فیلم‌هایی که یک ملت را شوکه کرد/ چرا این همه خشونت؟

به گزارش ساقی آذربایجان، خبرگزاری ایسنا در تحلیل اعتراضات اخیر بعد از مرگ تلخ مهسا امینی، نوشته است: در سال‌های اخیر در موضوعاتی نظیر گرانی بنزین و سقوط هواپیمای اوکراینی شاهد تجمعات اعتراضی در سطح کشور بودیم، اما تجمعات روز‌های اخیر از نظر گستره و نوع اعتراضات با تجارب سال‌های اخیر تفاوت‌های جدی دارد. در اعتراضات آبان ۹۸ توزیع مراکز حضور معترضین در اکثر شهر‌های کوچک و بزرگ به چشم میخورد، اما در روز‌های اخیر اعتراضات به شهر‌های بزرگ و مراکز استان محدود مانده است.

از سوی دیگر در تهران هم مدل توزیع جمعیت به اعتراضات سیاسی شباهت دارد و بجای آنکه در سطح شهر پخش گسترده شود در برخی مراکز اصلی شهر تمرکز دارد؛ نقاطی که معمولا به طور سنتی کانون تشکیل اعتراضات سیاسی بوده است.

اما تفاوت محدود به گستره توزیع نیست، در میزان خشونت نیز شاهد نوع جدیدی از ساختارشکنی و بروز خشم هستیم. تصاویر منتشر شده در فضای مجازی از رفتار‌های خارج از عرف در میان معترضان حکایت دارد به نحوی که در برخی شهر‌ها فیلم‌های منتشر شده از آتش زدن آمبولانس‌های اورژانس (در فیلم کامل این حادثه ماموران پلیس توسط معترضان از آمبولانس پیاده می‌شوند). مشاهده شده است، حتی فراتر از این در یکی از فیلم‌های منتشر شده شاهد آتش زدن یکی از نیرو‌های پلیس در مشهد بودیم. این تصاویر با واکنش‌های گسترده در فضای مجازی منتشر شده و بسیاری از حامیان مهسا امینی از این تصاویر متاثر شدند.

پیگیری‌های ایسنا نشان می‌دهد که در روز‌های گذشته ۱۲ آمبولانس در سطح کشور مورد حمله معترضین قرار گرفته و از چرخه خدمات رسانی خارج شده است همچنین خسارت‌هایی به اموال عمومی و بانک‌ها در سطح شهر وارد شده است.

اما تلخ‌ترین بخش ماجرا فیلم حمله معترضین به زنی چادری در خیابان بود که چادر از سر او کشیده و مورد ضرب و شتم قرار دادند. این فیلم درحالی منتشر شد که اساسا این اعتراضات برای دفاع از مهسا امینی به عنوان «دختر ایران» شکل گرفته بود و شعار «زن زندگی آزادی» اصلی‌ترین شعار روز‌های اخیر بوده است.

البته فیلم‌های وایرال شده در فضای مجازی محدود به خشونت معترضین نیست در فیلمی شاهد رفتار‌های تند پلیس با عابرین و معترضین بودیم. در فیلمی دیگر شاهد باتوم زدن بی دلیل به عابرین هستیم و نیرو‌های پلیس در واکنش به حرف‌های عابرین با خشونت رفتار می‌کنند. هرچند که این میزان از خشونت پلیس با آتش زدن نیرو‌های پلیس و آتش زدن آمبولانس‌های حامل مصدومان قابل قیاس نیست، اما انتشار این فیلم‌ها به تندتر شدن فضا و بازتولید خشم و ناآرامی کمک می‌کند.

در روز‌های ابتدایی وقوع حادثه تلخ مهسا امینی رسانه‌های مستقل توانستند نماینده خوبی برای پوشش مطالبات مردم باشند و انتقادات به فرایند‌های هزینه ساز را منعکس کنند، اما با شروع اعتراضات خشن و تبدیل مطالبات مردمی به شورش‌های خیابانی فضای کشور از پیگیری مطالبات عبور کرده و به ناچار فضا برای پیگیری مطالبات رسانه‌ای و چهره‌های سیاسی محدود می‌شود.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts