با توجه به شیوع گسترده کرونا در پیک پنجم و افزایش شدید موارد ابتلا و متاسفانه فوت در کشور، فشار روانی شدیدی به همه افراد وارد شده است. شنیدن روزانه خبر ابتلای یکی از اقوام یا دوستان، فوت یکی از آشنایان و… برای بسیاری از ما به یک اتفاق عادی و قابل انتظار تبدیل شده است. با این حال، این مسئله تاثیرات نامناسبی روی روان ما خواهد داشت. در این نوشتار به بررسی انواع مختلف فشار روانی و بررسی راهکارهای ممکن برای کاهش آن، پرداخته میشود.
بازماندگان را سرزنش نکنید
آسیب روانی کرونا چند جنبه مختلف دارد. اولین و شدیدترین حالت برای افرادی است که متاسفانه عزیز یا عزیزانی را از دست دادهاند. از آن جا که کرونا به شدت مسری است و مدل شیوع آن خانوادگی شده، معمولا وقتی کسی فوت میکند، بقیه اعضای خانواده یا مبتلا شدهاند یا در وضعیت شدید بیماری هستند و این موضوع باعث توقف چرخه عادی سوگ شده است. اولین موضوع این است که بازماندگان نباید خود را سرزنش کنند. بعد از فوت عزیزی از کرونا معمولا خانواده ، خود را مقصر آلوده شدن او به ویروس و فوتش قلمداد میکنند که معمولا اشتباه است، چون هیچگاه نمی توان منبع آلوده شدن یک فرد را به قطع و یقین تعیین کرد. دوم آن که هیچ فردی در صورت اطلاع از بیماری خود رابطه مستقیم با بقیه برقرار نمیکند. دوستان و خانواده دورتر فرد متوفی باید اطمینان حاصل کنند که بازماندگان تنها نمیمانند. قرنطینه مانع حضور فیزیکی است اما قطعا سرزدن و صحبت از پشت در ورودی، تلفن، ارتباط تصویری و… قابل انجام است. اطمینان حاصل کنید که اعضای بیمار خانواده فرد فوت شده به درمان خود متعهد هستند. به آنها یادآوری کنید که فوت نفر دوم چقدر اثر ویرانکننده برای بقیه خانواده دارد.
گروه دوم آسیبهای روان شناختی برای عموم جامعه است. مهمترین حس در این میان احساس نداشتن کنترل روی زندگی خود است. حس استیصال و ناتوانی از دفاع از خود و عزیزان خود بخش بزرگی از استرسهای این روزهای همه افراد جامعه شده است. راهی برای افزایش حس کنترل خود پیدا کنید. مثل رعایت اصول بهداشتی، شست وشوی بینی بعد از ورود به خانه، ورزش یا هر برنامه قابل کنترل شخصی دیگر. درست است که در خصوص مبتلا نشدن ۱۰۰ درصدی به ویروس کرونا نمیتوان کاری کرد اما میتوان بقیه بخشهای زندگی خود را کنترل و با مدیریت رفت و آمدها و رفتارهای پیشگیرانه احتمال آلودگی به ویروس را کمتر کرد.
در استرس و ترس غرق نشوید
حس آسیبرسان بعدی، ترس از دست دادن عزیزان است. متاسفانه مرگ در جامعه عادی شده و تضمین زیادی برای زنده ماندن وجود ندارد. این حالت ابهام هم به استرس و هم ترس ختم میشود. ترس انسان را درمانده می کند و از تحرک باز میدارد. پس میتوان جنبه متفاوتی از روبه رویی با مرگ را انتخاب کرد. اگر واقعا فرصت زیادی برای زندگی نداشته باشید، چه خواهید کرد؟ به جای غرق شدن در ترس و هیچ کاری نکردن، کارهایی را انجام دهید که همیشه فکر کردهاید بعدا برای آن وقت دارید. مثل بیان احساسات به عزیزان، انجام کارهایی که دوست داشتید انجام بدهید و… . یادمان باشد که زندگی تضمین شده نیست و کارهایی را که میخواهید زمان بازنشستگی انجام دهید، همین الان انجام دهید چون هیچ تضمینی نیست که اصلا به سن بازنشستگی برسید. برای رفع این نگرانیها، کاری انجام دهید. والدین به فکر آینده فرزندان خود باشند مثل پسانداز یا صحبت با خانواده درباره بزرگ کردن کودکان در صورت وقوع حادثهای برای والدین. این افکار بسیار ترسناک هستند که فرزندان خود را به دیگری بسپارید چون ممکن است زنده نمانید اما این سختی فقط چند ساعت است و نه ترس هر روزه. بخشی از افکار و احساسات آن قدر ترسناک هستند که حتی فکر کردن به آنها وحشتناک است اما سرکوب و بیتوجهی کردن به آن ها نه ترس را کم و نه راهحلی ایجاد میکند. باید واقعیت را پذیرفت و برای آن برنامهای ریخت. این کار هم میزان حس نااطمینانی را کاهش میدهد و هم بخشی از حس نداشتن کنترل را جبران میکند.
افکار وسواسی باید مدیریت شود
موضوع دیگر، افزایش شدید افکار وسواسی است مخصوصا در آنها که پیش از کرونا دچار افکار وسواسی هم بودند. وسواس همواره از اضطراب میآید و نوعی تلاش برای حفظ کنترل در شرایط غیر قابل پیشبینی است. پس باز هم ایجاد برنامه قابل انجام ضروری است. از آن جا که فعلا آینده قابل برنامه ریزی نیست، پس رفتارهای تفریحی غیرهدفمند بهترین راه مقابله است.
از مشاور کمک بگیرید
نوع دیگر آسیب روانی، بعد از بهبود از کروناست. تحقیقات نشان داده افرادی که کرونا را پشت سر میگذارند دچار نداشتن ثبات خلقی، حالات افسردگی و اضطراب میشوند. بخشی از این چیزها به دلیل به هم خوردن تعادل بدن پیش میآید، تغییر فشار خون و… فعالیت بدنی ساده، تمرینهای آرامسازی و مشاوره روان شناختی قطعا توصیه میشود.
یک خواهش دلسوزانه
در آخر باید اضافه کرد که هم اکنون تنها راه مقابله با گسترش ویروس کرونا، کاهش شدید خروج از خانه و رعایت سفت و سخت تمام پروتکلهای بهداشتی است. حتی با افزایش واکسیناسیون هم اثر آن در چند ماه آینده خواهد بود اما تا آن زمان هزاران نفر فوت خواهند کرد. پس به فکر سلامتی و جان خود، خانواده و دیگران باشیم.
پست های مرتبط
محاکمه زنی که شوهرش را مثله کرد
تعطیلی خانههای بهداشت بخاطر ناتوانی در پرداخت حقوق پرسنل
جراحی لاغری، به مرگ دختر ۲۲ ساله انجامید