توسعه راه آهن تبریز-تهران در قالب توافق ۲۵ ساله ایران و چین

*وحید خدادادی

پیگیری مصوبات سفر یک روزه رییس جمهور به استان آذربایجانشرقی، گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با رتبه استان در امنیت سرمایه گذاری و سلامت اداری و تناقض های موجود در رابطه با دستاوردهای سفر را با دکتر کلامی معاونت اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی در میان گذاشتیم.
معاون اقتصادی استاندار چنین آماری را دور از واقعيتهای میدانی می داند و همچنین از پیگیری جدی مصوبات سفر رییس جمهور گفت.
در ادامه ، مشروح این گفتگو از نظرتان می گذرد:

ساقی آذربایجان: طبق آماری که اخیرا مرکز پژوهش های مجلس منتشر کرده است، استان آذربایجان شرقی به لحاظ سلامت اداری در بین استان ها رتبه آخر و در بحث امنیت سرمایه گذاری رتبه ۲۶ را به دست آورده است، چرایی چنین وضعیتی از نگاه شما به عنوان یک مسئول اجرایی و مدرس اقتصاد در دانشگاه چیست؟
کلامی: تحقیق مربوط به ۹ ماهه اول سال است و بر اساس یک جامعه آماری مشخص بیرون آمده و هر گزارشی به جهت متغیرهایی که برای تهیه آن در نظر گرفته می شود، می تواند دارای خطا باشد.
هرچند که باور من بر این است که یک سری مشکلات اساسی در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان در بحث تولید و سرمایه گذاری وجود دارد اما به شخصه این گزارش را دقیق نمی دانم، چون امنیت سرمایه گذاری خودش را در عرصه میدانی نشان می دهد. سرمایه محتاط و عاقل است و هیچ سرمایه‌گذاری در جایی که ریسک سرمایه گذاری بالا است اقدام به سرمایه گذاری نمی کند در حالی که ما شاهد وجود بزرگترین بخش خصوصی کشور در استان مان هستیم، پس از همین جا می توان دریافت که این داده ها درست نیست.
در حال حاضر یکی از چالش های اساسی استان تامین زیر ساخت های لازم برای سرمایه گذاران جدید است، این یعنی اینکه سرمایه گذار هست و ما به دنبال تامین زمین،گاز و برق برای آنان هستیم. به نظر من مرکز پژوهش های مجلس باید دقت ویژه ای دردادن اینگونه آمارها به خرج دهد چراکه بودجه آن از بیت المال تامین می شود و انتظار می رود که نتیجه این مطالعات در اصلاح فرایندهای کشور تاثیر گذار باشد در هر صورت باور من این است که واقعیت های میدانی آذربایجان شرقی با نتایج احصایی این تحقیق تفاوت فاحشی دارد البته بنده منکر مشکلاتی که بر سرراه سرمایه گذاری و روان کردن امورات در استان وجود دارد نیستیم اما تلاش می کنیم با رفع موانع استان را به بهشت سرمایه‌گذاری کشور تبدیل کنیم.

ساقی آذربایجان: در بخشی از صحبت های تان به مشکلات ساختاری اشاره فرمودید، در این مورد بیشتر توضیح دهید؟
کلامی: خب یک سری از مشکلات ساختاری ملی است که در تمام استان ها مشهود است. در کشور ما فرایندها بسیار پیچیده است و مثلا دستورالعمل های وزارتخانه ها باهم هم راستا نیستند و حتی بعضا مغایر هم نیز می باشند که خود باعث سرگردانی می شوند، نظام بوروکراتیک ما پیچیده است و ساختار اداری طوری است که روانی کار را دچار مشکل می کند، مثلا در کشوری مثل ترکیه اخذ مجوز برای احداث یک واحد صنعتی تنها سه روز به طول می انجامد اما در ایران این پروسه زمانبر است و استان ما نیز تابع همین شرایط است اما برخی از مشکلات وجود دارد که مختص استان ماست و آن سختگیری ها و دقت نظرهای بیش از حد در بحث فضای کسب و کار و اقتصاد است!
در استان ما خیلی وقت ها به قسمت سخت قانون عمل می شود تا قسمت نرم آن به همین دلیل ما باید شجاعت و قدرت ریسک پذیری مدیران اقتصادی و قدرت واقع بینی آنها را بالا ببریم و درک کنیم که شرایط فعلی اقتصاد ما ،شرایط جنگی است و به همین دلیل مدیران باید جسارت این را داشته باشند تا تصمیم گیری های برابر و هم راستا با شرایط موجود را بگیرند.

