اشتباه بزرگ مسئولان، از ششگلان تا خاوران

*ساقی آذربایجان – وحید خدادادی

بیش از نیم قرن از احداث آن می گذرد، بیمارستانی که در سال ۱۳۴۹ و در زیربنایی قریب به ۱۱هزار مترمربع تحت عنوان بیمارستان فرمانفرمائیان در محله تاریخی ششگلان افتتاح و به دانشگاه علوم پزشکی تبریز واگذار شد. به تدریج با احساس نیاز استان به یک مرکز تخصصی ویژه اطفال و از طرفی وجود تعداد کافی متخصص کودکان، نام مرکز به مرکز آموزشی و درمانی کودکان تغییر یافته و در سال ۱۳۷۵ با توسعه فضای درمانی و آموزشی و انتقال بخش‌های داخلی و نوزادان بیمارستان اسد آبادی به این مرکز ، مرکز آموزشی و درمانی کودکان تبریز به عنوان مرکز تخصصی و فوق تخصصی کودکان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در ادامه و با گسترش این مجموعه در واقع بیمارستان تخصصی کودکان تبریز به نوعی تنظیم کننده و مرکز مراجعه کودکان بیمار استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و استان های کرد نشین کشور شد. همین سیل مراجعات برون استانی باعث شد تا در ادامه شهرداری در کنار این مجموعه درمانی محلی را برای اقامت والدین و همراهان بیماران کودک در نظر بگیرد.
خیر نام آشنای آذربایجان که با لقب والای خیر مدرسه ساز زبانزد خاص و عام است این بار بزرگی و مردانگی اش را در قالب ساخت یک بیمارستان برای کودکان به رخ کشید و با وجود نقدهایی که به در بحث جا نمایی وجود داشت، بیمارستان کودکان مردانی آذر در شهرک خاوران کلنگ زنی و بهره برداری شد. دوری از مرکز شهر، نبود امکانات ایاب و ذهاب، کمبود امکانات نرم افزاری، نبود راه دسترسی مناسب، کمبود نیروی انسانی و ناتوانی دانشگاه علوم پزشکی در آماده سازی به موقع آن باعث گردید تا نقدهای بسیاری در فضای رسانه ای در رابطه با افتتاح این بیمارستان در آن نقطه از شهر و عدم آماده سازی بموقع آن صورت گیرد. سال گذشته و با اوج گرفتن انتقادات، روزنامه ساقی آذربایجان نیز بنا به وظیفه رسانه ای خود مشکلات موجود در این رابطه را در قالب گزارش انتقادی منتشر کرد و در همین ارتباط گفتگویی صمیمی با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان کودکان مردانی آذر انجام دادیم. در این گفتگو نکاتی مطرح شد که تصمیمات اخیر دانشگاه علوم پزشکی با آن تطابق ندارد و از آن جمله عبارتند از اینکه قرار شد به جهت امکان دسترسی آسان شهروندان به خدمات درمانی کودکان بخش اورژانس بیمارستان قدیمی همچنان به کار خود ادامه دهد و آمبولانس هایی هم در این مکان قرار داشت تا در صورتی که کودک بیمار، وضعیتی بحرانی داشت، با آمبولانس به بیمارستان جدید منتقل شود. از سویی از دلایلی که در این گفتگو برای انتقال این مجموعه به بیمارستان جدید بیان شد نبود ایمنی ساختمانی و فرسودگی مجموعه بود. در ادامه و همین چند روز پیش خبری بر روی خروجی رسانه های محلی قرار گرفت که در تضاد با گفته های قبلی مسئولان علوم پزشکی بود.
بر اساس تصمیمات دانشگاه علوم پزشکی تبریز از این پس ساختمان بیمارستان کودکان به عنوان کلینیک ویژه تخصصی و فوق تخصصی شیخ الرئیس شماره ۲ واقع در خیابان ششگلان تبریز فعالیت و در رشته و تخصص های مختلف به شهروندان خدمات دهی می کند. ناگفته پیداست که چنین تصمیمی به دلایلی چند پشتوانه منطقی لازم را ندارد. اولا این منطقه از تبریز همچنان بافت تاریخی خود را حفظ کرده و ششگلان تبریز به شکلی است که وقتی وارد آن می شوید هنوز بافت قدیمی آن یادآور دهه های ۵۰ و ۶۰ تبریز است و مجاورت بیمارستان با موزه قاجار و مقبره الشعرا و قدمت این بیمارستان نوعی هویت تاریخی به این منطقه از شهر بخشیده بود. از سویی این خیابان کشش این حجم از بار ترافیکی در صورت اجرای این تصمیم را ندارد و با تاسیس فاز ۲ شیخ الرئیس، شرایطی را که در این مدت و در بازه زمانی عصر، مقابل شیخ الرئیس ۱ شاهدیم، در این منطقه نیز تکرار خواهد شد. از سویی مگر قرار نبوده که درمانگاه این مجموعه همچنان برای ارائه خدمات درمانی به کودکان باقی بماند.؟

