پول بده رد شو!

به گزارش ساقی آذربایجان،سهند، شهر جدیدی در آذربایجان‌شرقی واقع در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی تبریز که مکان یابی آن از سال ۸۷ و با هدف پاسخ به سرریز جمعیتی این کلانشهر  صورت گرفت و مسوولان استانی  از همان ماههای اولیه مکان یابی شهر جدید، ایجاد راه دسترسی کوتاه‌تر بین این شهر و تبریز را در دستور کار قرار دادند اما این مسئله زمانی با جدیت دنبال شد که در جریان سفر سوم هیأت دولت به استان احداث بزرگراه تبریز ـ سهند به تصویب رسید و با توجه به نیاز مبرم به این مسیر بلافاصله پس از اتمام مراحل مطالعاتی کارهای اجرایی آن آغاز شد.

با احداث این آزادراه فاصله زمانی بین تبریز و شهر جدید سهند که اصلی ترین مرکز تجمع مساکن مهر آذربایجان شرقی محسوب می شود، از ۴۵ دقیقه به حدود ۱۰ دقیقه کاهش می یافت و البته راهکاری برای کاستن از ترافیک مسیر تبریز ـ آذرشهر نیز بود و بر همین اساس ساخت آن با ۲۰ کیلومتر در دو قطعه عملیاتی و  ساخت قطعه اول به طول هفت کیلومتر از سمت شهر جدید سهند از سال ۸۹ و قطعه دوم آن با ۱۵ کیلومتر طول از سمت تبریز در سال ۹۰ آغاز شد.

طولانی شدن عملیات اجرایی این پروژه برای بیش از یک دهه به یکی از دغدغه‌های اصلی سهندوندان و مسوولان آذربایجان‌شرقی در حوزه حمل‌ونقل تبدیل شده بود، آزادراهی که به صورت مشارکت دولت و بخش خصوصی در ۶ خط رفت و برگشت اجرا شده، عرض کلی آن ۳۶ متر و عرض کلی آسفالت حدود ۳۳ متر، طول دیوارسازی آن یک هزار و ۲۷۰ متر و حجم تردد روزانه آن ۳۰ هزار وسیله نقلیه برآورد می شود و ۴۰ درصد اعتبارات آن آورده سهم دولت بوده است.

 

چنین آزادراهی با مشخصات ذکر شده نه تنها قرار بود فاصله مکانی و زمانی سفر بین تبریز و شهر جدید سهند را کاهش دهد، بلکه به گفته مسئولان، بهره ۹برداری آن صرفه‌جویی سالانه ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتری سوخت را در پی داشت، پروژه ای که اجرای آن بر اساس گزارشات و ارزیابی های صورت گرفته بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان بوده اما ارزش روز آن در زمان افتتاح رقمی در حدود ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد و ۳۱ دستگاه ابنیه فنی و هشت دستگاه پل اصلی در آن اجرا شده است.

آزادراه تبریز – سهند پس از فراز و نشیب های بسیار و البته با مسیری پر فراز و نشیب تر سرانجام در دوم دی ۱۳۹۹ و در واپسین روزهای دولت دوم حسن روحانی به بهره برداری رسید، افتتاحی که همزمانی آن با وقوع چندین فقره تصادف نوعی چشم روشنی برای تعجیل در بریدن روبان پروژه ای بود که از همان ابتدا اما و اگرهایی متعددی در مورد آن مطرح می شد و بازتاب گسترده ای در فضای مجازی نیز داشت.

افتتاح افتضاح دولت روحانی

سردرگمی شهروندان در هنگام تردد از این آزادراه باعث شد از افتتاح آن به عنوان افتضاح یاد شود و شتابزدگی مسوولان وقت برای افتتاح آزادراه تبریز-سهند در حالی انجام گرفت که پیشتر رئیس کل دادگستری آذربایجان شرقی شرط لازم و قطعی برای افتتاح این آزادراه را منوط به رعایت اصول ایمنی راهداری و راهنمایی و رانندگی دانسته بود، اصول و شروطی که به نظر می رسد امروز پس از نزدیک به یک و نیم سال پس از افتتاح نیز هنوز تأمین نشده اند و آزادراه تبریز – سهند با نواقصی چون عدم روشنایی مسیر، مشکل آنتن دهی تلفن همراه، فقر علایم راهنمایی و رانندگی و نبود ایستگاه اورژانس و پلیس دست به گریبان است.

