آذربایجان شرقی، آنفلوانزا خیزترین استان کشور

اختصاصی ساقی آذربایجان/ گفتگو از: وحید خدادادی

در ادامه وظیفه مطالبه گری وپاسخگو کردن مدیران استانی این بار نوبت به یک نهاد تخصصی رسید و در قالب یک گفتگوی اختصاصی میزبان دکتر بهداد مدیر کل محترم دامپزشکی استان بودیم. موضوعات مختلفی از جمله مصوبات سفر رییس جمهور و میزان تحقق آن ها، وضعیت استان در رابطه با بیماری های دامی و مشترک بین انسان و دام و شیوع تب کریمه در برخی از استان ها و وضعیت آذربایجان شرقی مطرح شد که در ادامه از نظرتان می گذرد:

ساقی آذربایجان: برای شروع بفرمائید در قالب دو سفر رییس جمهور محترم به استان آذربایجان شرقی و در حوزه اداره کل دامپزشکی استان میزان مصوبات چقدر بود و چه میزان از آن محقق شده است؟
بهداد: اولا باید از مجموعه روزنامه ساقی آذربایجان به جهت ترتیب دادن مصاحبه با یکی از تخصصی ترین ادارات استانی تشکر کنم. اما در رابطه با سفر ریاست محترم جمهور به استان و بودجه های تخصیص یافته باید عرض کنم که در حوزه کاری ما نیز مصوباتی در دور اول سفر ریاست محترم جمهوری انجام پذیرفت. ما یک آزمایشگاه ملی و منطقه ای داریم که در رابطه با تجهیز آن با مشکلاتی مواجه بودیم که خوشبختانه تامین مالی تجهیز این آزمایشگاه جزو مصوبات سفر اول قرار گرفت و مصوبات سفر اول ریاست جمهوری در در خصوص این پروژه محقق شده است.

ساقی آذربایجان: اگر بخواهید به مهم ترین چالش های حوزه دامپزشکی استان اشاره کنید، کدام موارد را نام می برید؟
بهداد: اگر بخواهم صریح بگویم باید به عدم بروزرسانی بخشی از دستورالعمل ها در سطح ملی اشاره کنم! برخی از دستورالعمل ها به نظر من درست نیستند و نیاز به اصلاح دارند و تاکنون اصلاح نشده اند. بسیاری از مشکلات با تجدید نظر در برخی از دستورالعمل ها براحتی قابل رفع هستند و این در حالی است که بعضا فشار مسئولان استانی برای حل برخی مشکلات با دستورالعمل های ابلاغی در سطح ملی همخوانی ندارد و از این رو یک مدیر کل در دو راهی فشار مسئولان استانی برای حل موضوع از یک سو و عمل به دستورالعمل های بالادستی می ماند از این رو بارها در رابطه با برخی دستورالعمل ها نظرات اصلاحی فرستاده ایم. سازمان دامپزشکی کشور در برخی از دستورالعمل های خود برخی استانداردها را اعمال می کند که سختگیرانه تر از استانداردهای اروپایی و حتی آمریکایی است، لذا ما نیاز جدی به بازنگری در این ضوابط و قوانین داریم تا فضای کار برای سرمایه گذاران در این حوزه فراهم شود.