به محض احداث یک بیمارستان، بیمارستان دیگری را تعطیل می کنیم!

در همین ارتباط دکتر بهشتی روی در گفتگوی تلفنی با خبرنگار روزنامه ساقی آذربایجان گفت: روند مکان یابی و احداث بیمارستان ها در دنیا و حتی در کشور خودمان نیز تابع یک سلسله ضوابط است. قاعده بر این است که در مراکز مناطق شهری باید بیمارستان احداث شود بر این منوال که اگر برای نمونه شهری مثل تبریز اگر دارای مناطق ۱۰ گانه شهری است پس باید برای هر منطقه شهری نیز یک بیمارستان وجود داشته باشد! متاسفانه در همه این سال ها ضعف دانشگاه علوم پزشکی تبریز باعث شده که هر زمان یک بیمارستانی در این شهر مکان یابی واحداث شده است، درب یک بیمارستان دیگر را تخته کنند. اگر به خاطر داشته باشید سال ها قبل وقتی بیمارستان امام رضای کنونی احداث و آماده بهره برداری شد، به بهانه ناایمن بودن و غیر قابل استفاده بودن بیمارستان امام خمینی را تعطیل کردند! این یک اشتباه تاریخی بود که ما به جای این که افزایش ظرفیت بیمارستانی داشته باشیم، به محض احداث یک بیمارستان، بیمارستان دیگری را تعطیل می کنیم. ما به جای اینکه خدمات درمانی را گسترده کنیم و رفاه اجتماعی را بالا ببریم بعضا با تصمیمات نادرست خود موجب کاهش رفاه شهروندان هم می شویم. قبل تر دسترسی بیمارستان امام راحت تر از بیمارستان امام رضای فعلی بود و دسترسی بیمارستان کودکان از بیمارستان مردانی آذر بهتر و سریع تر بود. اساسا طراحی اولیه بیمارستان مردانی آذر بر این شکل بود که قرار شد یک بیمارستان سرطانی برای کودکان سرطانی درست کنند تا پوشش دهنده کودکان سرطانی شمالغرب کشور باشد. برای همین منظور در طراحی اولیه آن فضایی هتل گونه برای اقامت والدین و همراهان بیمار لحاظ شد و اصلا قرار نبود که بیمارستان کودکان قبلی تعطیل شود.
این استاد دانشگاه افزود: الان شرایط را به نحوی پیش بردند که آقای مردانی آذر هم از بابت احداث این بیمارستان و تعطیلی بیمارستان قبلی مورد نقد و گلایه است. لذا در این رابطه باید بگویم که با تعطیلی بیمارستان کودکان نوعی کم لطفی هم به مردم شهر و هم به شخص آقای مردانی آذر شده و نوعی پشت دست داغ کردن می شود برای این خیر بزرگوار. شرایط طوری شده که امروزمردم گلایه دارند که اگر ایشان نبودند بیمارستان قبلی سرجایش خودش بود و ما این همه مشکل از بابت درمان کودکان بیمار نداشتیم. خدای ناکرده اگر زلزله ای در این شهر اتفاق بیافتد باید در جای جای شهر اماکن درمانی و بیمارستان باشد تا بتوانیم آسیب دیدگان را پوشش درمانی دهیم. حال این مسئله را به کلینیک های تخصصی دانشگاه علوم پزشکی اضافه کنید. دانشگاه علوم پزشکی بجای وجود یک ساختمان شیخ الرئیس که یک بخش از مرکز شهر را با بن بست ترافیکی مواجه کرده است بایستی حداقل ۱۰ کلینیک تخصصی در مناطق ده گانه تبریز داشت که حتی بیماران شهرهای دیگر هم از هر ورودی که وارد شهر می شدند به اولین و نزدیک ترین کلینیک تخصصی مراجعه کنند. ما این اشتباه تاریخی را در خیابان ۱۷ شهریور انجام دادیم و با تجمیع کلینیک ها و مطب های پزشکی عملا جریان ترافیک این بخش از شهر را مختل کردیم و امروز همین تجربه اشتباه را در رابطه با تعطیلی بیمارستان کودکان وتبدیل آن به کلینیک انجام می دهیم! تا زمانی که در بحث مراکز درمانی تمرکز زدایی صورت نگیرد، با مشکلات ترافیکی حاصل از مراکز درمانی مواجه خواهیم بود.

انتقال بیمارستان کودکان خلاف موازین عدالت بهداشتی است

روح الله رشیدی عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز هم ضمن انتقاد از انتقال این بیمارستان گفت: این مسئله در زمان خودش مطرح شد و تصور قبلی این بود که احداث بیمارستان مردانی آذر می تواند یک مزیت دو چندان برای شهر باشد و قرار بر این بود تا بخش جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق تبریز را این بیمارستان جدید الاحداث پوشش دهد و بیمارستان کودکان قدیمی نیز بافت شمالی و مرکزی شهر را پوشش دهد. متاسفانه به محض شروع به کار بیمارستان جدید متوجه شدیم که موضوع، بحث انتقال بیمارستان کودکان قدیم است و در همین ارتباط نقی پور رئیس بیمارستان علوم پزشکی را به شورا دعوت کردیم و این موضوع در آن جلسه مطرح شد و قبل تر این مسئله تذکر داده شده بود. علی رغم وجود این نیاز در مرکز شهر ما مردم را به بخشی از شهر که دسترسی به آن هم سخت است، می فرستیم.
وی در گفتگو با خبرنگار روزنامه ساقی آذربایجان گفت: به نظرم مطالبه شما هم باید بر این اصل استوار باشد که اقلا اورژانس این بیمارستان تعطیل نشود و کما فی السابق به کار خود ادامه دهد و معتقدم که این انتقال خلاف موازین عدالت بهداشتی است و قطعا آسیب های خاص خود را خواهد داشت.

در تبریز مرکز تخصصی برای درمان کودکان وجود ندارد!

دهقان نژاد رئیس کمیسیون نظارت و تحقیق و حقوقی شورای اسلامی کلانشهر تبریز در گفتگو با خبرنگار روزنامه ساقی آذربایجان مسئله انتقال بیمارستان و تصمیم گیری در مواردی از این دست را موضوعی چند ضلعی دانست و گفت: این قبیل موارد چیزهایی نیستند که یک شخص بتواند از عهده تصمیم گیری آن برآید و در این فقره بخصوص هم لازم بود تا دانشگاه علوم پزشکی نهادهای دیگر را هم در این تصمیم دخیل نماید. لازم بود تا عواقب این تصمیم و ابعاد ترافیکی و اجتماعی آن دقیقا مورد بررسی قرار می گرفت از آن جهت که موضوعی چند وجهی است. بهتر است تا دانشگاه علوم پزشکی برای جلوگیری از تکرار اشتباهات قبلی و معضلات ترافیکی ۱۷ شهریورهای جدید این قبیل موارد را با هماهنگی و همکاری شهرداری تبریز و شورای ترافیک انجام دهد. امروز شما ببینید که ساختمان مجتمع سلامت، ترافیک اتوبان میانی را مختل کرده و مطب های پزشکی موجب قفل شدن خیابان ۱۷ شهریورگشته و اگر فاز ۲ شیخ الرئیس هم در محل بیمارستان کودکان به راه بیفتد دقیقا همین مشکلات در منطقه ششگلان هم وجود خواهد داشت. حتی ما پیشنهاد دادیم تا ساختمان شیخ الرئیس را به آخر مارالان(ساری زمین) منتقل نمایند و یکی از بخش های اداری این دانشگاه را به ساختمان فعلی شیخ الرئیس انتقال دهید. یا گفتیم بجای قرضی که به شهرداری تبریز دارید، ساختمان شیخ الرئیس را به ما بدهید! به لحاظ امکانات درمانی هم در درون شهر تبریز فقط در منطقه آبرسان یک کلینیک مخصوص کودکان داریم و مخالف انتقال کامل این بیمارستان هستم و لازم است تا بخش اورژانس این بیمارستان کماکان به کار خود در همان محل بیمارستان کودکان ادامه دهد. بگذارید قضیه ای را که شخصا مبتلابه آن بودم برای درک اهمیت موضوع عرض نمایم. یکی از فرزندانم تب بالای ۴۰ درجه داشت و وقتی کودک را جهت درمان به کلینیک کودکان بردیم، حتی پزشک آن مجموعه هم قادر به تشخیص درست قضیه نشد و اما به محض اینکه کودک را به بیمارستان کودکان منتقل کردیم، دکتر اورژانس به محض رویت کودک آن را درمان کرد. لذا بحث درمان بیماری های کودکان یک بحث کاملا تخصصی و برای خانواده ها امری حیاتی است و چه بسا اگر مسافت رسیدن به بیمارستان طولانی بود، ممکن بود خدای ناکرده شاهد اتفاقات بدی باشیم و حتی احتمال تشنج کودک در صورت تاخیر در درمان آن وجود داشت و از این رو بهتر است بخش اورژانس در محل فعلی بیمارستان کودکان همچنان باقی بماند تا شاهد خسارت های انسانی نباشیم.