ساقی آذربایجان: دستاوردهای سفر اخیر ریاست جمهور به استان آذربایجان شرقی به محل تناقض بین مسئولان استانی و نمایندگان بدل شده است، در مورد دستاوردهای سفر با نمایندگان مجلس صحبت کرده ایم که برخی از آنها با قاطعیت گفتند که در این سفر هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است اما گفته های مسئولان دولتی در استان مغایر با گفته های این نمایندگان است. به نظر جنابعالی کدام موضع به واقعیت نزدیک است و در کل بعد از سفر رییس جمهور چه اتفاقاتی در استان رخ داده است؟
کلامی: در این سفر تصمیم های بسیار خوبی گرفته شده است که حضور رئیس جمهور در مجتمع مس سونگون و صدور دستور استقلال آن از جمله مهمترین آن هاست. هرچند که این خواسته قدیمی است اما برای اولین بار است که در حال تحقق است و از آن به بعد است که جلسات زیادی در مورد نحوه استقلال مس، نحوه سرمایه گذاری در زیرساخت ها صورت گرفته است و در کل اتفاقات مثبتی در این حوزه صورت گرفته است که ذوب و پالایش مس با سرمایه گذاری ۱۰هزار میلیارد تومان از جمله آن هاست که قرار براین است که قرارگاه خاتم الانبیا آن را به اجرا برساند. همین طور برای تاسیس نیروگاه ۳۲۰مگاواتی خورشیدی هم جلسه ای برگزار شده است که در صورت به نتیجه رسیدن نصف نیروگاه تبریز تولید برق خواهیم داشت. همین طور در سراب نیز فاز یک تولید آلومینا و نمک صنعتی انجام گرفته و کار شروع شده است.
در هر صورت سفر و مصوبات آن بخشی از کار است و پیگیری های مسئولان استانی برای اجرایی شدن مصوبات، فاز دوم کار می باشد این طور نیست که بگوییم که رئیس جمهور بودجه ای مشخص کرده است و تمام ، مسئولان دستگاه های دولتی و هم نمایندگان مجلس باید به جد پیگیر مصوبات باشند چراکه میزان وصول بودجه بستگی به میزان همت ما برای وصول آن دارد هرچند که اکنون بودجه اولیه تخصیص یافته و در جاده های استانی و نیز استادیوم یادگار امام شاهد آن هستیم.
من مطمئن هستم که سفررئیس جمهور برای استان اتفاق خوبی بود و البته این را هم اضافه کنم که ۲۳همتی که برای سفر استانی در نظر گرفته شده است خارج از بودجه استان است که این امر در جلسه ای که با معاون اول رئیس جمهور داشتیم مشخص شد و معلوم شد که ربطی به بودجه کلی استان ندارد.

ساقی آذربایجان: پیش بینی زمانی شما برای تکمیل پروژه هایی نظیر مقبره الشعرا و یا راه آهن چه قدر است؟
کلامی: ببینید در حال حاضر در سفر استانی رئیس جمهور بودجه مقبره الشعرا تامین مالی شد و حتما محقق خواهد شد. در مورد پروژه راه آهن تبریز -خاوران اعتبارات لازم مصوب شده است که رقمی حدود ۱۵۰ میلیارد تومان است، البته ناگفته نماند که این موضوع و دو بانده کردن راه آهن تبریز- تهران در قالب توافق بیست و پنج ساله ایران و چین اجرایی خواهد شد.

ساقی آذربایجان: هم اکنون در بحث قانون اصلاح یارانه ها ، نقدهای اساسی وجود دارد که عمده آن ها جنبه اقتصادی دارد، نکته این است که معمولا دولت ها در ایران اعمال ساختار شکن را از سر استیصال انجام می دهند ، لذا در افکار عمومی این تلقی ایجاد شده است که به سرانجام نرسیدن برجام، دولت را مجبور به اجرای این طرح کرده و هدفمندی موضوعی فرعی است از سویی اصلاح اقتصادی بر روی مدل اقتصادی صورت میگیرد و اساسا نظام اقتصادی ما فاقد یک مدل پذیرفته شده جهانی می باشد، شما به عنوان یک معلم اقتصاد نحوه اجرا و بازه زمانی اجرای این طرح را چطور ارزیابی می کنید؟