البته همه این کمبود و نواقص در حالی گلایه و انتقاد شهروندان را در پی داشته که پیمانکار این آزادراه مدعی شده بود استانداردترین مسیر شمالغرب کشور را ساخته و وعده تکمیل روشنایی آزادراه را تا خرداد سال ۱۴۰۰ داده بود، وعده ای که تا امروز به سرانجام نرسیده اما به جای آن اخذ عوارض از تردد کنندگان این به اصطلاح آزاد راه، بلافاصله پس از افتتاح شکل اجرایی به خود گرفت و در کنار اخبار تصادفاتی که قبل و بعد از مراسم بهره برداری رسمی از این جاده پخش شد، خبری نیز مبنی بر تعیین عوارض آن منتشر شد که کمتر مورد توجه قرار گرفت.

مدیرکل سابق راه و شهرسازی آذربایجان‌شرقی با تایید این خبر در گفت وگو با خبرنگار فارس در تبریز و آن هم تنها چهار روز پس از افتتاح این پروژه از مشخص شدن قیمت عوارضی آزادراه تبریز- سهند خبر داده و رقم آن را کمتر از ۵۰ هزار ریال اعلام کرده بود، موضوعی که در همان زمان این نقد را به همراه داشت که اگر مسئولان و سرمایه گذاران این پروژه به همان اندازه که برای تعیین عوارضی آزادراه سهند- تبریز شتاب و عجله به خرج میدهند برای احداث و تکمیل آن نیز عجله داشتند، ۱۲ سال برای بهرهبرداری از این مسیر ۲۲ کیلومتری زمان صرف نمی‌شد.

در همان زمان نیز این ابراز امیدواری صورت گرفت که حداقل بعد از اخذ این عوارض شتابزده، نیمی از همین شتاب مسئولان و پیمانکار به تکمیل و رفع نواقص از جمله روشنایی این مسیر معطوف شود، آرزویی که نه تنها امروز نیز محقق نشده بلکه با وجود اخذ کامل عوارضی که به گفته مدیر عامل سابق شرکت عمران شهر جدید سهند قرار بود به صورت نیم بها از ساکنان سهند که عموما از قشر کم درآمد جامعه هستند، دریافت شود، هیچ اقدام ملموسی در جهت رفع نواقص این آزادراه انجام نشده و حتی گزارشاتی مردمی نیز از دریافت چند باره عوارض برای یکبار تردد از آزادراه تبریز – سهند وجود دارد.

آزادراه تبریز-سهند تحویل داده نشده است/ شرکت عمران سهند باید پاسخگو باشد

این انتقادها در حالی مطرح است که مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای آذربایجان‌شرقی در پاسخ به خبرنگار فارس در مورد آخرین وضعیت آزادراه تبریز – سهند گفته است: این آزادراه هنوز تحویل داده نشده و ایجاد عوارضی در این مسیر از مقدمات تحویل و بهرهبرداری نهایی این پروژه است.

اروجعلی علیزاده خاطر نشان شده است: این پروژه جزو پروژه‌های مشارکتی محسوب می‌شود که با همکاری بخش خصوصی و تعریف نسبت سهم بین دولت و این بخش اجرا می‌شوند و یک برآورد هزینه اولیه و یک هزینه نهایی دارند و بر اساس مدل هزینه درآمد به سرمایه‌گذار اجازه بهره‌برداری در یک بازه زمانی مشخص و با محاسبه میزان هزینه کرد داده می‌شود.

وی با بیان اینکه این هزینه درآمد به صورت ۶ ماهه توسط کارشناسان وزارت اقتصاد بررسی و ارزیابی میشود، افزوده است: کارفرمای پروژه آزادراه تبریز – سهند شرکت عمران شهرهای جدید و نماینده آن شرکت عمران شهر جدید سهند است و ما به عنوان راهداری به دلیل وجود پیمانکار در این پروژه، هیچ دخل، تصرف و مسؤولیتی در این زمینه نداریم و تنها سه ماه زمستان سال قبل با دستور وزیر راه و شهرسازی مسؤولیت نگهداری آن را بر عهده گرفتیم.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای آذربایجان‌شرقی ایجاد عوارضی در این مسیر را یکی از مقدمات بهره برداری از این پروژه عنوان و تصریح کرده است: تحویل آزادراه نیازمند برگزاری کمیسیون مربوطه است و بهرهبرداری از این پروژه از زمانی محاسبه میشود که بهره بردار نسبت به اخذ عوارض اقدام کرده و پیش از آن به صورت آزمایشی زیر بار ترافیک رفته است.

علیزاده در خصوص انتقاداتی که نسبت به کم و کیف اخذ عوارض در این مسیر صورت می‌گیرد نیز متذکر شده است: همان طور که پیشتر تاکید کردم، به دلیل وجود کارفرما و پیمانکاری مجزا، مجموعه راهداری مسؤولیتی در خصوص نگهداری و یا مباحث مالی این پروژه از جمله موضوع عوارض ندارد اما در صورتی که درخواست و یا شکایتی از سوی شهروندان در خصوص تخلفات احتمالی رخ داده در این زمینه به ما ارجاع شود، آن را پیگیری می‌کنیم.

معضل دولت روحانی

غلامرضا اقبالی سرپرست شرکت عمران شهر جدید سهند نیز در خصوص انتقادها در مورد وضعیت آزادراه تبریز – سهند و عوارضی این مسیر گفته است: شرکت بهره بردار تنها برای تعطیلی یک ماهه عوارض این آزادراه صورت وضعیتی به مبلغ چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به شرکت عمران ارائه کرده است.

وی با بیان اینکه این آزاد راه توسط بخش خصوصی و سرمایه گذاری این بخش به سرانجام رسیده، افزوده است: هر چند این معضل میراث دولت قبلی است و در آن زمان همه اقدامات بر این اساس بوده که روبان افتتاح به دست مسئولان وقت بریده شود، اما تمام مسئولان استانی تلاش می کنند تا سرمایه و سود سرمایه گذار یا به صورت نقد یا تهاتری به وی بازگردانده شود تا پس از آن زمینه برای حذف دائمی عوارض آزادراه تبریز – سهند فراهم گردد.

سرپرست شرکت عمران شهر جدید سهند تصریح کرده است: شهروندان سهندی باید تا آن زمان پرداخت نصف عوارض را تحمل کنند و ما نیز به دنبال افزایش سهم آورده دولتی در مقابل سهم سرمایه گذار از طریق اقداماتی چون نصب تابلوها و روشنایی هستیم  و در مورد تحویل ناقص این آزادراه با وجود عدم انجام تعهدات پیمانکار و تمام مباحث و مواردی که در این خصوص مطرح می شود نیز پیگیری هایی در دست انجام است.

وی ادامه داده است: پیمانکار قبلی اجرای طرح روشنایی پنج کیلومتر اول از سمت سهند به تبریز خلع ید شده و فرآیند فراخوان و مناقصه برای تعیین پیمانکار جدید صورت گرفته و در آینده نزدیک به نتیجه خواهد رسید و سعی می کنیم با تسریع این روند تکمیل روشنایی ۵۰ درصدی آزادراه تبریز – سهند  را تا هفته دولت به نتیجه برسانیم.

اقبالی در مورد مشکل نبود دوربرگردان در این آزادراه نیز گفته است: طرح شبدری دوربرگردان در فاصله چهار کیلومتر از تبریز به سمت سهند با مسئولیت پارک علم و فناوری جز مصوبات سفر استانی رییس جمهور با ۱۸ میلیارد تومان اعتبار است که به احتمال زیاد عملیات اجرایی آن نیز به شرکت عمران واگذار خواهد شد و در سمت سهند به تبریز نیز طرح شبدری دیگری را در همان فاصله چهار کیلومتری از سهند در حال اجرا هستیم و تلاش می کنیم جز طرح های افتتاحی هفته دولت باشد.

نمی شود سرمایه گذار را بیاوریم و بعد از اتمام کار بگوییم خداحافظ

مسعود پزشکیان نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: هر چند شخصا از جزئیات قرارداد این پروژه مطلع نیستیم، اما گویا طبق این قرارداد سرمایه گذار ۶۰ درصد و دولت ۴۰ درصد از تعهدات ساخت اتوبان را عهده دار بوده اند و آورده سرمایه گذار نیز باید از طریق عوارض به وی بازگردانده شود.

وی با اشاره به حواشی اخیر در خصوص اخذ عوارض در اتوبان تبریز- سهند اظهار داشته است: مسئولان باید با سرمایه گذار جلسه بگذارند و با پرداخت حق و حقوق وی مشکل مردم استفاده کننده از این مسیر را حل کنند چون نمی شود که ما سرمایه گذار را بیاوریم و کار را انجام دهد و بعد بگوییم به سلامت و نتیجه آن می شود بر زمین ماندن طرح ها و پروژه های متعدد در حوزه های مختلف و عدم توسعه استان.

این نماینده مجلس خاطرنشان می کند: مجریان و مسئولان یا باید مسیر دسترسی شهروندان را ایجاد و یا اینکه حق و حقوق پیمانکار را پرداخت و این مشکل مردم را حل کنند چون ما پیگیری کردیم تا با جذب سرمایه گذار این راه ایجاد شود در حالی که مسئولان وقتی که ساخت کل اتوبان ۵۰ میلیارد هزینه داشت، اقدامی نکردند.