بیمارستان تخصصی کودکان سرطانی تبریز با حضور وزیر بهداشت در سال ۹۴ در ششگلان به بهره برداری رسید.

همزمان با طلیعۀ سی و هفتمین فجر انقلاب و با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ،نماینده معزز ولی فقیه در استان و امام جمعه محبوب تبریز، استاندار آذربایجان شرقی و شهردار و رئیس و جمعی از اعضای شورای اسلامی کلانشهر تبریز، بیمارستان ۱۱۸ تخت خوابی کودکان مبتلا به سرطان با اعتباری بالغ بر ۶۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ریال در محل فعلی بیمارستان فرمانفرماییان تبریز به بهره برداری رسید.
این پروژه با هدف تکمیل زیر ساختهای اساسی حوزۀ سلامت منطقۀ شمالغرب و با تدبیر شهردار محترم کلانشهر تبریز و حمایت های بی دریغ اعضای محترم شورای شهر و همچنین همکاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز طراحی و پیگیری گردیده و در مدت زمان ۱۸ماه به مرحلۀ بهره برداری رسید و کلیۀ عملیات عمرانی و خدماتی این پرژه از سوی شهرداری منطقۀ یک تکمیل گردیده و طی آئینی با حضور مسولین کشوری و استانی به بهره بردای رسید.
شایان ذکر است پروژه بیمارستان کودکان مبتلا به سرطان طی آئینی با حضور دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت ،درمان واموزش پزشکی ، حضرت ایه الله مجتهد شبستری نماینده ولی فقیه و امام جمعه محبوب تبریز ، دکتر جبارزاده استاندار آذربایجان شرقی و مهندس پور مهدی معاون عمرانی استاندار و شهردار و رئیس و جمعی از اعضای شورای شهر و رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز اعتباری بالغ بر ۶۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ریال در ۴/۵ طبقۀ سازه ای با مساحتی بالغ بر ۴۵۰۰ متر مربع و افتتاح و به بهره بردای رسید.

نتیجه

آنچه که در سطور بالا به رشته تحریر درآمد به وضوح حاکی از آن است که بیمارستان کودکان می توانست با یک مرمت ساده برای مدت ها نیازهای اولیه درمانی کودکان این شهر را پوشش دهد و موارد حادتر به بیمارستان مردانی آذر منتقل شود. از سویی انتقال هایی از این دست و تصمیمات بعدی در رابطه با شیخ الرئیس ۲ در محل این بیمارستان همانطورکه اشاره شد نیازمند مشورت و همکاری با نهادهای دخیل در امر ترافیک است و قطعا چنین اشتباه بزرگی بعدها شاید جبران ناپذیر باشد و نتوان از عهده عوارض اجتماعی و انسانی اش برآمد. آیا بهتر نبود تا مسئولان علوم پزشکی که خلف وعده کرده و برخلاف گفته های قبلی در مقام انتقال کامل برآمده اند در رابطه با این قبیل تصمیمات مهم با بزرگان و دلسوزان و عقلای شهر هم مشورت می کردند. از هم اکنون و با اجرای این تصمیم و انتقال کلینیک ها باید با ترافیک آرام این منطقه از تبریز هم خداحافظی کرد و تبریز را کلینیک سرایی دانست که از سر اتفاق عده ای نیز به عنوان اهالی درآن زندگی می کنند.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts