وجود تعداد پرشمار ساختمانهای قدیمی، فرسوده و ناایمن در تبریز از جمله نگرانیهای زندگی در این کلان شهر ۱/۸ میلیون نفری است که در صورت اتخاذ نکردن تدابیر مناسب و به موقع میتواند تهدید جدی برای شهر و شهروندان به دنبال داشته باشد.
به گزارش ایرنا، با توجه به توسعه شهری تبریز از دهه ۱۳۰۰ شمسی و رونق آن در دهه های بعد، اکنون شمار زیادی ساختمان های پنج طبقه و بلندتر در تبریز وجود دارد که به گفته مدیران شهرداری از میان آنها تاکنون ۲۰۰ ساختمان ناایمن شناسایی شده اند.
بدیهی است که وقوع حوادثی مانند آتش سوزی و ریزش «پلاسکو» در تهران و «متروپل» در آبادان، تلنگری به مدیریت شهری تبریز و نهادهای مسوول از قبیل تشکیلات قضایی، سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز و اداره کل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی بود تا در قالب یک برنامه مدون و منسجم و دارای زمانبندی، نسبت به شناسایی، احصاء آمار و رفع خطرات احتمالی پیش روی ساختمان های ناایمن این کلان شهر، اقدام و از بروز هر گونه حادثه احتمالی ناگوار جلوگیری کنند.
پیگیری ها نشان می دهد که پس از وقوع حادثه ریزش ساختمان «متروپل» آبادان به این سو، نهادهای فوقالذکر با برگزاری جلسات کارشناسی و مدیریتی متعدد، نسبت به شناسایی و آمارگیری ساختمان های ناایمن در تبریز، اقدامات قابل توجهی انجام داده اند، اما نکته اینجاست که به نظر می رسد تصمیم سازی ها در این زمینه هنوز به نتیجه کاربردی در قالب الزام مالکان ساختمان های ناایمن به ایمن سازی آنها بر پایه تجربه زیسته در سایر شهرهای کشورمان و یا کشورهای دیگر منجر نشده است.
بدیهی است که فراموش کردن حوادث به وقوع پیوسته در ساختمان های ناایمن کشورمان در شهرهای یاد شده و به بایگانی سپرده شدن صورت جلسات نشست های کارشناسی و تصمیم سازی مربوط به این قبیل ساختمان ها در تبریز می تواند در آینده عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
واقعیت این است که امروزه در تبریز ساختمان های بلندمرتبه با کاربری تجاری بزرگی مانند «پاساژ امت» و «پاساژ برلیان»، «ساختمان ۱۱۰» و … با عمر بیش از ۴۰ سال وجود دارد که ریزش هر کدام از آنها می تواند آسیب های جدی جانی و مالی و پیامدهای روانی فاجعه باری برای شهر به دنبال داشته باشد.
کارشناسان با اشاره به این وضعیت می گویند که هر گونه سستی یا کم توجهی به موضوع ساختمان های ناایمن در تبریز با جان صدها نفر از مردم در ارتباط و وظیفه سازمان ها و نهادهای مسوول است که در قالب برنامه های میان مدت و بلندمدت نسبت به ایمن سازی این قبیل ساختمان ها در قالب اعمال مشوق هایی همچون تخفیف در عوارض شهرداری، تسهیل فرآیند صدور پروانه ساخت و … اقدام کنند.
بدیهی است که خطر ساختمان های ناایمن تبریز محدود به ساختمان های بلندمرتبه نیست و فروش تراکم مازاد در ساختمان های نوبنیاد، که به امری عادی و رایج در ساختمان سازی تبریز تبدیل شده و کمتر ساختمان نوسازی را می توان یافت که یک یا دو طبقه اضافه نداشته باشد، همراه با ساخت و سازهای غیرمجاز مناطق موسوم به «حاشیه نشین» و بافت تاریخی، پرونده سازه های ناایمن در این کلان شهر را قطور می کنند.
برخی از مهندسان ناظر ساختمان ها با ماشین امضا تبدیل شده اند
در همین حال دادستان مرکز استان آذربایجان شرقی نیز تاکید دارد که ساختمانهای تجاری و مسکونی ناایمن در شهر تبریز و سایر شهرستانهای استان باید شناسایی شده و ضمن آسیب شناسی نقاط ضعف آنها احصاء و برای رفع این نقاط راهکارهای لازم ارائه شود.
بابک محبوب علیلو با بیان اینکه یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم، داشتن برنامه کاری عملیاتی قابل نظارت و پایش است، ادامه می دهد: ۲۵ درصد جمعیت شهری کلانشهر تبریز حاشیهنشین بوده و در بافت ساکن فرسوده هستند و این حاشیه نشینی به تدریج شکل گرفته و با وجود قدامات قابل توجهی که در خصوص پیشگیری از گسترش بافتهای ناکارآمد انجام شده، با توجه به حجم گسترده حاشیه نشینی با مشکلات متعددی مواجه هستیم.
دادستان مرکز استان آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه دستگاه قضایی با کسی تعارف ندارد و اینکه دستگاهی برای فرار از پاسخگویی با ارائه توجیهاتی از خود سلب مسؤولیت کند، قابل قبول نیست، می گوید: نباید اجازه بدهیم برخی از مهندسان ناظر ساختمانها به جای تحقق نظارت واقعی به ماشین امضاء تبدیل شوند.
محبوب علیلو تاکید می کند: با تأیید ناایمن بودن ساختمانی توسط شهرداری و سازمان نظام مهندسی ساختمان، اگر مسؤولان ساختمانهای تجاری ناایمن نسبت به رفع نواقص آن اقدام نکنند، بر اساس قانون با آنها برخورد خواهد شد، زیرا قرار نیست مردم را فدای منفعت یک عده افراد بکنیم.
وی با بیان اینکه نمایندگان شورای شهر و مجلس در رابطه با ساخت و سازهای غیرمجاز باید از دستگاههای مرتبط با این موضوع حمایت کنند تا آنها بتوانند با قدرت به وظایف خود عمل کنند، اضافه می کند: هیچ دستگاهی از اجرای قانون مستثنی نبوده و با عمل نکردن به تکالیف و اهمال و سهل انگاری علیه مسؤولان آن دستگاه اعلام جرم خواهد شد.
شناسایی ۲۰۰ ساختمان ناایمن در تبریز
محمد عزتی، سرپرست معاونت شهرسازی شهرداری تبریز نیز می گوید که ۲۹۰ ساختمان بالای ۱۰طبقه، ۲۸۵ ساختمان کمتر از ۱۰طبقه و یکهزار و ۲۵۰ ساختمان پنج طبقه در تبریز وجود دارد.
عزتی همچنین از شناسایی ۲۰۰ ساختمان ناامن در تبریز خبر می دهد که به گفته وی اقدامات لازم برای اخطار و هشدار به مالکان آنها انجام شده و این روند ادامه دارد.
وی همچنین از نیاز ۵۰ هزار میلیاردتومانی برای ساماندهی حاشیه این شهر سخن می گوید و اضافه می کند: محدوده بافت حاشیه نشین شهر تبریز ۵۰۰ هکتار وسعت دارد که ۱۲۵ هزار نفر از جمعیت شهر را در خود جای داده است.
عزتی همچنین با اعلام اینکه هفت هزار هکتار از وسعت تبریز نیازمند بازآفرینی شهری است، تشریح می کند: منطقه ای که ضروری است هرچه سریع تر به آن رسیدگی شود، ۴۹ هکتار با سه هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز همچنین از تدوین لایحه تشویقی جهت نوسازی ساختمانهای فرسوده و پاساژهای فرسوده خبر داده و می گوید: قدمت و ابنیه تاریخی شهر تبریز، ضرورت توجه به استحکام و ارتقای ایمنی ساختمانهای فرسوده را بیش از هر زمان ممکن میکند.
وی بیان میکند: در این لایحه برای پاساژها و ساختمانهای تجاری که از طریق اداره کل راه و شهرسازی استان جهت نوسازی معرفی میشوند و از طرف شهرداری مجاز شناخته شده و دارای عدم خلاف و پایان کار باشند و یا تثبیت بنا شده و عوارض و جریمه مربوطه را پرداخت کرده باشند، ۵۰ درصد تخفیف در عوارض تجدید بنا و صدور پروانه ساختمانی به میزان مساحت زیربنای تجاری و خدماتی مجاز قبلی اعمال خواهد شد.
طبق گزارش های دریافتی از ساکنین برخی از مجتمع های فوق ، گویا عملیات استحکام بخشی و تقویت سازه در آنها آغاز شده است که امید می رود با دقت و نظارت کامل فنی و مهندسی و در کوتاه ترین زمان ممکن این اقدامات انجام پذیرد تا از بروز حادثه مشابه ساختمان پلاسکو در تبریز جلوگیری گردد.
یادآوری: آتشسوزی و ریزش ساختمان پلاسکو، حادثهای بود که صبح روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ در چهارراه استانبول واقع در مرکز تهران، ایران رخ داد. در پی وقوع این آتشسوزی، ساختمان پلاسکو بهطور کامل فرو ریخت. ساختمان پلاسکو در حالی پس از ۳/۵ ساعت سوختن، فرو ریخت که تعداد زیادی مأمور آتشنشانی در حال مهار آتشسوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند و عدهای از آنها زیر آوارِ ناشی از فرو ریختن ساختمان ماندند و کشته شدند.
بنابر گزارش اورژانس تهران، آخرین آمار اعلامی از تعداد مصدومان این حادثه ۲۳۵ نفر بود. ۱۸۱ نفر از مصدومان به صورت سرپایی تحت درمان قرار گرفتند و ۵۵ نفر دیگر نیز به بیمارستان منتقل شدند که یک نفر از آنها فوت کرد. ۵۲ نفر نیز پس از بستری در بیمارستان و دریافت خدمات درمانی لازم، ترخیص شدند. آمارهای متفاوتی در مورد مفقود شدگان وجود دارد اما اکثر این آمار بین ۲۰ تا ۳۰ تن است. یکی از آتشنشانان حاضر در زمان تخریب به علت شدت سوختگی در بیمارستان درگذشت. همچنین طبق اعلام رسانههای ایران در روزهای پس از حادثه، پیکر ۱۶ آتشنشان و ۶ شهروند عادی نیز از زیر آوار خارج شده و با این حساب مجموع قربانیان اعلام شده از طرف پزشک قانونی ۲۲ نفر است.
به نوشته ایرنا، ۱۲۰۰ واحد در پلاسکو وجود داشت که بر اساس آمارها ۵۶۰ واحد از آن فعال بودند. بر اساس این گزارش، ۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت به این واحدها وارد شدهاست و سه هزار کارگر نیز بیکار شدهاند. به گفته ایسنا به نقل از تقی نوربخش، رئیس سازمان تأمین اجتماعی، تنها نیمی از این کارگران بیمه هستند.
آواربرداری ساختمان پلاسکو جمعه ۸ بهمن ۱۳۹۵ به پایان رسید ۱۷۰۰ کامیون نزدیک به ۲۰ هزار تن نخاله ساختمانی جابهجا کردند.
پست های مرتبط
پرشورها دمتان گرم!
فرسودگی شهرک های صنعتی استان با توقف بازپرداخت مالیاتی به حساب شهرک ها
مکتب عدل