«قره‌خروس قفقازی» قره‌داغ، نماد حیات‌وحش در خطر

«قره‌خروس قفقازی» تنها بازمانده خود در مرزهای جنوب‌غربی دامنه قفقاز است؛ پرنده‌ای زیبا، نادر و در خطر. حفاظت از آن تنها با مشارکت مردم، مسئولان و فعالان زیست‌محیطی ممکن خواهد بود.

در حالی که جنگل‌های بکر قره‌داغ در آذربایجان شرقی زیستگاه گونه نادر و ارزشمند «قره‌خروس قفقازی» است، کارشناسان محیط زیست نسبت به تهدیدات جدی این پرنده زیبا هشدار می‌دهند. مشاهده این پرنده تنها در فصل جفت‌گیری و در مناطق صعب‌العبور ارتفاعات ارسباران ممکن است.

«قره‌خروس قفقازی» تنها گونه از خانواده خود در ایران است که در ارتفاعات ۱۸۰۰ تا ۲۸۰۰ متری جنگل‌های ارسباران (قره‌داغ) زندگی می‌کند. این منطقه با پوشش جنگلی متراکم و وجود گونه‌های بومی مانند زغال‌اخته، قره‌قات، و گیاهان دارویی، محیطی ایده‌آل برای این پرنده محسوب می‌شود.

بر اساس گزارش اداره کل محیط زیست آذربایجان شرقی، سرشماری این گونه طی اردیبهشت‌ماه امسال انجام شد. در این سرشماری که با استفاده از مشاهده مستقیم نرهای در حال نمایش و صداهای خاص‌شان صورت گرفت، جمعیت ثابتی از این پرنده مشاهده شد که نشان از موفقیت نسبی برنامه‌های حفاظتی دارد.

قره‌خروس قفقازی نر در فصل بهار با پرش‌های بلند تولید صداهای خاص اقدام به جلب توجه ماده‌ها می‌کند. این رفتار، علاوه بر جذابیت اکولوژیکی، تنها فرصت مناسب برای کارشناسان محیط زیست جهت ردیابی و شمارش این پرنده نادر است.

ورود گردشگران غیرمجاز و افزایش سفرهای آفرودی به ارتفاعات، چرای بی‌رویه دام‌ها که موجب تخریب پوشش گیاهی و کاهش منابع غذایی پرنده می‌شود؛ برداشت بی‌رویه قره‌قات و دیگر گیاهان دارویی که خوراک اصلی جوجه‌های این پرنده را تشکیل می‌دهد؛ توسعه جاده‌ها و پروژه‌های عمرانی بی‌برنامه در اطراف زیستگاه‌ها از جمله عوامل نابودی این پرنده است.

«قره‌خروس قفقازی» تنها بازمانده خود در مرزهای جنوب‌غربی دامنه قفقاز است؛ پرنده‌ای زیبا، نادر و در خطر. حفاظت از آن تنها با مشارکت مردم، مسئولان و فعالان زیست‌محیطی ممکن خواهد بود. حفظ این گونه نه تنها به معنی نجات یک پرنده، بلکه حفظ توازن زیستی و فرهنگی منطقه ارسباران است.

About Author