آقای ارس، چیخمالی لارین چیخ لوطفا !

اختصاصی ساقی آذربایجان/ وحید خدادادی

آمار دادن در استان آذربایجان شرقی توسط مدیران استانی قصه ای طول و دراز، خواندنی و خندیدنی دارد. هنوز به خاطر داریم که یکبار و در زمان ارائه گزارش تعطیلات نوروزی، آماری از سوی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آذربایجان‌شرقی منتشر شد که از آن دست آمار و ارقام های جالب توجه و البته برای مدتها اسباب طنز رسانه های محلی گردید زمانی که وی تعداد مسافران ورودی و خروجی به آذربایجان شرقی را بیش از ۷۰ میلیون نفر اعلام کرد و در نشست خبری آن بزرگوار داستان شلاق را مطرح کردیم که یا شما شمردن بلد نیستید و یا شلاق نخورده اید!
اما چرایی پیش کشیدن این موضوع آماری است که مدیرعامل کثیر الرسانه ای سازمان منطقه آزاد ارس در رابطه با میزان ورود گردشگر به این منطقه آزاد اعلام کرده است. در روزهای گذشته خبری به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان منطقه آزاد ارس و از زبان مقدم زاده و به مناسبت روز جهانی گردشگری منتشر گردید که در مایه آمار و ارقامی بود که مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای یکی دو سال پیش اظهار کرده بود. آقای رئیس، آمار گردشگران و مسافران ورودی به منطقه آزاد ارس در شش ماهه اول امسال را حدود ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر اعلام و این مهم را حاصل اجرای برنامه‌ریزی‌های منسجم در حوزه رویدادها و برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی، گردشگری و ورزشی و کمپین‌های متنوع و معرفی ظرفیت‌های بی‌نظیر طبیعی و تاریخی این منطقه دانسته است!
اولین نکته در این رابطه آن است که آقای رئیس تخفیف بدهید تا مشتری شویم؟ ۱۰ میلیون نفر؟ این عدد را اگر ساده سازی کنیم و همان ۶ ماهه اول سال را به گفته جنابشان در نظر بگیریم که جمعا می شود ۱۸۰ روز، با یک ضرب و تقسیم ساده می شود روزی ۵۵ هزار نفر و اگر هر خودرو را با سه سرنشین در نظر بگیریم می شود روزی ۱۸ هزار خودرو! حساب کردیم اگر کارمندان خود منطقه آزاد ارس را که ساکن تبریز هستند و روزانه به این منطقه تردد دارند جزو گردشگران حساب کنیم، باز عدد اعلامی جور نمی شود. ۱۰ میلیون گردشگر حتی برای استان و کلانشهر تبریز هم عدد بزرگی است چه برسد به یک منطقه آزاد تجاری! اگر این تعداد گردشگر حتی عدد ناچیز یک میلیون را در این منطقه هزینه کرده باشد، بعبارتی می شود ۱۰ همت که می تواند اقتصاد این منطقه را دگرگون نماید.

* این میزان گردشگر در منطقه آزاد ارس برای ۶ ماهه اول سال امکان پذیر نیست

در همین ارتباط و بررسی بهتر و بیشتر موضوع به سراغ معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی رفتیم تا مشخص شود آمارهایی از این دست برآمده از کدام جامعه آماری است و گردشگر در مفهوم علمی آن به چه کسی اطلاق می شود و این آمار چقدر می تواند درست باشد.
بایرام زاده در این گفتگو به ساقی آذربایجان گفت: به احتمال زیاد این عدد حاصل شمارش ورود خودرو به منطقه آزاد به دست آمده است. در این مدل شمارش حتی خودروهای درون استانی هم که به این منطقه ورود و یا از آن عبور می کنند، جزو آمار محاسبه می شوند و مثلا می گویند که در ۶ ماهه اول سال ورود ۳ میلیون خودرو توسط دوربین ها ثبت شده که اگر هر خودرو را سه سرنشین در نظر بگیریم، این اعداد میلیونی از آن محل حاصل می شود!
وی در پاسخ به این پرسش ساقی آذربایجان که آیا روند اینچنینی برای محاسبه میزان ورود گردشگر صحیح است و آیا می توان این افراد را گردشگر نامید گفت: تعریف علمی گردشگر متفاوت است، از این منظر گردشگر به کسی اطلاق می شود که ۲۴ ساعت در یک محل اسکان داشته باشد. از این رو ما در اداره کل میزان ورود گردشگر را بر اساس چنین تعریفی اعلام می کنیم و اگر بخواهیم بر اساس چنین تعریفی عدد فوق را مورد ارزیابی قرار دهیم، مطمئنا ورود این میزان گردشگر در منطقه آزاد ارس برای ۶ ماهه اول سال امکان پذیر نیست. بهتر بود تا عزیزان در کنار اعلام این عدد میلیونی اعلام می کردند که از این تعداد مثلا ۲۰۰ هزار نفر هم اقامت شبانه رسمی داشته ایم.

وی در رابطه با میزان ورود گردشگر به معنای دقیق آن به استان آذربایجان شرقی در ۶ ماهه اول سال گفت: اگر بخواهیم اقامت یافتگان رسمی را در این بازه زمانی حساب کنیم به عدد حدودا یک میلیون نفر می رسیم! که حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد آن مربوط به شهر تبریز است و از این عدد ۳۰ هزار نفر آن علی رغم وقوع جنگ ۱۲ روزه، مربوط به گردشگران خارجی است.
حال بر طبق اظهارات این مقام مسئول در حوزه گردشگری استان و بر اساس آمار و ارقام اعلامی برای استان و کلانشهر تبریز، میزان ورود گردشگر به استان را چنانچه همان یک میلیون نفر اعلامی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری قلمداد کنیم و از این عدد در حال کمینه ۷۰ درصدش را مختص شهر تبریز لحاض کنیم، جمع ورودی گردشگر به دیگر شهرهای استان در ۶ ماهه اول سال حدود ۳۰۰ هزار نفر است که در خوشبینانه ترین حالت ۳۰ درصد این عدد یعنی ۳۰ هزار نفر احتمالا برای منطقه آزاد ارس متصور باشد که تقریبا معقول به نظر می رسد. بهتر است مدیران استانی در اعلام آمار و ارقام بار معنایی کلمات را هم در نظر بگیرند و اگر منظور آقای رئیس تعداد خودرو ورودی به این منطقه بوده، بایستی عدد با همان عنوان اعلام شود.

اعلام آمارهایی از این دست می تواند نوعی اعتماد به نفس کاذب در مدیران ایجاد و آنان را از وظایف اصلی خود در راه تسهیل و رفع موانع گردشگری معاف نماید. از سویی آماری از این دست چنانچه به دست مسئولان شهرهای توریستی نظیر استانبول، آنتالیا و پاریس برسد، می تواند بین ارس و پاریس نوعی رقابت ناسالم برای جذب گردشگر ایجاد نماید و حسادت آفرین باشد و می ترسیم خدای ناکرده چشم بخوریم. پیشنهاد می شود که قبل از اعلام این مدل آمارها پیش پیش اسپند دود شود و تصدددیخ چیخاسیز!

 

About Author