کاسبان جهل

اختصاصی ساقی آذربایجان / ناصر سعیدی

برای آدمی که سال‌ها در روزنامه‌ها خاک خورده و گاهی هم زیر آوار واژه‌ها ،خبرها، گزارش‌ها ،مقاله‌ها ،یادداشت‌ها، مصاحبه ها و … دفن شده است خاطره ‌های مربوط به دعانویس‌ها زیاد است که نمی‌داند کدام یک از آنها را مطرح کند بارها از اینکه نتوانسته‌ام درباره آنچه باید بنویسم احساس گناه کرده ام. ما با نوشته‌ها زندگی می‌کنیم سوی نگاه و قلم نویسنده مهم است زیرا حق را باید گفت حقیقت را نباید نهفت.
برای تهیه این نوشته به ۱۲ دعانویس سر زدم و از نزدیک با نحوه کار آنها آشنا شدم حال برگردیم بر سر اصل مطلب:
می‌گویند جهان سوم جایی است که دعانویسی بیشتر از برنامه نویسی درآمد دارد به نظر می‌رسد تنها موتور محرکه‌ای که افراد را به سمت دعا و سحر و جادو می‌برد احساس بیچارگی ناتوانی و عجز در برابر مشکلات اجتماعی اقتصادی و فرهنگی است مشکلاتی که فرد به دلیل حس مفرط ناچاری ناشی از برخورد با موانع گوناگون در اطرافش که عموماً ریشه‌های فرهنگی دارند به نیروهای متافیزیکی پناه برده و گاه در این مسیر از چاله به چاه بزرگی سقوط می‌کند.
جغرافیا نیست که جهان سومی بودن را تعیین می‌کند آدم‌ها هستند که آن را میسازند. جهان سوم جا نیست شخص است جهان سوم طرز تفکر ماست نه آن مرزهایی که داخلش زندگی می‌کنیم جهان سوم جایی است که درآمد یک دعانویس از یک برنامه نویس بیشتر است جهان سوم جایی است که مردمش جهان سومی فکر می‌کنند جایی که میزان خرید یک سال کتاب برابر با یک روز لوازم آرایشی است جهان سوم جایی است که در آن مردم به ظاهرخود بیشتر از شعور اهمیت می‌دهند جهان سوم جایی است که بسیاری از مردمانش با یک دعانویسی فریبکارانه هدف تعیین می‌کنندو با یک عطسه از هدف خود دست می‌کشند (التماس اندیشه)
در بازار مکار سایتهای اینترنتی هرکسی هرچه دارد می‌فروشد برخی هم از ناآگاهی و خرافه‌گری برخی مردم سوء استفاده کرده و آرزو می‌فروشند. در های و هووی این بازار خریداران فریب خورده به خیال خود می‌خواهند به آرزوهایشان برسند آن هم با یک دعای اینترنتی که معلوم نیست نگاره آن کیست و چه نوشته‌ است . روی این دیوار اینترنتی دعانویسان وعده برآورده کردن آرزوهایتان را می‌دهند و برای مردم ساده لوحی که سوسوی امیدشان خاموش شده امکان خریداری دعای مهر و محبت، دعای بخت گشایی، دعای افزایش رزق و روزی را فراهم می‌کنند در حالی که اگر این دعا نویسان می‌توانستند دعایی برای خود می‌نوشتند تا مجبور به کسب درآمد از دیوار سادگی و غفلت مردم نباشند. دعانویسی توجه عده کثیری از انسان‌ها را به خود جلب کرده است این پدیده آفتی سهمگین به جان و روح آدمی انداخته که امروزه رو به گسترش است بنابراین چاره جویی از آن از اهم اولویت کاری مسئولین دست ‌اندرکار می‌باشد و در صورت اهمال خسارت‌های انسانی اقتصادی زیادی در پی خواهد داشت و سبب سست شدن اعتقاد و ایمان و کار و تلاش می‌شود.
گاه گفته می شود حدود ۱۰ درصد ایرانیان که معادل هشت و نیم میلیون نفر می‌شود به رمال ها و فالگیرها مراجعه می‌نمایند. نداشتن اعتماد به نفس و نبود آموزش کافی در مدارس باعث مراجعه افراد به فالگیرها شده است تا مشکلات آنها را رفع کنند اما بعضی مراجعه کنندگان به این فالگیرها می‌گویند نه تنها مشکل آنها حل نشد بلکه پول‌های زیادی هم از دست داده اند و از نظر روحی آسیب دیده‌اند.
جای بسی تاسف است که در دنیای امروز که هر روز ذهن عجیب آدمی هزاران نکته علمی را کشف می‌کند هنوز هم برخی انسان‌ها در پی رمال‌ها و دعانویس‌ها هستند و تحت تاثیرشان قرار می‌گیرند. بعد از دیدن مکان مخروبه دعانویس با خودم گفتم اگر این مغازه برای دعا کردن به منظور برآوردن حاجات است چرا کوچک‌ترین تاثیری در احوالات این آقا نداشته است؟
اهم خواسته‌های مراجعه کنندگان:
مادر شوهرم چشم دیدن مرا ندارد/ زندگیم طلسم شده/ همسرم بد اخلاق است/ در خانه مانده‌ام /بچه‌دار نمی‌شوم/ بخت دخترم را بسته‌اند/ در زندگی مشکل دارم /گاوم شیر نمی‌دهد/ پولم را دزدیدن /سایه زنی در زندگی من است /حامله نمی‌شوم
اهم پیشگویی‌های دعانویس به مراجعه کنندگان:
سفری در راه است که اگر بروی پولدار می‌شوی /تا آخر امسال ازدواج می‌کنی/ سایه زن میانسالی روی زندگی شماست/ خبر خوشایندی در راه است/ دو نفر از فامیل‌هایتان حسودی شما را می‌کنند/ شوهرت با زن یکی از آشناهایتان رفت و آمد دارد و …
دعانویس به فردی می‌گویند که با سوء استفاده از دعا، یعنی توسل به خرافه و استفاده از نوشتن متونی به ظاهر مذهبی روی اجسامی مانند قفل کلید و کاسه یا بعضی اشیا و پوست حیوانات مبالغی را از مردم دریافت می‌کنند برخی مدعی هستند که با علوم غریبه آشنا بوده و وسیله‌ای برای ابراز قدرت خداوند می‌باشند
متاسفانه رمالی و فالگیری در قانون مستقیماً جرم انگاری نشده است اما در این وادی نقش مسئولان را نیز نباید فراموش کرد تا جایی که اگر در طول مدت زمانی که بسیاری از این رمالان بصورت زیرزمینی و پنهانی اقدام به کلاهبرداری و دعانویسی می‌کردند با آنها برخورد می‌کردند این چنین آزادانه اقدام به نصب اعلامیه نمی‌کردند. در یکی از شهرهای آذربایجان شرقی در یک خیابان به طول ۳۰۰ متر ۵ مغازه دعانویسی است در یکی از این مغازه‌ها صبح‌ها پدر پشت میز قرار دارد و بعد از ظهرها پسرش و هر دو سرگرم شیادی و کلاهبرداری هستند.لذا ضروری است مسئولان و متولیان فرهنگی و دینی در این راستا در کنار برخورد قاطع ، اقدامات اساسی نمایند تا مردم با گرفتار شدن در دام سودجویان بازنده دنیا و آخرت خود نشوند .
گرایش به دعانویسی و فالگیری فقط در قشر ناآگاه و بی‌سواد نیست بلکه در قشر دانشگاهی هم دانشجو و دکتر و ورزشکاران و روسا و مدیران و مسئولان نیز این تمایلات دیده شده است همچنین این موضوع به اعتقادات مذهبی آموزه‌های دینی مردم ارتباطی ندارد و به شدت به آنها آسیب می زند.
افرادی که در قالب رمالی ،فالگیری، پیشگویی مبادرت به دریافت وجوهی از افراد می‌کنند چنانچه مورد شکایت شاکی خصوص قرار بگیرند مراجع قضایی در قالب کلاهبرداری می‌توانند این افراد را از حیث آنکه اشخاص مالباخته را فریب داده و به امور واهی امید وار و از این طریق وجوهی را گرفته اندتحت تعقیب قرار دهند.
امروزه بعضی از دختران امروزی تازه دارند به کار فال تاروت و فال قهوه روی می‌آورند وقتی در جامعه‌ای سرانه مطالعه به صفر می‌رسد چنین چیزهایی جایگزینش می‌شود با چهره مدرن و امروزی ولیکن باطل و توخالی اما حال :
وقتی مسئولین ،مدیران ،روسا، دکترها، ورزشکاران و تحصیل کرده‌های کشور تا این اندازه به سحر و جادو اعتقاد دارند نمی‌توان خرده گرفت که چرا مردم عادی تا این اندازه به سحر و جادو علاقه دارند و از آن استقبال می‌کنند موضوع حائز اهمیت این است که هیچ نهادی نیز بر آن رسیدگی نمی‌کند و شیادان در این عرصه روز به روز در حال رشد قارچ گونه هستند.
از طرف جامعه علمی دعانویسی به عنوان شکلی از خرافات شناخته می‌شود دعانویسان با ادعاهای دروغ از اعتقادات دینی مردم سو استفاده نموده و از آنان اخاذی می‌نمایند و حتی گاهی فرد دعانویس از مشتری خود سوء استفاده جنسی نیز می‌نماید . دعانویسان کتابهایی برای خودشان دارند آن ها اسم شخص و اسم مادرش را به حروف ابجد در می‌آورنند ۱۲ و ۱۲ ختم می‌کنند مثلاً آخرش ۳ می‌ماند و بر اساس ۴ عنصر آب، آتش، باد و خاک یا به صورت‌های دیگر می‌گویند طبع شما اینجوری است مشکلات و بیماری‌هایتان این است ،کاملاً این مطالب ذوقی است و دلیل و مدرک علمی و نقلی ندارد.
افراد سودجو در قالب دعانویسی و ارتباط با عالم پنهان و یا ارتباط با ماورا و اجنه از احساسات مردم سوء استفاده وجیب خود را از اموال مردم انباشته می‌کنند در این راستا در اغلب شهرها افرادی به امر دعانویسی اشتغال دارند که شاید کمترین سوادی در این ارتباط ندارند اما روزهای هفته در مغازه و یا در دفترشان افرادی که برای رفع مشکل خود به وی مراجعه می‌کنند پر می‌شود .نبود شناخت و آگاهی در میان عده‌ای از مردم به خصوص عوام و فقدان درک صحیح از دین و مذهب و باورهای اعتقادی موجب شده است که متاسفانه بازار مراجعه به افرادی که کف بین ،طالع بین ،دعانویس و رمال نامیده می‌شود افزایش یابد .کاغذ سفید را جوری می‌پیچاند که در آخر شبیه یک مثلث می‌شود و بعد دستش را به سمت زن دراز می‌کند می‌گوید این کاغذ را همیشه با خودش داشته باشد . این روزها دعانویسی و رمالی به یکی از شغل‌های پردرآمد تبدیل شده است و هر کسی با داشتن یک کتاب قدیمی به دنبال حل مشکل دیگران است شخصی که در حل مشکلات خود عاجز است کتاب برداشته که مشکل یک شهر را حل کند چه بسا که اگر مشکلی با دعانویسی قابل حل بود مشکلات اشتغال، اقتصاد ،ازدواج، سیاسی ،فرهنگی و هر موضوع و یا مسئله مهم را با یک دعا نوشتن و رمالی و فال گرفتن حل کرد.
وارد محل کار دعانویس می‌شوم : حاج آقا مشغول مرتب کردن دعاهای آماده است. رو به رویش می‌نشینم نگاهی به من می‌کند و عینکش را در چشمش جابجا می‌کند و علت حضورم را می‌پرسد جواب می‌دهم، تسبیح مشکی‌اش را در دست می‌گیرد و حرف‌هایی می‌زند،با این حرف‌های دعانویس تکانی می‌خورم اما خب برای تهیه گزارشم مجبورم این حرف‌ها و مزخرفات را تحمل کنم و به روی خود نیاورم دارم از تعجب شاخ در می‌آورم اما چاره‌ای نیست گاهی باید خود نباشی ، میگوید زندگیم طلسم شده و می‌تواند دعایی بنویسد کمی با خودم کلنجار می‌روم و می‌گویم حاج آقا مطمئنی تاثیر دارد؟ حاج آقا شک و تردید را در چشمانم می‌بیند و کتاب قدیمی‌اش را از کشوی میز خارج می‌کند و می‌گوید آقا شک نکنید این کتاب مشکل گشاست، مبلغ درخواستیش را می‌دهم برایم می‌گوید دعا می‌نویسم روز های چهارشنبه و پنجشنبه هنگام اذان صبح در ظرف مسی بینداز و بر پشت بام بگذار و صبح بردار.
در مواردی مشاهده شده خانمی برای دعا نویسی به رمالی مراجعه کرده و رمال به او گفته فلان دعا باید روی بدن شما نوشته شود که این عمل مستلزم برهنه شدن است و یا مستشار دادگاه می‌گوید: در مواردی هم به مراجعه کننده گفته شده جن در بدن شما رفته است باید برهنه شوید و در آغوش من قرار بگیرید تا جن از بدن شما خارج و در بدن من قرار گیرد او معتقد بود مانند پزشک عمل می‌کند پزشک مشکل جسم و او مشکل بخت و زندگی را درمان می‌کند.
همان رمال به خانومی گفت در ماه چهارم بارداری اجنه به شکم تو ضربه می‌زند تا بچه را از بین ببرد حتماً پیش من بیا تا دعا بنویسم .
آقایی در بیرون از منزل دعانویسی برایم می‌گفت یکی از گاو های گران قیمتم شیردهی نداشت لذا مشکل خود را با این آقا در میان گذاشتم ولی دعایی برایم نوشت و گفت نباید آن را باز کنم وگرنه تاثیر دعایش باطل می‌شود و برایم گفت چند ماه دیگر نیز برای گرفتن دعایی دیگر مراجعه کنم وقتی با عدم کارایی دعاها روبرو شدم کاغذ را باز کردم و با تعجب متوجه مطلبی بسیار نامربوط شدم در این کاغذ نوشته بود :
گاو شیرداد بدوش اگر نداد بفروش واقعاً تعجب کردم! نکته جالب اینکه به محض ورود یک نفر غریبه همه صورت خود را مخفی می‌کنند تا مبادا فردی آشنا آنها را ببیند. ابزارهای دعانویس عبارت بود از نعل اسب موم، عسل، فلزات خاص، دندان گرگ، پوست آهو ،ناخن گربه، بدن پودر شده مورچه ،و انواع بخور به یکی از مراجعه کنندگان گفت : همسایه ات که تو را جادو کرده تو نیز …. کودکت را داخل غذا یا وسایل شخصی او بریز و تو هم او را جادو کن به یکی دیگر گفت : مدفوع الاغ را بجوشان و بنوش تا این دعا عمل کند و کسی جای این دعا را نداند در زمین و خاک چال کن.
بازی با عقاید پاک دینی و مذهبی مردم از سوی رمالان و فالگیران و دعانویسان بیسواد نیازمند عزم جدی مسئولان برای برخورد قاطع با آنان است تا این عده بیش از این به ایمان مردم خدشه وارد نکنند.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts