اختصاصی ساقی آذربایجان/ وحید خدادادی
فردای هر جنگی نیازمند بازاندیشی در مدل حکمرانی و سیاست های کلی در حوزه های مختلف و با بروز و ظهور کاستی ها و نقاط ضعف ها، تلاش در جهت مرتفع کردن آنان است.
جنگ ۱۲ روزه اخیر با رژیم صهیونی در کنار موفقیت ها و رشادت ها و پای کار بودن یک ملت وطن پرست، می باید ما را متوجه نقاط ضعف هایی نماید که در صورت ادامه جنگ می توانست به پاشنه آشیل ما تبدیل شود. ابتدایی ترین و دم دست ترین ضرورت و موضوعی که باید در کانون توجهات قرار بگیرد، بحث پدافند یا پاد آفند است که در مقابل مفهومی بنام آفند(Offend)، ایفای نقش می کند و در یک تعریف کلی به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که برای دفع، خنثی‌سازی، کاهش تأثیر اقدامات آفندی دشمن صورت می گیرد و به نوبه خود به دو بخش عامل و غیر عامل تقسیم می شود.
همانطور که اشاره شد جدای از مفاهیم شریفی مانند دفاع از تمامیت ارضی، وطن پرستی و عرق ملی و … که هر کدام در محل خود در روزهای اخیر مورد بحث قرار گرفته و ما نیز به نوبه خود ضمن تحریر مقالاتی در حد توان به آن ها پرداخته ایم، مفهوم جنگ و دشمن و نیات و عملکرد آن در طول همه این سالها نشان داده که برای تقابل های اینچنینی نیازمند تقویت در همه حوزه ها هستیم و جنگ موضوعی شوخی بردار نیست و در کنار احساسات پاک نیروهای مسلح و مردم شریف مان مفهوم تخصص و تجهیز را امری ضروری می داند.
ما در هر دو حوزه پدافندی یعنی عامل و غیر عامل نیازمند تدابیر جدی و جدید با استفاده از تکنولوژی های روز هستیم تا در بزنگاه نامردی ابرقدرتها بر آنان فائق آییم.
پدافند عامل یا رویارویی مستقیم و حوزه های مربوط به آن و طرح مشکلات مربوط به این حوزه با توجه به شرایط خاص حاکم بر کشور و لزوم رعایت اصول حفاظتی و امنیتی اینحا محل طرح نیست ولی بی تردید مورد توجه نیروهای مسلح است تا با اتخاذ تدابیر ویژه و فوری در مقام رفع کاستی ها برآیند.
اما در حوزه پدافند غیرعامل یا همان Passive Defense ضرورت ها و دغدغه هایی به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری وجود دارد که نیازمند عنایت ویژه و در دستور کار قرار گرفتن از سوی مسئولان امر در حوزه های اجرایی و فنی است. اگر ما این پدیده را مجموعه اقدامات لازم برای به حداقل رساندن خسارات مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی در کنار تجهیز فنی و بکار گیری نیروی انسانی متخصص در حوزه های انفورماتیک و حفاظت های سایبری معنا کنیم، متوجه اهمیت و گستردگی آن شده و باید اهتمام جدی برای حل مشکلات موجود ناشی از کاستی و ضعف در این حوزه عظیم نماییم.
جنگ ها در سده اخیر بخصوص در دو دهه جاری به جهت تغییر ماهیت (بمباران هوایی، سلاح‌های هسته‌ای، عوامل شیمیایی) باعث تکامل یافتگی بحث پدافند غیر عامل شده است و موفقیت در آن می تواند نقشی بسزا در حفظ کارایی اجتماعی داشته باشد. اقلا بعد از جنگ های جهانی اول و دوم و علنی شدن مشکلات ناشی از لزوم تدبیر در این حوزه ها باعث شد تا دوران بعد از جنگ جهانی دوم و به تعبیر دقیق تر چند دهه دوران جنگ سرد صرف تقویت کشورها در حوزه پدافند غیرعامل گردید.
