بایدن در تل آویو، پوتین در تهران

به گزارش ساقی آذربایجان، قرار است در هفته آتی دو اتفاق مهم رخ دهد. در حالیکه جو بایدن به زودی به خاورمیانه سفر کرده و با مقامات رژیم صهیونیستی و عربستان و احتمالا برخی کشورهای عربی دیدار خواهد کرد، کرملین نیز اعلام کرده که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به زودی (احتمالا ۲۸ تیرماه) به تهران خواهد آمد.

 سفر قدرتمندترین مردان جهان به کشورهای خاورمیانه نشان از این دارد که اختلاف و کشمکش روسیه و آمریکا احتمالا به خاورمیانه کشیده شود. پیش از این بسیاری برآن بودند که سفر بایدن به اسرائیل و کشورهای عربی به درخواست مقامات رژیم صهیونیستی است و به قصد مقابله با فعالیت هسته ای ایران صورت می گیرد. سفر پوتین به تهران نشان می‌ دهد که مساله فقط گره کور برجام و اختلافات اسرائیل و ایران و متحدانش نیست و بحران جدی‌تر از آن چیزی است که گمان می رود.

سفر بایدن و پوتین به کشورهای منطقه یادآور جنگ های ایران و روم در عصر اشکانیان و ساسانیان است که در آن، هر یک از دو امپراتوری برای تسهیل اقدامات خود و شکست رقیب قدرتمند، دست به دامن مناطق استراتژیک مهم اما نسبتا کوچکی همچون ارمنستان و قفقاز می شدند تا با جذب آنها بتوانند زمین بیشتری برای اجرای عملیات و شکست دشمن داشته باشند.

خط دفاعی تهران – مسکو در مقابل ریاض – تل آویو

در حالیکه پوتین به شدت در اوکراین درگیر جنگ است و بایدن هم با تمام قوا از ارتش اوکراین و دولت زلنسکی دفاع می کند، حالا غرب و شرق قصد دارند در زمین جدیدی به رقابت بپردازند، این زمین جدید خاورمیانه است. کاخ سفید مدعی شده که در جنگ اوکراین، ایران حامی روسیه است و از خاک خود به روس ها تجهیزات دفاعی و پهپاد می دهد. آمریکا در حالی ایران را به حمایت از روسیه متهم می کند که خود قصد دارد ائتلافی نظامی علیه ایران شکل دهد. این ائتلاف که قصد دارد خطی دفاعی بین ریاض و تل آویو ایجاد کند با درخواست اسرائیل و برای توقف فعالیت های منطقه ای و هسته ای ایران صورت می گیرد. حالا پوتین با سفر خود به تهران قصد دارد در مقابل تهدیدها علیه ایران بایستد. رئیس جمهور روسیه قصد دارد با حمایت از ایران، مسکو و تهران را به هم نزدیک تر کند و خط دفاعی جدیدی در مقابل خط دفاعی ریاض – تل آویو که با پشتیبانی آمریکا ایجاد خواهد شد، شکل دهد.

ایران در میان جنگ مسکو و واشنگتن

آمریکا و روسیه در خاورمیانه با هم درگیر خواهند شد و هر یک به دنبال جذب حامی و متحد در این منطقه هستند. البته بسیار بعید است مسکو و واشنگتن به صورت نظامی با یکدیگر درگیر شوند. درگیری و جنگ روسیه و آمریکا در خاورمیانه استراتژیک خواهد بود. بایدن و پوتین سعی دارند با جذب کشورهای خاورمیانه، جبهه حامی خود را تقویت کنند. آمریکا قصد دارد با ایجاد ائتلاف نظامی و فشار بر ایران ضمن ایجاد ترس، باعث دور شدن کشور از روسیه شده و همچنین، با ترغیب ایران به توافق هسته ای، زمینه کنترل تبادلات اقتصادی تهران و مسکو را فراهم کند.

از آن سو، ولادیمیر پوتین به دنبال این است که با دور کردن ایران از توافق و نیز تقویت ایران در مقابل آمریکا و متحدانش مانع از گرایش تهران به سمت واشنگتن یا پذیرش درخواست آمریکا و متحدانش شود. پوتین به خوبی می داند در جنگ اوکراین احتیاج به متحدان جدی دارد. این متحدان می توانند در آفریقا، شرق آسیا و حتی اروپای شرقی و آمریکای جنوبی وجود داشته باشند اما خاورمیانه از همه این مناطق مهمتر است چرا که هم به لحاظ جغرافیایی به روسیه نزدیک تر است و هم در معرض تماس مستقیم با آمریکا و متحدانش است.

جنگ سرد دوم در خاورمیانه شعله ور می شود؟

به نظر می رسد سفر تقریبا همزمان پوتین و بایدن به خاورمیانه سرآغاز نوعی جنگ سرد جدید در خاورمیانه باشد. احتمالا رقابت های تسلیحاتی، اقتصادی، سیاسی و استراتژیک روسیه و آمریکا خود را در رقابت های سیاسی و اقتصادی و استراتژیک کشورهای منطقه ای نشان دهد. این چیزی است که یک بار در طول دهه ۵۰ الی ۷۰ و در قالب جنگ سرد اول خود را نشان داد. کشورهای خاورمیانه در میان گرایش های راست و چپ در نوسان بود و شوروی و آمریکا هر یک به دنبال گروکشی و نبرد نیابتی با دشمن درجه اول خود بودند. ممکن است بار دیگر چنین جنگی آغاز شود و وضعیت استراتژیک منطقه را تغییر دهد.

 باید دید ایران چگونه می تواند استقلال عمل خود را در جنگ سرد دوم حفظ کند و از افتادن در دام خوف و رجای یکی از طرفین جلوگیری کند.

About Author