ساقی آذربایجان: این یعنی خواسته مسئولان استانی با ضوابط و قوانین جاری در اداره کل دامپزشکی همخوانی ندارد و مخالف قانون است؟
بهداد: بگذارید مثالی بزنم، پارامترهایی را برای احداث کشتارگاه اعلام کرده اند که ایجاد آن ها میلیاردها تومان سرمایه لازم دارد و کدام سرمایه گذاری قبول می کند در فلان منطقه که میزان ذبح دام درآن محدود است چنین امکاناتی را ایجاد نماید؟ همین سخت گیری غیر منطقی نهایتا باعث افزایش کشتار غیرمجاز دام در آن منطقه می شود. می گویند از شهرستان های همجوار تامین کنند، بدون اینکه هزینه حمل را لحاظ نمایند.
مطلب بعدی در رابطه با چالش های این حوزه مربوط به کمبود امکانات مالی و نیروی انسانی است. امکانات سازمان دامپزشکی چه به لحاظ نیروی انسانی و چه به لحاظ لجستیکی با وظایف سنگین این سازمان همخوانی ندارد. به این می ماند که شما بار یک تریلی را بخواهید در یک وانت بار حمل کنید! وظایفی که این مجموعه در بحث کنترل بیماری های دامی، طیور و مشترک بین انسان و دام به اندازه ای حیاتی است که چنانچه اگر این سازمان وظایف محوله را به نحو احسن انجام ندهد، ۱۰ برابر وزارتخانه ای مثل وزارت بهداشت هم قادر به کنترل بهداشتی جامعه نخواهد بود. در بیماری های مشترک بین انسان و دام نظیر هاری، تب مالت، تب کریمه و کنگو، شاربن یا سیاه زخم، سل و آنفلوانزای فوق حاد پرندگان ما نقش پیشگیرانه داریم و چنانچه کار تزریق واکسن به درستی انجام نشود و در سطح دامی کنترل نشود و نهایتا این سد شکسته شود و درون جوامع انسانی رخنه پیدا کند شما شک نکنید که فجایعی ده ها برابر خطرناک تر از کرونا به وجود می آید. لذا نقش این سازمان در پیشگیری از بیماری های مشترک بین انسان و دام بی بدیل است. شما دیدید که شیوع کرونا چه مشکلات و تلفات انسانی به دنبال داشت و این در حالی است که مورتالیتی این بیماری در متون علمی یک الی سه درصد است. این یعنی از هر صد نفری که مبتلا به این بیماری می شود ممکن است یک تا سه نفر آن فوت نماید و این در حالی است که مورتالیتی بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در صورت عدم قرنطینه به موقع حتی بالای ۷۰ درصد است. دامپزشکی موظف است تا به محض رویت موردی از شیوع بین حیوانات با حضور فوری و رعایت اصول دامپزشکی و زیست محیطی اقدام به قرنطینه و پاکسازی محیط نماید، دامپزشکی تا به امروز این وظیفه را به نحو احسن به انجام رسانده و مانع از شیوع این بیماری از پرندگان به انسانها شده است. اگر ما فقط در حوزه بیماری تب مالت وظایف مان را به نحو کاملی انجام ندهیم، کل جامعه انسانی درگیر این بیماری می شود، از این رو داشتن یک جامعه سالم و عاری از هر نوع بیماری و داشتن یک تولید پایدار در گرو تقویت امکانات در این حوزه است.

ساقی آذربایجان: وضعیت آذربایجان شرقی با توجه به اینکه منطقه ای سرد و کوهستانی است، در رابطه با شیوع بیماری هایی از این دست به چه ترتیب است؟
بهداد: وضعیت ما خوب و مثال زدنی است. علی رغم آنکه استان ما آنفلوانزاخیزترین استان کشور است، باز وضعیت خوب است. بارها اتفاق افتاده که با شیوع بیماری های دامی چیزی در حدود ۴ الی ۵ میلیون قطعه طیور تلفات در استان های دیگر داشته ایم، با این وجود میزان تلفات در استان ما نزدیک به صفر است و در سال های اخیر هم کاملا صفر است. به مدد امکاناتی که اخیرا آزمایشگاه را به آن تجهیز کرده ایم، امروز در کل کشور و در بحث بیماری مشمشه (بیماری مشترک بین تک سمی ها و انسان) بجز تهران، در چند شهر کشور که تبریز هم جزو آنها هست، امکان آزمایش وجود دارد. در بحث بیماری هاری حتی در تهران هم امکان آزمایش وجود ندارد و تنها مرکز آزمایش این بیماری در کل کشور، تنها در تبریز وجود دارد و نمونه های هاری کل کشور را تبریز جواب می دهد و طبق پایش های صورت گرفته نتیجه آزمایشات به بهترین نحو ممکن اعلام می شود. امروز در کشتارگاه های استان سختگیرانه ترین تدابیر بهداشتی در رابطه با بیماری سل انجام می شود.

ساقی آذربایجان: اخیرا در رسانه های داخلی اخبار نگران کننده ای از ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو گزارش می شود، استان ما در این رابطه چه وضعیتی دارد؟
بهداد: ببینید همین بغل گوشمان در استان همجوار موارد متعددی از ابتلا به این بیماری گزارش شده است. اما استان آذربایجان شرقی از سال ۹۴ استان پیشرو در ایجاد سیستم پیش سرد (قراردادن گوشت به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۰ تا ۴ درجه سانتی گراد) است و امروز تمام کشتارگاه های استان اعم از صنعتی و غیر صنعتی به این سیستم مجهز می باشند. از این رو حتی اگر دامی مبتلا به این بیماری هم باشد، به جهت ایجاد این سیستم و طی روند پیش سرد قبل از عرضه، عامل بیماری که یک ویروس از خانواده نایرو ویروس است به دلیل کاهش PH و افزایش اسیدیته گوشت از بین می رود. هر گوشتی که در داخل محدوده جغرافیایی این استان ذبح شود، قبل از عرضه چه حیوان آلوده باشد و چه نباشد، لاشه استحصالی به مدت ۲۴ ساعت در سیستم پیش سرد قرار می گیرد و گوشت عرضه شده به شهروندان عزیز کاملا سالم و بهداشتی است. در کنار این موضوع به شدت تمام در مقابل کشتار غیرمجاز ایستاده ایم و جلوی هر نوع ذبحی خارج از این روند را گرفته ایم و همین موضوع باعث شده تا در ۹ سال اخیر حتی یک مورد ابتلا به بیماری تب کریمه و کنگو را نداشته باشیم.

ساقی آذربایجان: با توجه به نوسان شدید قیمت گوشت قرمز و سفید، آیا مواردی بوده که شیوع یک بیماری دامی و تلفات آن سبب کاهش عرضه و بالا رفتن قیمت آن در بازار شود؟
بهداد: خیر، به هیچ عنوان در استان ما چنین اتفاقی نیافتاده است، حتی یک مورد.

ساقی آذربایجان: یکی دو هفته پیش شاهد تصاویری در یکی از شهرهای اطراف تبریز از ذبح الاغ بودیم، نظارت مجموعه اداره کل دامپزشکی در بحث عرضه گوشت به چه ترتیب است؟
در خصوص تصویر منتشر شده در فضای مجازی، به محض اطلاع، به روسای ادارات دامپزشکی شهرستان ها به خصوص شهرستان های تبریز و اسکو دستور داده شد ضمن بررسی کامل موضوع، با همکاری ادارات و مراجع ذیربط، اقدام به تشدید نظارت‌های بهداشتی از قصابی‌ها و سایر مراکز عرضه گوشت قرمز نمایند. حدود دو ماه پیش نیز مورد مشابهی از کشتار تک سمی به صورت گزارش مردمی به اطلاع این اداره کل رسید که بلافاصله کارشناسان نظارت بهداشتی وارد عمل شده و ضمن شناسایی فرد متخلف، لاشه های تک سمی ضبط و معدوم سازی گردید و از فرد متخلف به جهت تهدید بهداشت و سلامت عمومی جامعه شکایت گردید که با دستور مراجع قضایی، برای فرد خاطی قرار جلب صادر گردیده و پرونده این شخص در دست رسیدگی می باشد. همچنین از هم استانی‌های عزیز درخواست می شود تا در هنگام خرید مواد و فرآورده‌های خام دامی حتماً توصیه‌های دامپزشکی را جدی بگیرند و از خرید هرگونه گوشت چرخ کرده فاقد هویت و فله‌ای و یا گوشت فاقد مهردامپزشکی جدا خودداری نمایند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف بهداشتی موارد را با شماره تلفن ۱۵۱۲ اداره کل دامپزشکی استان در جریان بگذارند تا با متخلفین بهداشتی برخورد قانونی صورت گیرد./

 

About Author