هدررفت آب در تبریز بیداد می کند

به گزارش ساقی آذربایجان، هدررفت آب در سازه‌های عمرانی مثل محل حفاری ایستگاه‌های مترو در تبریز موضوع تازه ای نیست، این روزها بحث کمبود آب در اکثر کشورها جدی است و همه به‌دنبال کاهش و صرفه‌جویی در مصرف آن هستند.
اهمیت آب به عنوان یکی از اصلی‌ترین نیازهای موجودات بعد از هوا، برای زنده ماندن بر روی کره ی زمین بر هیچ کسی پوشیده نیست، علاوه بر بخشی از آب که برای آشامیدن استفاده می‌شود، از آب در مصارف دیگر استفاده‌های فراوانی می‌کنند.
آب نه تنها برای حفظ حیات موجودات زنده بلکه برای رشد و حیات گیاهان نیز بسیار مهم است، این عنصر گرانبها هر روز در حال کاهش بوده و لازم است برای آیندگان تدابیر لازم صورت گیرد تا حیات آنها در معرض خطر قرار نگیرد.

اهمیت صرفه جویی در مصرف آب
وجود آب شیرین و تمیز و حتی تصفیه شده از ابتدای پیدایش حیات به قدری مهم بوده که تمامی تمدن های اصلی در نزدیکی رودخانه ی سراسر جهان شکل گرفته است.
همه ما می دانیم که وجود آب برای زندگی چقدر مهم است اما بدترین بخش موضوع این است که آب شیرین روز به روز در حال کاهش است و به دلیل کمبود آب بسیاری از بحران های طبیعی در جهان همانند خشکسالی، بیماری های گوناگون، آلودگی های زیست محیطی و گرم شدن کره زمین رخ می‌دهد.
این در حالی است که در کشور ما نیز متاسفانه بسیاری از هموطنان درک درستی از اهمیت صرفه جویی در مصرف آب ندارند و اکثرا صرفه جویی در مصرف آب را جدی نمی‌گیرند.
صرفه جویی و درک صحیح استفاده درست از “آب” بعنوان مایع حیات تنها شامل هموطنان نیست بلکه مسئولین ما که خود متولی امر و جز مدیران اند از وظایف خود بی اطلاع و یا به بهانه های مختلف سرپیچی می‌کنند.

سهم ایران در هدر رفت آب بیشتر از سایر کشور ها است
میزان هدررفت آب در کشور در قالب آمار آب بدون درآمد نزدیک به ۵ برابر کشور توسعه یافته آلمان است، این در حالیست که متوسط بارش سالانه در کشور آلمان ۳ برابر متوسط بارش در ایران برآورد می‌شود.
پیشتر “علی علمی” مدیر آب وقت سازمان پارکهای تبریز از ساماندهی آب‌های سطحی به عنوان یکی از رویکردهای این سازمان در مدیریت بهینه این مایع حیاتی نام برده و گفت: جلوگیری از هدر رفت آب همواره در دستور کار مجموعه فضای سبز تبریز بوده است.
وی با بیان این مطلب اظهار داشت: در مناطق جنوب غرب تبریز شاهد آب‌های سطحی فراوانی هستیم که برای این آبها باید برنامه‌ریزی و راهکاری کاربردی اتخاذ شود.
علمی افزود: در راستای ساماندهی آب‌های سطحی تبریز و جلوگیری از هدر رفت آب در ایستگاه‌های مترو تا امروز برنامه‌های متعدد اجرایی شده است.
وی تصریح کرد: از جمله این اقدامات می‌توان به تهیه نقشه اجرایی ایجاد سپتیک و مسیر لوله گذاری و استفاده از استخر کارخانه پمپ ایران جهت آبیاری انبوه کاری جاده صنعت از آب موجود در ایستگاه میدان قراملک از طریق خدمات منطقه ۶ شهرداری تبریز اشاره کرد.
مدیر آب سازمان پارکهای تبریز با اشاره به استفاده از آب‌های سطحی به عنوان منابع جدید آبی گفت: در حال حاضر سفره‌های آب زیر زمینی در شهری مانند تبریز رو به کاهش است و مصرف آب روزانه شهروندان فرصت چندانی برای ذخیره آب فراهم نمی‌آورد.
علمی افزود: در چنین شرایطی استفاده از منبع آبی مانند آب های سطحی می‌تواند راه حل بحران باشد راه حلی که سالها است در اجرا با مشکل مواجه است.
وی مشکل هدر رفت آب در محل ایستگاه‌های مترو را از دیگر چالش های پیش روی این سازمان عنوان کرده و گفت: بدین ترتیب از طریق ایجاد علمک و اتصال آن به شبکه آب خام تبریز تا ۷۰ درصد از میزان هدر رفت آب در این بخش ها جلوگیری شده است.
علمی با اشاره به اینکه تامین آب خام برای آبیاری فضای سبز تبریز مهمترین اولویت سازمان پارکهای تبریز است، گفت: تبریز تنها شهری است که برای آبیاری فضای سبز از آب شرب استفاده نمی‌کند و برای ما هیچ اولویتی بالاتر از این موضوع نیست.

بیش از ۵ سال از این مصاحبه می‌گذرد و هنوز نیز شاهد هدر رفت آب مترو تبریز هستیم
بر اساس بررسی بدست آمده از شرکت آب و فاضلاب کشور، ایران از ۱۷ کشور اروپایی با سرانه بارش بسیار بیشتر از ایران، میزان درصد هدر رفت بالاتری را به ثبت رسانده است.
چرخه طبیعت کاملاً به آب بستگی دارد و اگر تا زمانی که آب تبخیر نشود و در جو به ابر تبدیل نگردد، هیچ بارشی روی زمین رخ نخواهد داد؛ هر موجود زنده، خواه انسان باشد، حیوان یا گیاه، برای زنده ماندن به آب احتیاج دارد،  در ادامه جهت بررسی دقیق این موضوع مصاحبه ای با مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی داشتم:

موردی ندارد! 
“محمد خانی” مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه آب های زیر زمینی ارتباطی به آب و فاضلاب ندارد، گفت: هدر رفت آب ناشی از عملیات پی است که به عمق زمین می‌رود و رفته رفته زیادتر می‌شود.
وی ادامه داد: باید صاحب پروژه این را دفع کند، شهرداری به نوعی می‌تواند متولی این موضوع باشد و اگر طبق قانون عمل کند اعلام خواهد کرد که صاحب عملیات حفاری باید به این موضوع جوابگو باشد، اصولی ترین کار ممکن این است که این آب را به جوب ها منتقل کنند، آبی که از زمین بیرون می آید و اصلا غیر قابل شرب است نامش هدر رفت نیست و هیچ موردی ندارد چرا که آب بیرون آمده از حفاری مجددا به طبیعت بر می‌گردد.
وی خاطرنشان کرد: این آب ها قابل شرب نیست، در داخل آن آب ها هزاران باکتری وجود دارد که از طریق جوب به مهرانه رود و نهایتا به دریاچه ارومیه می‌رود.
خانی در پایان گفت: شهرداری اگر خیلی زرنگ باشد می‌تواند آن آب ها را به نزدیک ترین پارک جهت آبیاری فضای سبز انتقال داده و یا جوب ها را تمیز کند که ارتباطی به آب و فاضلاب ندارد.

مترو بجای مدیریت آب را وارد فاضلاب می‌کند 
“روح الله دهقان نژاد” عضو شورای شهر تبریز با اشاره به هدر رفت آب مترو در سطح شهر، گفت: در حالی که کمبود منابع آب در کشور به یک موضوع حساس تبدیل شده و خوزستان امروز در سایه نبود مدیریت صحیح منابع آب با مشکلات فراوانی مواجه است؛ متروی تبریز آب های زیرزمینی تبریز را به جای مدیریت؛ وارد فاضلاب می کند!
وی ادامه داد: این در حالی است که شهرداری تهران آب های حاصل از حفاری مترو را با مدیریت صحیح وارد مسیر آبیاری فضای سبز پایتخت می کند.

شبکه آب خام تبریز ظرفیت انتقال هدر رفت آب مترو را ندارد
مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز با اشاره به وضعیت آب تبریز، افزود: اگر بخواهیم وضعیت آب شهری را تقسیم بندی کنیم باید در دو قسمت چهار راه منصور به سمت غرب بعنوان منطقه پر آب با کیفیت آب پایین و دارای شوری اما قابل استفاده؛ چهار راه منصور به سمت شرق تبریز منطقه کم آب و کیفیت آب بالا تقسیم کنیم.
وی در واکنش به هدر رفت آب مترو در ایستگاه های عملیاتی توضیح داد: هدر رفت آبی که در منطقه غرب تبریز از طریق مترو انجام می‌شود منطقه ای است که در آنجا نیاز به آب نبوده و به میزان کافی وجود دارد، کمبود آب تبریز بیشتر در مناطق شرقی و برای انتقال آب غرب به شرق تبریز نیازمند شبکه جامع آب هستیم.
وی تصریح کرد: در شبکه آب خام تبریز برای انتقال هدر رفت آب مترو به شرق تبریز ظرفیتی وجود ندارد و شبکه آب خام تبریز یکی از ضروری ترین موضوعات برای فضای سبز کلانشهر تبریز است.
وی تکمیل کرد: برای مدیریت آب خام تبریز ۴ برنامه اساسی باید در نظر گرفته شود، اول اینکه شبکه جامع آب خام تبریز باید کار شود ( برای مطالعات آن در سال جاری بودجه در نظر گرفته شده است) دوم استفاده از پساب شهری که در تمام کلانشهر ها صورت می گیرد و برای منطقه یک به این منظور هزینه در نظر گرفته ایم که بصورت لوکال صورت خواهد گرفت، باید در پساب این نکته را فراموش نکنیم که با استفاده از امکانات تصفیه پساب در کشورمان استفاده از پساب برای فضای سبز را ارزيابي کنیم. سوم، برای مدیریت مصرف آب بصورت معقول بهترین گزینه کاهش سطح چمن است، که حداقل ۳۰ درصد مصرف آب کاهش یافته و می‌توان از آن آب در توسعه فضای سبز شهری استفاده کرد و چهارم، گونه های کم نیاز به آب است که در حال رایزنی هستیم و در کمیته فنی با حضور ارگان های مختلف صورت می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر در افق ۲۰ ساله، منابع آبی تبریز را به درستی مدیریت کنیم قطعا با کمبود آب مواجه نخواهیم شد.
گزارش نصر در پایان اضافه می کند؛ مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در نشست خبری که چند روز قبل برگزار شده بود در حضور خبرنگاران، گفت: در حال سپری کردن ۲۵ اُمین سال خشکسالی در استان هستیم و وضعیت تولید و مصرف آب در۱۵ شهر و ۷۰۰ روستای استان شکننده و سر به سر است و با کوچکترین اتفاق پیش بینی نشده احتمال تنش و قطعی آب در آنها وجود دارد.
همچنین از سرپرست جدید سازمان حمل و نقل ریلی انتظار می رود این مهم را سرلوحه خود قرار داده و سوءمدیریت های قبلی را بزداید.
این گزارش سعی دارد با تاکید بر اهمیت استفاده دقیق از مایع حیات، تلنگری باشد برای مسئولین استان تا از منابع آبی که هدر می رود جلوگیری کرده و از آن به دقت استفاده کنند.
اصلاح الگوي مصرف، تنها راه براي گذر از بحران كم آبي، باتوجه به مصرف بيش از حد انرژي در كشور و همچنين كاهش منابع آبي، اصلاح الگوي مصرف در بخش هاي مختلف، مناسبترين و منطقي ترين راه حل براي گذراز بحران‌هاي موجود به نظر مي‌رسد.
قطعا با یک مدیریت درون بخشی بین شهرداری و مترو می توان و باید منابع آب حاصل از حفاری مترو را در راستای سیراب کردن فضای سبز تبریز به کار برد.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts