مجتمع فرهنگی تبریز؛ اداره کل ارشاد می شود

فرهنگ و هنر عنصری آمیخته با زندگی انسان ها است که در طول تاریخ اگرچه فراز و نشیب های بسیاری را بر خود دیده ست، اما با حفظ اصالت موضوع به حیات خود ادامه داده است. وقتی سخن از فرهنگ و هنر منطقه ای به میان می آید، تجارب انسان ها در شکل دادن آن، نخستین مبحثی است که مورد بررسی قرار می گیرد.
با گسترش ابعاد فرهنگ و هنر جوامع، میل به معرفی و به نمایش گذاشتن آنها توسط افراد آن جامعه بیشتر شد و پدید آمدن مکان هایی برای فعالیت در آن در این حیطه گسترش یافت. ایران و منطقه آذربایجان نیز مانند سایر نقاط این کره خاکی در طول تاریخ از این قاعده مستثنی نبوده و با گذر زمان، تلفیق این جریان همیشه پویا با زندگی مدرن قابل مشاهده بوده است.
مجتمع های فرهنگی و هنری، از جمله اماکنی هستند که در ایران رو به توسعه، با رویکردی تازه از دهه ۷۰ که دهه ای نوآور و به زعم بسیاری از فعالان این حوزه، دوره شکوفایی استعدادهای قشر جوان بود؛ آغاز به کار کردند.
مجتمع فرهنگی و هنری ۲۹ بهمن تبریز نیز از جمله این مجموعه است که در سال ۱۳۷۸ به همت اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان در محل بلوار ۲۹ بهمن تبريز آغاز به کار کرد. اين مجموعه در تبریزی که سرشار از ظرفیت های غنی فرهنگی و هنری بود، اما مکان مناسب و جامعی برای فعالیت، نمایش و آموزش آن نداشت، غنیمتی بزرگ بود. این مجتمع فرهنگي هنري با ۴۵۳۰ متر مربع زير بنا در زميني به مساحت ۴۰۰۰ متر مربع  با چشم اندازي زيبا طراحي و ساخته شد و طی ۲۴ سال فعالیت خود، جوانان بسیاری را در این حوزه توانمند ساخت.
نحوه بهره برداری و ایجاد فرصت فعالیت گسترده اصحاب فرهنگ و هنر استان در این مجتمع طی سال های اخیر دور از حواشی و نقدهای مختلف نبود، اما در ۶ سال گذشته با برون سپاری بخش هایی از ساختمان این مجتمع، تحولی در نحوه فعالیت آن به عنوان یکی از مراجع فرهنگی و هنری استان ایجاد شد.
آغاز به کار موسسه بین المللی الف در این مجتمع فرهنگی و هنری، بانی بسیاری از رویدادهای فرهنگی شد که تا سال ۹۸ و پیش از شیوع بیماری کرونا طبق روال ادامه داشت، اما با پیشروی این بیماری و توقف فعالیت بسیاری از مشاغل، این مجتمع فرهنگی هنری نیز با مشکلاتی مواجه شد.
با توجه به اینکه برون سپاری این مجتمع توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی از طریق برگزاری مزایده و تعیین مدت زمان بهره برداری صورت می گیرد، بنابه اظهارات این اداره کل زمان فعالیت موسسه بین المللی الف طبق قرارداد جاری شده به اتمام رسیده و موسسه ملزم به تخلیه این مکان است. این اتفاق موجب بیان روایت های مختلفی شده است که در این گزارش برای شفاف سازی این موضوع و اشتراک گذاری اطلاعاتی موثق به مخاطبان و دغدغه مندان حوزه فرهنگ و هنر استان، به شرح گفت و گوهای انجام گرفته با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی و همچنین مدیر موسسه بین المللی الف در ادامه این گزارش می پردازیم.

***

براساس اظهارات «سید محمدحسین بلاغی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی»، این مجتمع فرهنگی و هنری طی ۳ دوره از طریق مزایده به بخش خصوصی برای بهره برداری واگذار شده و طبق قانون در زمان اتمام قرارداد می بایست بار دیگر مکان مورد نظر برای تعیین بهره بردار جدید به مزایده گذاشته شود و امکان تمدید قرارداد پیشین وجود ندارد.
ایجاد دانشگاه علمی و کاربردی فرهنگ و هنر در مکان فعالیت این موسسه در مجتمع فرهنگی هنری ۲۹ بهمن تبریز نیز از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، اقدامی غیر قانونی و خلاف مفاد قرارداد تلقی می شود و بنابه گفته بلاغی فعالیت این دانشگاه در این مکان از سوی این اداره کل قابل قبول نیست و حکم تخلیه پس از اتمام زمان قرارداد نه برای دانشگاه بلکه موسسه الف که نام آن در قرارداد درج شده، صادر شده است.

انتقال اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی به مجتمع ۲۹ بهمن
نیازمندی به عملیات استحکام سازی خانه فرهنگ تبریز که محل کنونی فعالیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی است، موجب شده تا این مجتمع فرهنگی هنری پس از تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ به مزایده جدید گذاشته نشود تا بنابه نیازمندی این اداره کل برای نقل مکان از ساختمان قدیمی، به محل جدید فعالیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی تبدیل شود.
بلاغی ضرورت تخلیه ساختمان قدیمی این اداره کل بنا به تشخیص گذاری شرکت مشاور مبنی بر لزوم تخلیه ساختمان قدیمی برای حفظ سلامتی کارکنان و محدودیت در تعداد ساختمان های تحت تملک اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان را دلیل انتخاب این مجتمع برای فعالیت اداره کل تا اتمام عملیات استحکام بخشی و مقاوم سازی خانه فرهنگ تبریز عنوان کرد.
ارائه مهلت ۳ ماهه برای اتمام فعالیت موسسه الف و دانشگاه فرهنگ و هنر از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد در این مجتمع و مقاومت این موسسه برای تخلیه ساختمان از دیگر دلایلی است که بنا به اظهارات بلاغی موجب صدور حکم تخلیه یک هفته ای برای موسسه الف شده است.
بلاغی در پاسخ به این سوال که تکلیف نامه و گرفتن دستور موسسه الف از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، چه خواهد بود؟ گفت: «اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با هماهنگی وزارت و استانداری آذربایجان شرقی تمام اقدامات خود را انجام می دهد»، در نامه مذکور وزیر محترم؛ دستور «اقدامات لازم انجام پذیرد» مرقوم شده، اما طبق آخرین مذاکرات ۳ جانبه ای که بین وزارت مربوطه، استانداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان انجام شده و وضعیت این مجتمع مورد بررسی قرار گرفت، بنابر قانون اجازه تمدید قرارداد بری این موسسه وجود ندارد و من به عنوان مدیرکل اجازه انجام چنین اقدامی را ندارم، چراکه در مقابل وزارت مربوطه و سازمان بازرسی پاسخگو هستم.

شائبه واگذاری به حوزه هنری
براساس اظهارات بلاغی، هرگونه فعالیت بخش خصوصی یا سایر نهادها در این مجتمع مستلزم شرکت در مزایده است.
این مجتمع تا یک سال محل فعالیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خواهد بود و به گفته بلاغی حوزه هنری در این محل فعالیت نخواهد داشت.
وی در این خصوص گفت: «این اتفاق تنها در صورتی می تواند امکان انجام داشته باشد که، حوزه هنری با وزارت مربوطه یعنی مراجع بالاتر وارد تفاهم شود نه از طریق اداره کل استان.»

***

در گفت و گو با «هومن بیگ نژاد مدیر موسسه بین المللی الف» نیز ابعاد مختلف این موضوع مورد بررسی قرار گرفت.
براساس اظهارات بیگ نژاد این موسسه از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دستوری مبنی بر مساعدت فعالیت مجدد یک ساله گرفته است، چراکه ۲ سال از فعالیت این موسسه در محل این مجتمع در زمان شیوع بیماری کرونا بوده، بعدا هم طی یکسال بعدی با نداشتن ایمنی آتش نشانی امکان فعالیت‌ها محدود شده بود، لذا به همین سبب مساعدت ادامه فعالیت یک ساله را کسب کرده است.

تعطیلی تنها دانشگاه فرهنگ و هنر شمال غرب کشور 
مدیر موسسه بین المللی الف معتقد است که دستور وزیر لازم الاجرا است و با تعطیلی این موسسه، دانشگاه فرهنگ و هنر علمی کاربردی نیز که تنها دانشگاه فرهنگ و هنر شمال غرب کشور است، مجبور به توقف فعالیت خود خواهد شد.
بیگ نژاد خاطرنشان کرد که فعالیت بیش از ۳۰ کارمند و ۴۰۰ مدرس و تحصیل بیش از ۷۰۰ دانشجو در این دانشگاه با تعطیلی این موسسه پیش از تایید مراجع ذیصلاح باعث خواهد شد زندگی حداقل ۷۰۰ خانواده تحت تاثیر قرار گیرد. تمام نهادهای اجرایی از ابعاد فعالیت و تاثیرگذاری موسسه الف در حوزه فرهنگ و هنر آگاه هستند و فعالیت دانشگاه فرهنگ و هنر علمی کاربردی ذیل این مجموعه نیز بر اهمیت آن می افزاید اما متاسفانه شاهد عدم همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در این خصوص هستیم.
بیگ نژاد ضمن اظهارات فوق، تاکید کرد با وجود دستور فعالیت یک ساله موسسه از سوی وزیر محترم، اداره کل فرهنگ و ارشاد نه تنها حاضر به تمدید قرارداد نشد بلکه به بهانه اسقرار اداره کل در این مکان، از گذاشتن مجدد این مجتمع در مزایده نیز خودداری کرد. مدیر کل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی تحصیل کرده رشته عمران است و با شناخت از مباحث عمرانی نا‌ایمن بودن ساختمان اداره‌کل ارشاد تبریز را بهانه کرد تا زودتر بتواند به مجتمع ۲۹ بهمن تبریز نقل مکان کند و سرعت عمل این نقل مکان هم به این دلیل بوده است تا دانشگاه هرچه زودتر به تعطیلی کشیده شود. برای این مقصود حتی همزمان با فعالیت موسسه، اقدام به تخریب سرویس های بهداشتی و بستن دربهای ورودی اصلی مجتمع کرد.
بیگ نژاد معتقد است که اداره‌کل فرهنگ و ارشاد استان با وجود دارا بودن ساختمان چند طبقه ای در کوی اطبا و بخش اعظمی از مجتمع های ۲۲ بهمن و ۲۹ بهمن نیز می تواند فضاها را مدیریت کند. البته اکثر ساختمان‌های ادارات و بیمارستان‌های استان با مشکل فرسودگی و عدم ایمنی مواجه هستند و این بهانه خوبی برای تعطیلی دانشگاه فرهنگ و هنر نبود.

گزارش نصر می افزاید، آنچه که برای اهالی فرهنگ و هنر استان مهم است بهره برداری صحیح از یک مجتمعی است که به نام هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر با پول بیت المال احداث شده و اگر قرار باشد این مجموعه هم به جمع ساختمان های اداری اضافه شود شاهد یک فرصت سوزی جدید در ساحه فرهنگ و هنر استان خواهیم بود؛ امیدواریم مسئولان امر با درک این واقعیت به فکر تکرار روزهای رکود این مجتمع فرهنگی و هنری در سال های اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ نباشند.