کلامی: در پاسخ به این که نظام اقتصادی کشور مدل خاص اقتصادی ندارد تا اصلاحی بر روی آن صورت گیرد باید بگویم که فارغ از هر مدل اقتصادی همیشه یک اصل وجود دارد و آن این است که رانت همواره فساد آور است و اگر شما در هر قالبی و تحت هر شرایطی رانت را حذف کنید پس بخش عمده ای از فساد به طور اتوماتیک حذف خواهد شد و هیچ معلم اقتصادی نیز با این موضوع مشکلی ندارد. شاید بر سر اینکه اندازه های حضور دولت در اقتصاد چقدر باید باشد اختلاف وجود داشته باشد اما هرگز نشده بر سر موضوع رانت با هم اختلاف نظر داشته باشند.
نظام یارانه ای در مورد هر کالایی باشد ایجاد فساد خواهد کرد مثلا وقتی که دسترسی شما به یکسری منابع بیشتر از بقیه باشد مطمئنا قدرتی در شما به وجود می آید که در سایر آحاد جامعه قابل تصور نیست، پس هیچ دولتی با موضوع حذف ارز ترجیحی مخالف نبوده و حتی دولت دکتر روحانی هم به دنبال این کار بود و آن وقت هم نظر بر این بود که این ارز را حذف کند.پس صحبت مدل نیست و در اینجا صحبت از اصول است و هر چیزی که باعث رانت شود باید از فضای اقتصادی کشور حذف شود و منابع و اطلاعات باید در اختیار همه مردم باشد و نباید به واسطه ارز ۴۲۰۰تومانی رانت ایجاد شود .
عده دیگری هم می گویند الان وقت اجرای این طرح نبوده جواب آن این است که هیچکس ترکیب تیم برنده را تغییر نمی دهد، خب اگر رانت باعث ثبات اقتصادی می شد ما در چهل سال گذشته به آن می رسیدیم در حالی که همواره به خاطر وجود همین رانت ها دچار بی ثباتی و یا سلطان پروری در اقتصاد بوده ایم و اصلاحات اقتصادی در حالی که همواره به خاطر وجود همین رانت ها دچار بی ثباتی و یا سلطان پروری در اقتصاد بوده ایم و اصلاحات اقتصادی در زمان بیماری آن صورت می گیرد و ما باید در حین حرکت مسیر و فرایندها را به سمت اقتصاد سالم هدايت کنیم.
اما در مورد شیوه اجرای این طرح باید عرض کنم که بله مشکلاتی را داشتیم و می توانستیم با هماهنگی های بیشتری طرح را اجرا و تدبیر نمود تا آسیب های اجرایی طرح به کمترین مقدار ممکن برسد که اگر اینطور بود شاید شاهد صف های طولانی نان در یکی دو هفته اول اجرای طرح نبودیم و یا در مورد نهاده ها مشکلاتی را نداشتیم.
این تصمیم مطمئنا، مطلقا عاری از خطا نیست، اما مهم این است که با تصمیمات جانبی هم راستا با طرح اثرات منفی آن را کاهش دهیم.
ساقی آذربایجان: به صف های نان اشاره کردید، اخیرا خبری در شبکه های اجتماعی وجود داشت مبنی بر این که برخی از نانوایی های پخت دولتی ساعات کاری خود را کاهش داده اند، آیا این خبر درست است؟
کلامی: خیر، اتفاقا بعد از اینکه صف های نان افزایش یافت ، ساعت کاری نزدیک به پنجاه نانوایی را افزایش دادیم و یکسری از نانوایی های آزاد پز را به نوع دو تغییر دادیم تا میانگین قیمت نان در استان کاهش یابد.
ساقی آذربایجان: در یکی از مصاحبه های اخیرتان به موانع سرمایه گذاری در استان اشاره ای داشتید، و ایراداتی که به بخش خصوصی وارد است، در این رابطه بیشتر توضیح می دهید؟
کلامی: در استان آذربایجان شرقی بخش خصوصی بسیار کارآمد است چرا که وقتی تحریم ها زیاد شد میزان آسیب پذیری اقتصاد آذربایجان شرقی نسبت به استان های دیگر کمتر بود چون بخش خصوصی استان ما از افراد نخبه تشکیل شده والبته که این حرف یک تعارف نیست ما در استان مان کسانی را داریم که برای نزدیک به پانزده هزار نفر شغل ایجاد کرده اند و یا شخص دیگری به تنهایی هفت درصد صادرات استان را عهده دار است و یا واحدی دیگر در حال حاضر محصولات الکترونیکی خود را به کره صادر می کند ، اما خوب یک ایراد نیز متوجه حوزه های تصمیم ساز بخش خصوصی مانند اتاق بازرگانی هست اتاق باید نقش محوری در ارائه برنامه‌های اقتصادی استان ایفا نماید و کمیسیون های تخصصی اتاق بازرگانی محل تولید اندیشه و برنامه برای پویای اقتصاد استان خصوصا در حوزه بخس خصوصی باشد.
اصلی ترین مانع هم در حال حاضر برای بخش خصوصی کمبود زیرساخت هایی مثل تامین برق و گاز است نه کمبود سرمایه گذار که البته ما در سفر رئیس جمهور به استان روی این موضوع بسیار کار کردیم و بیشترین اعتبار سفر هم معطوف به همین امر است.
ساقی آذربایجان: اخیرا در یک مصاحبه گفته بودید که سهم برق استان به نسبت سایر استان ها کمتر است، آیا در این رابطه تدبیری اندیشیده شده است؟
کلامی: ببینید ما در استان مان برای برآورده کردن نیاز برق صنعتی خود به چیزی معادل ۳۲۰۰مگاوات برق نیاز داریم و این در حالیست که ما هم اکنون تنها ۱۵۰۰ مگا برق داریم برای همین بیشتر وقت مان را هم برای جذب سرمایه گذار در تولید برق گذاشته ایم و هم در مس سونگون مذاکرات را برای احداث نیروگاه شروع کرده ایم وهم با بخش خصوصی مذاکراتی برای تاسیس نیروگاه ۲۵۰مگاواتی به انجام رسیده که اگر احداث شود تولید برق صد در صد افزایش خواهد یافت.
در سایر نقاط استان نیز همچون صوفیان ،ملکان و هشترود صحبتهایی شده است که به دنبال تامین اعتبار آن هستیم.
ساقی آذربایجان: سایت بازرگام بعد از مدتی فعالیت و پس از اجرای طرح اصلاح یارانه ها به سایت فروش چیپس و پفک تبدیل شد، دلیل آن چیست؟
کلامی: خب این موضوع دو دلیل دارد: یکی اینکه این سایت کشوری است و مختص استان ما نیست و شرکتی که با دولت قرارداد بسته است فاقد یکسری از زیر ساخت ها می باشد که ماشینهای یخچال دار و سردخانه برای نگهداری محصولات از جمله آنهاست. ما هم در این مورد مهلتی داده ایم تا مسئولان این سایت بتوانند این نیازها را تامین کنند چراکه همانطور که قیمت مهم است سلامت شهروندان به مراتب از آن مهم تر است. مورد دوم آنکه با آزاد سازی قیمت ها دیگر مرغ آزاد و دولتی نداریم و قیمت هر دو یکیست پس عملا تنظیم بازار مرغ موضوعیت ندارد و از این رو موجودی سایت این روزها با کمبود مواجه است. البته از شهرداری تبریز خواسته ایم تا بازارچه های محلی مانند تهران را در تبریز ایجاد کند که در عرضه محصولات اساسی و قیمت آن می تواند نقش موثر داشته باشد و آقای هوشیار هم قول این کار را داده اند.
ساقی آذربایجان: وسخن پایانی؟
کلامی: آذربایجان شرقی امروز در مسیر بسیار خوبی در حوزه های مختلف قرار گرفته است و مستقل شدن صنعت مس که موفقیت چشمگیری بود اگر به درستی تحقق یابد می توان شاهد رونقی بیش از حد تصور در استان بود، برای رسیدن به این اهداف و رسیدن به سایر مطالبات استانی کلیه مسئولان استان اعم از نمایندگان و مسئولان اجرایی استان باید متحد عمل کنند .
ساقی آذربایجان: اکنون این اتحاد وجود دارد؟
کلامی: باید اتفاق بیفتد، ما باید هفته به هفته همصدا با هم مطالبات مان را پیگیری نماییم تا بتوانیم مسائل استان را آنطور که شایسته است جلو ببریم.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts