شوش قوم آذربایجان در مسلخ سودجویی و سوء مدیریت

اختصاصی ساقی آذربایجان/ وحید خدادادی

حتما در رستوران ها و کافی شاپ ها گذرتان به افرادی خورده است که از بس به این مکان ها مراجعه می کنند و پای ثابت آن هستند که سفارش بگیران این اماکن آن ها را می شناسند و و وقتی به میزشان مراجعه می کنند، بدون نگاه کردن به منوی روی میز با واژه همون همیشگی نوشیدنی یا غذای مورد نظر خود را سفارش می دهند. داستان اصحاب رسانه مطالبه گر با مدیران استانی هم تقریبا یک چنین شکل و شمایلی دارد و سفارش آقایان همان همیشگی یعنی قضیه گردن نگیری است. این عزیزان دوستان باوفایی نیستند و به محض اینکه گاف شان در رسانه های محلی برملا می شود، با شعار کی بود کی بود، من نبودم، توپ را به زمین دیگری انداخته ضمن برائت از خود سریع مدیر دیگری را در مظان اتهام قرار می دهند. در قسمت جدید این سریال تکراری و البته خسته کننده همین سفارش برای پرونده شوش قوم هم تکرار شد.
پدیده ای طبیعی و نادر به مساحت بیش از ۶ کیلومتر به مانند کویری کوچک در دل منطقه زیبا و خوش آب و هوای روستای مقصودلو از توابع بخش مرکزی هریس و در فاصله ۱۰ کیلومتری شهرستان قرار گرفته است که علاوه بر چشم انداز ویژه و جذابیت خاص گردشگری و تفریحی، خاک آن نیز خاصیت درمانی داشته و سالانه پذیرای میهمانان و گردشگران زیادی از سراسر کشور است. بر همین اساس و با توجه به ارزش‌های اکولوژیکی، گردش‌گری و فرهنگی کویر هریس، هر گونه فعالیت معدنی در این منطقه می‌تواند به تخریب محیط زیست، نابودی زیستگاه‌های طبیعی و کاهش جاذبه‌های گردش‌گری آن منجر شود.
با این وجود اخباری مبنی بر صدور مجوز بهره‌برداری معدنی در کویر هریس (شوش‌قوم هریس) توسط مدیرکل صمت استان منتشر شد که موجی از نگرانی و اعتراض دوست‌داران محیط زیست و اهالی منطقه را به دنبال داشته است. در این قسمت از برنامه نوبتی هم که باشه باید نوبت واکنش مسئولین امر بود تا چرایی دست پخت جدید و دستور پخت آن را به اطلاع عموم برسانند و بر همین اساس مشتریان ثابت رسانه های مطالبه گر توضیح جدید ارائه نکردند و سفارش شان همون همیشگی بود، گردن نگیری و اعلام برائت! بر همین اساس معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی به این خبر واکنش نشان داده و گفته است که میراث فرهنگی آذربایجان شرقی هیچ گونه مجوز رسمی برای بهره برداری معدنی از منطقه «شوش قوم» را به هیچ کس، نهاد و ارگانی صادر نکرده است و هر گونه اظهار نظر در این خصوص نادرست است.
نواداد متذکر شده که سازمان صمت آذربایجان شرقی از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان طی استعلامی درخواست کرده بود که آیا شوش قوم منطقه ای تاریخی است یا نه؟ طبق پاسخ اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی مبنی بر تاریخی نبودن منطقه، سازمان صمت مجوز بهره برداری از آن را صادر کرده است.
طبق اظهارات جنابشان گندی که بالا گرفته ربطی به میراث فرهنگی ندارد و این اداره کل با این توضیح دو خطی که منطقه تاریخی نیست، سروته قضیه را هم آورده است. خدا خواست و نشست خبری مدیر کل میراث در رابطه با برگزاری نمایشگاه گردشگری پیش آمد تا از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را برده و چرایی این موضوع را از شخص مدیر کل جویا شویم. وی در پاسخ به پرسش ما در این رابطه گفت: شوش قوم عرصه طبیعی است و بعنوان یک جاذبه گردشگری خاص و به مثابه کویری در دل آذربایجانی با جغرافیای کوهستانی خودنمایی می کند. در یک دوره و تنها برای یک هکتار از این کویر مجوزی از سوی سازمان صمت صادر شده که بعد و به جهت اعتراض اهالی و ساکنین منطقه این مجوز از سوی شورای تامین شهرستان لغو شده است و بر همین اساس دو سالی بهره برداری از آن متوقف شد که گویا مجددا این اقدام صورت می گیرد.

پیشنهاد ما این بود که سازمان صمت معادل این مجوز را در جای دیگری بدهد و حتی با دعوت از آن شخص به او پیشنهادات مختلفی در این زمینه از جمله ایجاد کمپ کویر نوردی دادیم که متاسفانه استقبال نکرد. در طول همه این سال ها بوده مواردی که بعضا تصمیمات اشتباهی اتخاذ شده و بعدا مسئولان در مقام تصحیح آن برآمده اند و می توان در مورد شوش قوم هم با تغییر تصمیم و لغو مجوز صادره از این جاذبه طبیعی حفاظت کرد که می تواند به عنوان یک مرکز گردشگری مورد استفاده قرار گیرد.
سابقه و تجربه کاری ما در این زمینه نشان می دهد که در صورت تماس با مدیر کل صمت این بزرگوار نیز ما را به نامه میراث ارجاع خواهد داد و چرایی این مجوز را در راستای آن ماست مالی خواهد کرد. اما به ناچار به سراغ این بزرگواران می رویم تا توضیحات غیر منطقی شان را جویا و به صمع و نظر افکار عمومی برسانیم.

مجوز بهره برداری از شوش قوم روند قانونی خود را طی کرده است!

رئیس سازمان صمت استان با اشاره به سیر قانونی اخذ مجوز برای برداشت به ساقی آذربایجان گفت: دستگاه ها موظفند تا مناطق خاص را با نقشه یو تی ام در سامانه بارگذاری کنند تا امکان واگذاری آن سلب شود و به نام اشخاص ثبت نشود. در بدو امر و برای اخذ مجوز شخص به نهادهای استعلام گر مراجعه می کند و بعد از گرفتن تاییدیه از آنان مجوز صادر می شود و وزارت صمت موظف است که چنانچه از سوی دستگاه ها ایرادی به منطقه فوق وارد نباشد، قانونا مجوز را صادر نماید. در قضیه شوش قوم پاسخ به استعلام صورت گرفته از دستگاه های مختلف از جمله منابع طبیعی و میراث فرهنگی رای به بلامانع بودن صادر شده و نهایتا مجوز فوق صادر شده است.


سرتیپی افزود: مستحضرید که وقتی برای شخصی مجوزی صادر می شود، لغو آن به این سادگی ها نیست. سیر قانونی قضیه به این شکل است که ابتدا باید دستگاه هایی که حین دادن جواب استعلام اشتباه کرده اند باید مراحل قانونی را پیگیری نمایند و موضوع در کارگروه استانی مطرح شود و یا اینکه از طریق دستگاه قضایی بحث را پیگیری نمایند. لذا برای لغو مجوز نیاز به اقدام دستگاه های فوق جهت لغو مجوز می باشد.

برای شوش قوم مجوز بهره برداری نداده ایم!

نوبتی هم که باشد نوبت محیط زیست بود تا نهایتا نظر آنان را در این رابطه جویا شویم. اشتری در گفتگو با ساقی آذربایجان در این رابطه گفت: گویا در سال ۹۲ مجوز این مجموعه از سوی سازمان صمت صادر شده و در سال ۹۶ مجددا مجوز برداشت در ابعاد یک هکتار صادر شده ولی اداره کل محیط زیست به دلیل شرایطی که این اداره کل در حین اعطای مجوز در نظر می گیرد، برای آنان مجوز بهره برداری صادر نکرده است!


در نهایت آنچه واضح است همان دور باطلی است که در پیگیری موضوعاتی از این دست گرفتار آن می شویم و باید منتظر ماند و دید نهایتا سرنوشت این جاذبه گردشگری محکوم به نابودی است یا در مجوز صادره برای برداشت تجدید نظر خواهد شد. از شواهد پیداست که این لغو مجوز در صورت اقدام میراث میراث و اهتمام صمت عملی خواهد بود.

About Author