پزشکیان تصریح می کند: اکنون که این پروژه با هزینه های چند صد میلیاردی ساخته شده و هزینه فعلی ایجاد چنین راه دسترسی بیش از چند هزار میلیارد است، باید مشکل پیمانکار را حل کنند چون اگر این نفر را نمی آوردیم تا ۴۰ سال دیگر هم مسیر دسترسی تبریز – سهند ساخته نمی شد همانگونه که در مسیر تبریز مرند به عنوان راه دسترسی به گمرک بازرگان به عنوان یک منبع درآمد و اشتغال سنگ اندازی کرده اند و نتیجه آن شده هزینه های جانی و مادی و زمانی برای مردم.

عوارض باید برای جاده ای پرداخت شود که همه امکانات را داشته باشد

البته موضوع آزادراه تبریز – سهند به یکی از مطالبات رسانه های مستقلی چون خبرگزاری فارس تبدیل شده و از هر مجالی برای پیگیری آن از مسئولان استفاده می شود به گونه ای که حتی در نشست استاندار آذربایجان شرقی به مناسبت هفته دولت نیز یکی از موضوعات مورد سئوال بود که وی در خصوص عوارضی این مسیر و مشکلات به وجود آمده در این مورد گفت: آزادراه تبریز – سهند پروژه ای است که با مشارکت سرمایه گذار بخش خصوصی اجرا شده و دریافت عوارض در این مسیر نیز محلی است برای تکمیل آورده سرمایه گذار برای تکمیل پروژه و البته نباید میزان عوارضی آن برای ساکنان سهند و دیگران یکسان باشد.

عابدین خرم خاطرنشان کرده است: البته این عوارض باید برای جاده‌ای پرداخت شود که همه امکانات را داشته باشد و نفی این موضوع موجب عدم تمایل سرمایه‌گذاران به حضور در بخش جاده‌های استان خواهد شد و افرادی که به هر دلیلی نسبت به پرداخت عوارض مسیر جدید دسترسی به شهر جدید  وقت برای بریدن روبان افتتاح آزادراه سهند گله و شکایتی دارند، باید توجه کنند که الزام و اجباری برای استفاده از این آزادراه متوجه آنها نیست و می توانند همچون گذشته از مسیر واقع در جاده تبریز – آذرشهر برای تردد استفاده کنند.

به نظر می‌رسد تاوان شتابزدگی مسئولان وقت برای بریدن روبان افتتاح آزادراه تبریز – سهند( در دولت حسن روحانی) به هر قیمتی، اکنون بر دوش مردمی افتاده که عموما جز ساکنان پروژه‌های مسکن مهر در این شهر جدید هستند و با وجود اجبار به پرداخت عوارضی سه هزار تومانی این مسیر در هر بار تردد که قرار بود حداقل به صورت نیم بها گرفته شود، باید از مسیری رفت و آمد کنند که فاقد حداقل امکانات حتی در مقایسه با یک خیابان معمولی است، امکان و الزاماتی چون روشنایی حداقلی، دسترسی به شبکه های تلفن همراه، مسیرهای ورودی و خروجی در طول مسیر، خط کشی و علایم استاندارد راهنمایی و رانندگی و نظایر آن.

متأسفانه با وجود همه این نواقص و انتقادات متعدد شهروندان و رسانه‌ها، توپ سرگردان آزادراه تبریز – سهند بین مسئولان و نمایندگان و پیمانکار پاس کاری می‌شود و کسی هم پاسخگوی وضعیت نابسامان آن نیست و بدتر اینکه برخی افراد و جریان‌ها که همواره از نقش مستقیم و مؤثر خود در جذب پیمانکار برای اجرای این پروژه سخن می‌گویند، نه تنها کمترین واکنشی نسبت به اجحاف صورت گرفته در حال شهروندان استفاده کننده از مسیر تبریز – سهند نشان نمی‌دهند، بلکه در اغلب موارد به واسطه جهت‌گیری‌های سیاسی شان، مردم را وام‌دار خود و سرمایه‌گذار به جهت افتتاح این پروژه بی‌صاحب و سامان می‌دانند، جهت‌گیری‌هایی که تنها نتیجه آن نارضایتی مردمی است که مجبورند ماهانه چند صد هزار تومان عوارض آزادراهی نصف و نیمه را بدهند بدون اینکه از حداقل های استاندار چنین زیرساختی بهره‌مند شوند.

About Author