقعی را نیز تهدید کرده است.بحرانی پنهان در خطوط اضطراریصبحها در مرکز اورژانس تبریز، هر ثانیه میتواند آغاز یک مأموریت نجات باشد. اپراتورها با حداکثر تمرکز در حال پاسخگویی هستند، آمبولانسها در حالت آمادهباش قرار دارند و نیروهای عملیاتی چشمانتظار اولین تماس اضطراریاند. اما در این میان، تماسهایی ثبت میشود که نه اورژانسی در کار است و نه نیاز فوری به کمک. تماسهایی که تنها باعث اشغال خطوط اضطراری، سردرگمی اپراتورها و تأخیر در امدادرسانی به بیماران واقعی میشود.وحید شادینیا، مدیر روابط عمومی اورژانس آذربایجانشرقی در گفتوگو با فارس میگوید:«هر تماس غیرواقعی، باری روانی و عملیاتی بر دوش پرسنل اورژانس تحمیل میکند. این تماسها نهتنها باعث اتلاف وقت میشوند، بلکه میتوانند با به تأخیر انداختن رسیدن آمبولانس، تفاوت بین مرگ و زندگی را رقم بزنند.»
۲۰ هزار تماس غیرواقعی در ۶ ماه؛ آماری نگرانکنندهبه گفته وی، طی ۶ ماهه نخست سالجاری، بیش از ۲۰ هزار تماس غیرواقعی با اورژانس ۱۱۵ استان ثبت شده است. این تماسها شامل مزاحمتهای تلفنی، کنجکاویهای کودکانه، تماسهای تستی و حتی تماسهایی با اهداف سرگرمی بودهاند.وی ادامه میدهد: «در مواردی با تماسهایی مواجه بودهایم که بدون هیچ نیاز یا حادثهای، صرفاً برای آزمایش یا تفریح برقرار شدهاند. این رفتارها مصداق کامل بیمسئولیتی اجتماعی و تهدید سلامت عمومی است.»در آنسوی خط، انسانی ممکن است در حال جاندادن باشدبرای درک عمق فاجعه، کافیست یک لحظه خود را جای بیماری بگذاریم که در شرایط اورژانسی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا سانحه رانندگی قرار دارد و نیاز فوری به کمک دارد. در چنین لحظاتی، تماسهای غیرواقعی میتوانند باعث اشغال خطوط، کند شدن فرآیند اعزام نیروها و از دست رفتن لحظات طلایی نجات بیمار شوند.شادینیا با تأکید بر این نکته میگوید: «هر تماس بیمورد ممکن است موجب شود اپراتور اورژانس نتواند به تماس یک بیمار واقعی پاسخ دهد. ما مسؤول مستقیم جان افرادی هستیم که حتی شاید نامشان را ندانیم، اما به کمک ما وابستهاند.»
فشار کاری و فرسودگی روانی در میان پرسنل اورژانساز دیگر تبعات تماسهای غیرواقعی، افزایش بار روانی و کاری بر نیروهای اورژانس است. اپراتورها و نیروهای امدادی در شرایطی فعالیت میکنند که باید در کوتاهترین زمان، تصمیمهای حیاتی بگیرند. در این بین، تماسهای بیمورد موجب اتلاف انرژی، خستگی ذهنی و کاهش تمرکز میشود.علی کریمی یکی از تکنسینهای اورژانس استان با سابقه ۱۰ سال فعالیت، در گفتوگویی با فارس اظهار میدارد: «تفاوتی نمیکند که تماس واقعی باشد یا نه؛ ما موظفیم پاسخ دهیم. اما وقتی چندین تماس پشت سر هم بیمورد باشد، دچار تردید، فرسودگی و گاهی اشتباه در اولویتبندی میشویم. این اتفاق، برای پرسنل اورژانس یک آسیب جدی است.»ابعاد قانونی تماسهای غیرواقعیتماسهای غیرضروری و مزاحمت برای اورژانس، علاوه بر بعد اخلاقی، از نظر قانونی نیز جرم محسوب میشود. طبق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، هرگونه مزاحمت تلفنی برای سازمانهای خدماتی مانند اورژانس، میتواند منجر به حبس یا جریمه نقدی شود.کبری محمدی یک کارشناس حقوقی نیز در این رابطه میگوید: «در مواردی که تماس غیرواقعی منجر به تأخیر در رسیدن نیروهای امدادی شده و بیمار بهدلیل همین تأخیر جان باخته باشد، حتی میتوان از منظر قتل غیرعمد ناشی از تقصیر نیز به موضوع ورود کرد.»
چه باید کرد؟ راهکارها برای مقابله با تماسهای غیرواقعیاورژانس استان، با همکاری سایر نهادها، مجموعهای از اقدامات را برای کاهش این معضل از جمله آموزش همگانی و فرهنگسازی عمومی از طریق رسانهها و شبکههای اجتماعی، برگزاری کارگاههای آموزشی در مدارس برای آشنایی کودکان با کاربرد صحیح تماس با اورژانس، شناسایی تماسگیرندگان متخلف از طریق سیستمهای هوشمند مخابراتی،مجازات قانونی تماسهای مکرر و مزاحمتآمیز، راهاندازی سامانههای دیجیتال غیرتلفنی برای ثبت مشاورههای غیرفوری و عمومی همچنین مسئولیت اجتماعی؛ حلقه گمشده امنیت امدادی را در دستور کار قرار داده است.
در پایان، وحید شادینیا با درخواست از شهروندان میگوید: «خط ۱۱۵، شاهرگ حیاتی جامعه است. تماسهای غیرواقعی با این شماره نه شوخی است، نه سرگرمی؛ این تماسها میتوانند جان انسانها را بگیرند. از همه مردم درخواست میکنیم که فقط در موارد اضطراری تماس بگیرند و این خطوط را برای کسانی که واقعاً به کمک نیاز دارند، آزاد بگذارند.»پدیده تماسهای غیرواقعی با اورژانس، اگرچه شاید در ظاهر ساده و بیاهمیت جلوه کند، اما واقعیت این است که میتواند به فاجعهای خاموش و پنهان در نظام سلامت کشور تبدیل شود. نجات جان بیماران، نه فقط وظیفه اورژانس، بلکه نیازمند همکاری، مسئولیتپذیری و آگاهی عمومی است.براین اساس اورژانس آذربایجانشرقی بار دیگر از مردم درخواست میکند: با جان انسانها شوخی نکنید؛ تماس بیمورد با ۱۱۵ میتواند جان کسی را بگیرد.
About Author
پست های مرتبط
افزایش ۲۵ درصدی کرایه اتوبوسهای خصوصی در تبریز تصویب شد
قتل زن ۱۶ ساله به دست همسرش در عجبشیر
راه نجات کشور اصلاح طلبی است