اگر بخواهیم به واکاوی معنی دقیق پوپولیسم در علوم سیاسی بپردازیم شاید با آنچه در ذهن عموم شکل گرفته است فاصله داشته باشد. بنابراین به جای تعریف دقیق علمی این مفهوم، آنچه در ذهن مردم شکل گرفته است را مبنا قرار میدهیم که همان عوامگرایی نمایشی و دادن وعدهها مبهم و کلی و یا ارتباطهای غلو شده با مردم است.
موضوع اما این روزها بر سر سفرهای استانی رئیس دولت سیزدهم است که برخی آن را مصداقی از عوامگرایی و پوپولیسم دانسته و عده دیگر یا همان طرفداران وی مانند صدا و سیما (رسانه ملی!) گاه با کنایه به رئیسجمهوری قبلی به تقدیر از حضور سید ابراهیم رئیسی در بین مردم میپردازند. واقعیت آن است که وضعیت اقتصادی، معیشتی و البته مطالبات فرا اقتصادی در بین مردم به نقطهای از سرخوردگی توامان با عصبانیت رسیده است بنابراین در این وضعیت بغرنج به نظر میرسد حتی بتوان برخی از رفتارهای عوامگرایانه مانند حضور در دل مشکلات مردم را بپذیرفت و حتی جنبه روانی مثبت آن را نیز در نظر داشت. هرچند ناگفته پیداست مشکلات کلان مردم نه با حضورهای اینچنین که نیازمند راهبردهای اساسیتری است با این حال اما شنیدن دغدغههای مردم در این وضعیت بی فایده نیست. مشکل اما از آنجایی آغاز میشود که با گذر زمان تمام وعدههای داده شده در ارتباطات حضوری و سفرهای استانی عملی نشوند. آنجاست که نه تنها کارکردهای آن همدردی و همزبانی از بین میرود که شکاف عمیق شده بین مردم و مسئولان تبدیل به درهای پر نشدنی خواهد شد. چنانکه طی این چند دهه مردم بارها از وعدههای عملی نشده و سفرهای استانی بیحاصل و حتی گاه پردردسر روسای قبلی خاطره خوبی ندارند. شاید تکرار همان سیاق و روال قبلی، تبعات مخرب تری داشته باشد.
طی این چند روز برخی طرفداران ابراهیم رئیسی با مقایسه حضور سیاستمداران غربی در بین مردم و مقایسه آن با حضور رئیس جمهوری کشور، منتقدان را به رفتار دوگانه متهم کردهاند. که آن را پسندیده و این را مصداق پوپولویسم میدانند.
هرچند که ممکن است رفتار برخی از همین رهبران یا روسای جمهوری کشورهای غربی نیز وجهی از عوامگرایی را در خود داشته باشد اما تفاوت در وضعیتی است که آن کشورها دچار آن هستند. دیدارهای روسای جمهوری قبلی در کشورمان عموماً با نتایج کمی صورت میگرفته که این با یک حضور ساده یک رئیس جمهوری در فروشگاهی در یک شهر قابل مقایسه نیست.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که این دیدارها هرچند برای قشر محروم خوشایند و البته لازم است اما جامعه ایران در حال حاضر گرفتار مشکلاتی مانند کرونا و وضعیت بد معیشتی است که اگر برای آن اقدامات کوتاه مدت فوری در کنار اقدامات علمی و عملی بلند مدت انجام شود، دیدارها میتواند کارآمدتر باشد. درنهایت اینکه دیدارهای حضوری رئیس جمهوری با مردم اگرچه در نوع خود فوایدی دارد درصورت عدم تغییر وضعیت میتواند اثرات منفی بیشتری داشته باشد./
پست های مرتبط
جعفرزاده ایمنآبادی: برای متوقف کردن این دولت اتاق فکر تشکیل دادهاند
سخنگوی دولت: آمادگی شنیدن صدای مردم را داریم و می شنویم
وزیر اقتصاد: کسری بودجه عملیاتی کشور به ١٠٠٠ همت رسید