ایجاد سامانه‌های هشدار عمومی اعم از آژیرها، هشدارهای رادیویی و تلویزیونی و تعریف سطوح هشدار (سفید/زرد/قرمز) برای حملات دشمن و توسعه پروتکل‌های ارتباطی خاص برای زمان تجاوز دشمن و اقدامات حفاظتی برای تخلیه‌های گسترده، ماسک‌های گاز و تمرین‌های پناه‌گرفتن، ساخت پناهگاه‌های در برابر تشعشعات از مجموعه فعالیت‌هایی است که در فضای سیاسی دو قطبی سه دهه اخیر مورد بی مهری قرار گرفته اند و تجاوز اخیر دشمن کاستی های جدی در این حوزه ها را بیرون کشید. سهل انگاری و عدم اعتناء به موارد فوق زیر سایه تئوری عادی سازی فضای اجتماعی در یک جنگ بلند مدت و همه جانبه می تواند خسارت های جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
یک راننده کاربلد در کنار مهارتی که در امر رانندگی و کنترل خودروی خود دارد باید ششدانگ حواسش به خودروهای کناری و نحوه رانندگی آن ها هم باشد و چه بسا راننده خودروی کناری فاقد تخصص های لازم برای کنترل خود است. اینکه ما جنگ طلب نیستیم و هیچ گاه آغازگر هیچ جنگی نبوده ایم در جای خود درست و نشان از رشد اخلاقی و بنیه آموزه های دینی و فرهنگی ما دارد ولی چه بسا که در منطقه حادثه خیز خاورمیانه باشند و هستند کشورهایی که سردمدارانش تهی از این محاسن اخلاقی باشند و به مثابه آن راننده خودروی بغلی باشند که نتوانند خوی وحشی خود را کنترل نمایند. برای ما که در ۸ سال دفاع مقدس و علی رغم نبود سازمان اجتماعی و اداری منظم به مدد تکیه بر بسیج مردمی و جهاد سازندگی موفق عمل کردیم و تجربیات گران بهایی در این زمینه داریم، ضعف در بخش هایی از این دست چندان پذیرفتنی نیست.
اگر حافظه تاریخی مسئولان یاری کند به خاطر می آورند که چگونه بسیج مردمی داوطلب بدون حمایت های دولتی و داشتن تخصص های لازم و فنی و در کوتاه ترین زمان ممکن نه تنها امنیت منطقه پشت جبهه را با محوریت تنها سازمان موجود در آن دوره یعنی مساجد، تامین کردند بلکه در مواقعی از پشتیبانی خط مقدم هم غافل نماندند.
برای ما که تجربه تاریخی جابجایی قابل‌توجه مردم جنگ‌زده از شهرهای مرزی مانند خرمشهر و آبادان و سامان دادن آنها در دیگر شهرها را داریم، نقص در موارد اینچنینی قابل قبول نیست. در کنار این موارد لزوم بازاندیشی در نحوه تجهیز و بکارگیری نیروهای واقعا خدوم و متخصص در حوزه جنگ سایبری نیز از مواردی است که در فردای این تجاوز ۱۲ روزه می تواند مورد توجه ویژه قرار گیرد، بخصوص بعد از اتفاقاتی که در طول این جنگ برای دو بانک سپه و پاسارگاد به وجود آمد.
لذا در نهایت باید متذکر شد که ساختار نیروی انسانی و سخت افزاری مجموعه پدافند غیرعامل کشور نیازمند بازسازی بر اساس تجربیات جدید و رویکردهای نوین است و با این مدیران و این مدیریت ها راه به جایی نخواهیم برد
About Author
پست های مرتبط
آموزش و پولوَرش
آذربایجان غربی توسعه نمی یابد مگر با احیاء دریاچه اورمیه
به تنظیمات کارخانه برنگردید!