اگر هزینه دادرسی سنگین باشد، چه بسا افراد ذیحقی از طرح دعوا منصرف شوند، حالا یا امکان تامین هزینه دادرسی را نداشته باشند و یا در محاسبه هزینه – فایده، قادر به پذیرش ریسک از دست رفتن هزینه دادرسی نباشند.
حقوقدان و وکیل دادگستری، با بیان اینکه دادگستری در کشور بسیار پرهزینه است، گفت: هزینه دادگستری یکی از شاخص‌های دسترسی به عدالت است و دادگستری گران و پرهزینه، تامین کننده اصل دسترسی به عدالت نیست.
به گزارش «تابناک»؛ حجت الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه به بالا بودن هزینه‌های دادرسی در دعاوی حقوقی و کیفری توجه داشته و به معاونت حقوقی مأموریت داده است تا این موضوع را بررسی کند و هر میزان که امکان دارد از هزینه‌های مردم کاسته شود.
در همین راستا، رئیس قوه قضاییه ۲۸ شهریور در نهمین جلسه ستاد راهبری اجرای سند تحول قضایی، با تأکید بر تسریع در روند هوشمندسازی نظام قضایی در راستای بهبود عملکرد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اعلام کرد: خدمات قضایی باید با ارزانترین قیمت ممکن به مردم ارائه شود.
«مرتضی شهبازی نیا» روز جمعه در گفت وگو با ایرنا درباره هزینه‌های دادرسی و کاهش آن با بیان اینکه دسترسی به دادگستری شاخص‌هایی دارد، افزود: زمانی می‌توانیم بگوییم که در یک جامعه دسترسی به عدالت به نحو موثر و مناسب وجود دارد که شاخص‌های دسترسی به دادگستری تامین شده باشند.
وی ادامه داد: اگر هزینه دادرسی سنگین باشد، چه بسا افراد ذیحقی از طرح دعوا منصرف شوند، حالا یا امکان تامین هزینه دادرسی را نداشته باشند و یا در محاسبه هزینه – فایده، قادر به پذیرش ریسک از دست رفتن هزینه دادرسی نباشند.
شهبازی نیا اظهار داشت: وقتی دستگاه قضایی، دسترسی به عدالت را تامین می‌کند که اولاً با سازوکارهایی مثل اعسار از هزینه دادرسی، امکان دسترسی به عدالت را برای افراد نیازمند و کسانی که قادر به پرداخت هزینه دادرسی نیستند به سادگی فراهم کند و در عین حال، دسترسی به دادگستری برای افراد غیر معسر هم سنگین و گزاف نباشد.
متاسفانه دادگستری در کشور ما بسیار پرهزینه است
رئیس سابق اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) افزود: نکته دیگری که در مورد هزینه دادرسی قابل توجه است، این که اصولاً قضاوت و حل و فصل اختلاف از مهمترین شئون و وظایف حاکمیت است و قاعدتاً بخشی از مالیاتی که از مردم می گیرد و درآمدهای عمومی که در اختیار دارد، لاجرم باید صرف نظام قضایی شود و نباید اینگونه بپنداریم که همه بودجه مورد نیاز قوه قضاییه باید از محل هزینه دادرسی فراهم شود.
شهبازی نیا اضافه کرد: اگر چنین باشد، در واقع حاکمیت وظیفه خود را به نحو مناسب انجام نداده بلکه صرفا خدمتی را فروخته است. با این مقدمات، متاسفانه دادگستری در کشور ما بسیار پرهزینه است.
این حقوقدان با اشاره به نظام قضایی دیگر کشورها افزود: ایران شاید در قیاس با بقیه کشورهای دنیا، گرانترین و یا دست کم یکی از گرانترین نظام‌های دسترسی به دادگستری را دارد، خصوصاً در در دو دهه اخیر، در رویکردی نادرست، مستمرا هزینه دادرسی افزایش یافته است، به نحوی که اکنون اگر دعوایی همه مراحل را از دادگاه بدوی و تجدیدنظر و فرجام خواهی و اعاده دادرسی طی کند، بخش قابل توجهی از موضوع دعوا باید به عنوان هزینه دادرسی به دادگستری پرداخت شود.
استاد دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: این رویکرد نادرست، ناشی از باوری غلط در دولت بوده مبنی بر اینکه قوه قضاییه باید هزینه‌های خود را از محل درآمد اختصاصی تامین کند، در حالی که این تصور نادرست است.
شهبازی نیا اظهار داشت: اگر قضاوت یکی از مهمترین شئون حاکمیت باشد، عمده مخارج این وظیفه و شأن باید از درآمدهای عمومی تامین شود.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: توجه داشته باشیم که جامعه بیشتر از هر چیز نیاز به اعتماد به دادگستری و احساس امنیت از حیث قضایی دارد و اعتماد به دادگستری و احساس امنیت، از جمله در گرو این است که افراد قادر به طرح دعوا و پیگیری حقوق خود از طریق دستگاه قضایی باشند. دادگستری گران عملاً به ناکارآمدی حاکمیت تعبیر و تاویل می‌شود.
پست های مرتبط
مرجعیت صداوسیما آسیب دیده است
وقتی رئیس مجلس تریاک فروش بود
زیر پرچم ولایت، جهان را آباد خواهیم کرد