شاماخی (şamaxı)

شاماخی(şamaxı):”چارقات/چارقد”. بعضی بؤلگه‌لریمیزده بو آدییلا تانینیر چارقاد.
رحمتلیک غلامحسین ساعدی‌نین یازدیغینا گؤره، خییوو/مشکین‌ده بو کلمه یایقین دیر.
هر حال دا مشهور، شاماخی شهریندن گلن اؤزل چارقادلارا وئریلن آدیمیش. سونرالاری یایقین‌لاشاراق چارقادین هر جورونه بو آد وئریلیر.
اؤزل آدلارین، عمومی آد حالینا گلمه‌سی، چوخ گؤرولور. تورکیه‌ده شیله(Şile) قارادنیز ساحیلینده ایستانبولا باغلی بیر ایلچه‌دیر.
اورانین رنگارنگ بئزی مشهوردور. زامان‌لا “شیله” هر جنس‌دن آلا-بولا رنگی اولان قماشا وئریلن آد اولوبدور.
“استانبولی” فارسجادا، شهر آدیندان گلره‌ک ایکی آنلام قازانیب‌دیر: بیری کیچیک، درین تشت، او بیریسی دویو ایله پیشیریلن و “خوروش”سوز یئییلن یئمک‌دیر(بلکه “استانبولی پلو” کیمی بیر دئییم‌دن قیسالتمادیر)؛ مشهد قووونو مشهور اولدوغو اوچون، تورکجه‎میزده، “قووونو”، دوشوب، مَشَد تک باشینا بو قووون جنسی‌نی بیلدیریر. مثلا: دونن ایکی مَشَد آلدیم! دئییلر.
اینگیلیزجه‌ده هئشترخانـا turkey آدی وئریلیر. بیزده‌کی “هئشترخان” یئر آدیندان گلدییی کیمی، بو آمریکانین یئرلی حیوانی‎نین آدی دا تورکیه آدی‌ندان گلمک‌ده‌دیر.
قیساجاسی ایلک اولاراق ماداگاسکاردان، عثمانلی/تورکیه یولویلا آورپایا گئدن بوگونکو هئشترخان‌لارا بنزر(بلکه چوللوق(çulluk) اولاراق بیلینن تویوقسو قوش) بیر قوشا “تورکیه قوشو” دئییلیر.
سونرالاری آمریکادان گلن گرچک “هئشترخان”لارا دا بو آد وئریلیر. تورکیه‌ده هشترخان یئرینه “هیندی” وار.
آذربایجان جمهوریتی‌نده روسجادان گلن هیندوشقا.
ایکی‌سی‌نده ده هیندیستان قصد اولونمور.
آوروپالی‌لار، یئرلی/قیزیل‎دریلی آمریکالی‌لارا “هیندلی”(The Indians) آدی وئریرلر و بو یانلیش کریستوف کولومب زامانی‌ندان بوگونه دوام ائدیر(کریستوف کولوموب عؤمرونون سونوناجان هیندیستانا واردیغی‌نی سانیرمیش).
اوزون سؤزون قیساسی، شاماخی‌دا دا بئله بیر حادثه یاشانیب‌دیر هر حال دا.
اؤزللیک‌له اون دوققوزنجو یوز ایل‌ده ایکی بؤلگه آراسیندا جدّی گئدیش-گلیش و آلیش-وئریش وارایمیش.
م.اردم