اختصاصی ساقی آذربایجان/ گزارش از : وحید خدادادی
سوت آغاز رقابت های فوتبال جام ملت های آسیا، از ۲۲ دی با بازی قطر و لبنان به صدا درآمده و ۲۴ تیم در قالب ۶ گروه به رقابت خواهند پرداخت. مسابقاتی که هر ۴ سال یکبار با میزبانی یکی از اعضای کنفدراسیون فوتبال آسیا(AFC) برگزار می شود.
این جام از سال ۱۹۵۶ میلادی (۱۳۳۵ خورشیدی) به میزبانی هنگکنگ آغاز شد و تا سال ۲۰۰۴ هر چهار سال یک بار برگزار گردید. زمانی که احساسات ناسیونالیستی و تفکرات خاص پس از جنگ جهانی دوم در بین سیاستمداران کشورهای آسیایی حاکم شد و برخی از کشورها سعی کردند در راستای تلاش برای رشد اقتصادی و سیاسی جنبه های ورزشی را نیز تکامل بخشند. از این سو فوتبال به عنوان ورزشی کاملا وارداتی به علت جذابیت و عامه پسند بودنش در کشورهای قاره کهن و به ویژه کشورهای تحت استعمار اروپا گسترش یافت. تنکو عبدالرحمن پوترا نخست وزیر ورزش دوست مالزی که تقریبا تصمیم گیرنده اصلی کنفدراسیون فوتبال آسیا بود، نقش مهمی در شکل گیری این بازی ها داشت.
از سال ۲۰۰۴ به دلیل همزمانی این جام با جام ملتهای اروپا و المپیک، کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت تا دوره برگزاری بازیها را تغییر دهد تا در سطح جهانی به این جام توجه بیشتری شود. بعد از جام ملتهای آسیا ۲۰۰۴، دوره بعدی این جام در سال ۲۰۰۷ برگزار شد و از آن پس باز هم فاصله چهار ساله در برگزاری آن رعایت میشود.
تیم ملی ایران از دوره سوم رقابتها در سال ۱۹۶۸ در این جام شرکت داشته و تا دوره هفدهم در سال ۲۰۱۹ در تمام چهارده دورهای که مسابقات برگزار شده، حضور داشتهاست، کرهجنوبی هم ۱۴ مرتبه در این مسابقات شرکت کرده تا این دو کشور رکورددار حضور در جام ملتهای آسیا لقب بگیرند. تیمهای ژاپن و کرهجنوبی از شرق و تیمهای ایران و عربستانسعودی از غرب آسیا، همواره در میان یکی از تیمهای مدعی جام بودهاند. استرالیا نیز پس از پیوستن به ایافسی (AFC) در سال ۲۰۰۷ به جمع تیمهای مدعی جام افزوده شد. تا دوره هفدهم در سال ۲۰۱۹ تیم ژاپن با چهار قهرمانی پر افتخارترین تیم این مسابقات میباشد. پس از ژاپن، تیمهای ایران و عربستانسعودی هر کدام سه بار به قهرمانی این مسابقات رسیدهاند. پس از آنها کرهجنوبی دو بار و تیمهای اسرائیل، کویت، عراق، استرالیا و قطر نیز هر کدام یک بار قهرمان جام ملتهای آسیا شدهاند.
در دوره جدید مدل وشکل برگزاری مسابقات دچار تغییرات جدی شده و بر همین اساس و در مدل جدید این رقابت تنها میزبان مسابقات است که به صورت خودکار وارد رقابتها خواهد شد. تیم قهرمان دوره گذشته نیز باید مانند سایر تیمها، در رقابتهای انتخابی شرکت کند؛ با توجه به سطح مسابقات، احتمال راه پیدا نکردن تیم قهرمان به این مسابقات نزدیک به صفر است. از میان ۲۴ تیمی که در ۶ گروه ۴ تیمی تقسیم شدهاند، در پایان مرحله گروهی، تیمهای صدرنشین و دوم به صورت مستقیم راهی مرحله یکهشتم نهایی میشوند. این مرحله، از زمان ۲۴ تیمی شدن رقابتها، به جام ملتهای آسیا افزوده شد. همچنین ۴ تیم برتر از میان ۶ تیم سوم مرحله گروهی، راهی این مرحله خواهند شد. به عبارتی ۱۶ تیم به مرحله حذفی صعود کرده و تنها ۸ تیم از مسابقات حذف میشوند. با این مدل، حتی امکان خلق شگفتی نیز از مسابقات گرفته شده است. در مرحله یکچهارم نهایی، یک مدل از پیش طراحی شده، تیمهای صعود کننده را مقابل هم قرار میدهد. شاید، تنها حسن مدل جدید با حضور ۲۴ تیم، غیرقابل پیشبینی بودن حریفان است. تیمهای صدرنشین الزاما با یکی از تیمهای سوم گروههای دیگر روبرو نخواهند شد. به صورت نمونه تیم اول گروه A با تیم دوم گروه C دیدار میکند ولی تیم اول گروه C با یکی از تیمهای سوم گروههای B، F یا A دیدار خواهد کرد. حتی احتمال رویارویی تیمهای دوم گروهها نیز وجود دارد؛ به صورت مثال تیمهای دوم گروههای B و F باید در یک هشتم نهایی مقابل هم قرار بگیرند. به غیر از اینکه حل این جدول، از حفظ کردن جدول مندلیف دشوارتر به نظر میرسد، تیمهای حاضر در این رقابتها میتوانند براساس نتایج سایر مسابقات و گروههای دیگر، در بازی پایانی، برای وضعیت صعود خود نیز تصمیمگیری کنند. در این بین در صورتی که تیم فوتبال ایران به عنوان صدرنشین این مسابقات صعود کند، در جدول دوم، ابتدا با یکی از تیمهای سوم گروههای B، F یا A دیدار میکند. یعنی احتمالا یکی از سه تیم لبنان، سوریه یا تایلند. پس از آن با برنده دیدار تیمهای اول گروه E و تیم دوم گروه D دیدار خواهد کرد؛ احتمالا یکی از دو تیم عراق یا بحرین. در جدول دوم، احتمالا نه اثری از عربستان خواهد بود، نه ژاپن و نه کره جنوبی. مگر اینکه یکی از این تیمها، تصمیم بگیرند برای قرار گرفتن در جدولی سادهتر راهی این سمت جدول شوند.
بعد از برگزاری عالی جام جهانی در قطر و انصراف چین از میزبانی ایافسی کشور قطر را بهترین میزبان برای این جام دید. کنفدراسیون فوتبال آسیا در روز ۱۷ اکتبر ۲۰۲۲ (۲۵ مهر) میزبانی این مسابقات را به قطر سپرد.
* داوری: در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، کنفدراسیون فوتبال آسیا فهرستی متشکل از ۳۳ داور، ۳۷ کمک داور، دو داور آماده به کار و دو کمک داور آماده به کار برای مسابقات را اعلام کرد که شامل دو داور زن و سه کمک داور زن میشود. کمک داور ویدیویی (VAR) برای کل مسابقات اجرا خواهد شد. همچنین سیستم فناوری آفساید نیمه خودکار که از ۱۲ دوربین تخصصی و هوش مصنوعی بهره میبرد، در تمامی ۵۱ مسابقه اجرا خواهد شد. این اولین باری است که در مسابقات ای اف سی حضور پیدا می کند و ای اف سی را به اولین کنفدراسیونی تبدیل می کند که این سیستم را در سطح تیم ملی مردان قاره اعمال می کند.
* هشت استادیوم میزبان جام ملتهای آسیا ۲۰۲۳: با اعلام کنفدراسیون فوتبال آسیا، ورزشگاه الجنوب، البیت، احمد بن علی، الثمامه، اجوکیشن سیتی، خلیفه، جاسم بن حمد و عبدالله بن خلیفه، هشت استادیوم میزبان رقابتهای جام ملتهای آسیا خواهند بود.
*تیم ملی فوتبال ایران: تیم ملی فوتبال ایران یکی از قدرتمندترین تیمهای آسیایی محسوب میشود. این تیم فوتبال تا به امروز سه بار قهرمان جام ملتهای آسیا در سالهای ۱۹۶۸، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ شده؛ بنابراین ایران نیز به عنوان یکی از اعضای اصلی مسابقات آسیایی در قطر حاضر میشود. این تیم با حضور ۲۶ بازیکن و با سرمربیگری امیر قلعه نوعی در روزهای گذشته عازم قطر شد و از مدعیان جدی جام محصوب می شود.
پست های مرتبط
شهر ۲۰۰ هزار نفری سهند بیمارستان ندارد
تراکتور،گرفتار دلالان مفت خور
جام به خانه بازگشت!