اختصاصی ساقی آذربایجان/ وحید خدادادی
چندی پیش خبری در رسانه ها منتشر شد که حکایت از تخریب کامل غسالخانه گورستان تاریخی عمو زین‌الدین تبریز پس از چند سال بی‌اعتنایی مسئولان داشت.
این غسالخانه مربوط به دوره قاجار است و در محوطه گورستان عموزین الدین در محله حجتی تبریز و خیابان استاد جعفری، آذربایجان قرار دارد که در سال ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۱۹۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است با این وجود و علیرغم صراحت قانون درحفظ، مرمت و نگهداری آثار ملی یکباره و به تعبیر آقایان مسئول توسط عوامل ناشناش! آن هم با لودر تخریب شده است! پیکان اتهام به سمت شهرداری، میراث فرهنگی و اداره کل اوقاف استان است و بعد از تخریب داستان معروف کی بود؟ کی بود؟ من نبودم در حال اجراست! با بی مهری هایی که در طول همه این سالها در حق این مجموعه صورت گرفته بود، بوی حلوایش را استشمام می کردیم و نهایتا آن عوامل ناشناس شناس، زحمت کار را کشیدند و تبریز، اهالی محل، شهرداری، اوقاف و میراث را از شر نگهداری این بلای طبیعی نجات دادند تا همگی نفس راحتی بکشیم و از بابت خرابه ماندنش حرص و جوش نخوریم. بعضا هم چنین به ذهن متبادر می شود که اصلا تبریز را به تاریخش چکار؟ بکوب و برج بساز و مد روز باش! اما نهایتا غیرت و وجدان بر این افکار شوم فائق آمد و به سراغ مسئولان امر رفتیم تا ببینیم این لودر از کجا سبز شده و چه کسی آن جا را تخریب کرده و اصلا قصه از چه قرار است.
این اثر مال ما و مجموعه ما نیست!/ خاطی باید عینا آن را بازسازی کند!
متهم شماره یک میراث فرهنگی بود و از این رو به سراغ حمزه زاده مدیر کل آن رفتیم و جویای ماجرا شدیم. پرسش را صریح و بی رودربایستی مطرح کردیم، با غسالخانه عمی زین الدین چه مشکلی داشتید که شبانه آن را تخریب کردید؟ ابتدای پاسخ سوال یک مصرع شعربود با این مضمون که: جانا سخن از زبان ما می گویی! اما باید عرض کنم که : بنده در ماموریت بودم و به محض اطلاع یگان حفاظت را به منطقه اعزام کردیم.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که مگر این مجموعه ثبت ملی نشده و قانونا نیاز به محافظت و نگهبانی ندارد، به ساقی آذربایجان گفت: ببینید ما ۴۵۰۰ اثر تاریخی در استان داریم و این در حالی است که در کل استان جمعا ۳۰۰ نفر پرسنل، کادر و یگان حفاظت داریم! لذا امکان ندارد بتوانیم برای هر اثر یک نگهبان مستقر داشته باشیم. یعنی اگر قرار باشد برای هر اثر در طول ۲۴ ساعته شبانه روز دو شیفت نگهبانی در نظر بگیریم می شود حدود ۹ هزار نفر! قانون مصوب مجلس صراحت دارد که آثار ثبت ملی شده چه در اختیار دستگاه های دولتی باشد و چه در اختیار دستگاه های عمومی، آن دستگاه ملزم به حفاظت از این اثر ملی است! و حتی بندی هم دارد که آن دستگاه باید از محل اعتبارات داخلی موظف به تامین هزینه های حفاظت، نگهداری و مرمت آن اثر است.
حمزه زاده در رابطه با چرایی عدم اجرای این قانون گفت: چون این اثر مال ما و مجموعه ما نیست! این غسالخانه در اختیار اداره کل اوقاف و امور خیریه است! اوقاف و شهرداری این اثر را از ما استعلام کرده اند و ما صراحتا اعلام کرده ایم که این اثر ثبت ملی می باشد و باید حفظ شود! قانون ما را مکلف کرده که در صورت تخریب یک اثر تاریخی باید به مقام قضایی طرح شکایت کنید،ما نیز به محض اطلاع با قید فوریت شکایت کردیم و موضوع را با دادستان محترم در میان گذاشتیم و ایشان نیز حتی قبل از آن که شکایت در سامانه دستگاه قضایی قرار بگیرد، با توجه به اهمیت و حساسات موضوع دستورات قضایی لازم را صادر و تعیین شعبه نمودند و قاضی محترم شعبه هم پرونده را به کلانتری محل ارجاع دادند تا بررسی کنند که این اثر را چه کسی خراب کرده است. الان اطلاع نداریم که آیا این کار از طرف عوامل اوقاف است، از سوی عوامل شهرداری است و یا عوامل بیرونی در آن نقش دارند! پلیس به مدارک و مستنداتی در این رابطه رسیده و در حال تکمیل پرونده است و به محض یافتن مقصر یا مقصران طبق قانون با آنان برخورد خواهد شد. طبق قانون و جدای از مجازات های عمومی که برای بانیان این امر وجود دارد، فرد یا افراد خاطی باید اثر ره طبق شناسنامه آن عینا بازسازی نمایند! لذا بر اساس نقشه های موجود در پرونده و با نظارت ما و بعد از مشخص شدن فرد خاطی ، مجموعه عینا باید بازسازی شود.
ارتباطی بما ندارد و مال میراث فرهنگی است!
با این اظهارات توپ به زمین اوقاف افتاد و به سراغ حسینی مدیر کل اش رفتیم تا نظراتش را در این رابطه جویا شویم. پاسخ ها کوبنده و کوتاه بود.
حجت الاسلام والمسلمین شهاب الدین حسینی گفت: این غسالخانه ارتباطی به ما ندارد و مال میراث فرهنگی است! وی در پاسخ به این پرسش که میراث هم مدعی است که حفاظت از این غسالخانه بر عهده شماست گفت: بخشی که تخریب شده مال ما نیست و به ما ارتباطی ندارد و در حفاظت میراث بوده است!
وی افزود:مالکیت قبرستان برای اوقاف است و موسسات خیریه هم آنجا را می خواستند ولی سال های سال است که شهرداری و میراث مانع هستند و هنوز هم نمی دانیم چه کسی آن را تخریب کرده است و هنوز پیدا نشده است.
نتیجه آن که واقعیتش را بخواهید ما که سر درنیاوردیم که قصه از چه قرار است و متهم اصلی اهمال کاری چه نهادی است و در نهایت مثل فیلم های اصغر فرهادی پایانش را باز می گذاریم !
About Author
پست های مرتبط
استاندار آذربایجان‌شرقی: هرگز با نمایندگان مجلس معامله نمی‌کنیم!
تبریز می‌تواند شهر عاری از بیکار مددجوی بهزیستی باشد
«ارس» به منطقه آزاد هوشمند کشور تبدیل می‌شود