دریاچه را نجات دهیم همه با هم

اختصاصی ساقی آذربایجان/ رسول حسینی بقانام- کارشناس رسمی دادگستری

نامه سرگشاده به رییس محترم سازمان محیط زیست کشور
جناب آقای سلاجقه
با سلام و احترام
اظهارات اخیر جناب آقای سلاجقه رییس محترم محیط زیست در خصوص احیای دریاچه ارومیه که به نظر میرسد احتملاً عزمی برای جلوگیری از مرگ دریاچه ارومیه باشد می‌تواند مرهمی بر زخمهای عمیق مردم زودباور و خوش طینت آذربایجان که ناشی از صداقت درونی آنهاست باشد هر چند از تمامی مسئولین ذیربط در احیای دریاچه نه تنها اقدام عملی و سریع و موثر مشاهده نگردیده بلکه در مقابل اعتراضات طرفداران محیط زیست نیز مقابله به مثل نموده اند ولی آنچه باید مورد عنایت ریاست محترم و جناب آقای استاندار آذربایجان شرقی و نمایندگان پا به اتمام دوران نمایندگی شان قرار گیرد این است که از راه حل‌های اصلی احیای محیط زیست و از جمله دریاچه ارومیه و تالابها ، وجود نزولات آسمانی و بارندگی در فصول پاییز و زمستان و بهار می‌باشد که به عللی از جمله خشکی دریاچه میزان بارندگی هر سال بدتر از سال قبل می‌گردد. برای جلوگیری از خشکی دریاچه ارومیه اقدامات زیر ضروری است:
۱- با توجه به تعداد ایام ابری در آذربایجان که سالانه بیش از صد روز می‌باشد ایجاد مرکز باروری ابرها در تبریز تنها راه حل مبارزه با خشکسالی است افزایش ایام بارندگی موجب کاهش استفاده از آبهای تحت الارضی و سطحی خواهد شد همچنین با وجود بارندگی کشت اراضی دیمی توسعه خواهد یافت و در اثر بارندگی و افزایش حجم آبهای جاری تالابها و دریاچه ها احیاء خواهند گردید. بدیهی است اگر دولت محترم آقای رئیسی و جنابعالی جداً عزمی در جلوگیری از خشکی دریاچه و عواقب اجتماعی و اقتصادی و بحرانهای پی آمد آن داشته باشند ایجاد مرکز باروری ابرها در تبریز از اولویت اقدامات دولت در احیای دریاچه می‌باشد.
۲- در مورد مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و جلوگیری از برداشتهای بیش از حد مجاز از چاه‌های مجاز آنچه باید مورد عنایت ریاست محترم باشد این است که مسئولین هر شهرستان با تجهیز کلیة امکانات پرسنلی اداری و انتظامی و ماشین آلات در فصل پاییز جاری نسبت به مسدود کردن چاههای غیرمجاز اقدام فوری معمول دارند.
۳- مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز و تغییر الگوی کشت و باغداری از پرآب بر به کم آب بر مستلزم پشتیبانی باغداران و کشاورزان می‌باشد که در طول ۳۰ سال گذشته از آن طریق ارتزاق نموده اند. جایگزینی ممر معاش آنان از طرق مختلف که شرح مختصر آن ذیلاً تشریح می‌گردد لازمه اش اولاً تامین امکانات مالی بصورت وامهای بلاعوض و یا بدون بهره ثانیاً مدیریت مستمر آقای استاندار و فرمانداران و بخشداران و مقامات ارشد ادارات کل کشاورزی- آب منطقه ای- ادارة کل صمت و محیط زیست ناظر بر عملکرد کشاورزان و باغداران میباشد.
بستن چاه‌های غیرمجاز و کاهش مجوز برداشت آب از چاه‌های مجاز با نظارت ادارات آب و تغییر نوع کشاورزی و باغداری از پرآب بر به کم آب موافق اقلیم گذشتة آذربایجان باید مورد توجه آقای رئیس جمهور باشد که برای اجرای این برنامه باید اعتبار پیشنهادی از سوی ادارات مربوطه تامین و در کوتاه مدت تخصیص و پرداخت شود.
۴- تخریب دریچه‌های سدهای کشاورزی بطوری که امکان ذخیره آب در پشت سدها ناممکن باشد از ضروریات احیای دریاچه و اجرای طرح تغییر نوع کشاورزی و باغداری از پرآب بر به کم آب بر می‌باشد.
۵- حالیه که طرفین جادة میانگذر خشک و فاقد آب می‌باشد بهترین موقع برای ایجاد وا حداث میان راه در چندین نقطه از میانگذر می‌باشد که ادارات کل راه و شهرسازی آذربایجانهای شرقی و غربی می‌توانند نسبت به احداث میان راه جهت جریانهای آب شمال و جنوب دریاچه اورمیه اقدام نمایند.
حال اگر دولت محترم آقای رئیسی و جنابعالی جداً عزمی در جلوگیری از خشکی دریاچه و عواقب احتمالی و اقتصادی و بحران‌های پی آمد آن داشته باشید.همچنانکه برای انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان جهت حفظ کشاورزی و محیط زیست آن منطقه با میلیاردها تومان در عرض دو سال این ابر پروژه به انجام می‌رسد ولی انتقال پروژه آب از رودخانة ارس به دشت شبستر (تبریز) بطول تقریبی ۱۳۰ کیلومتر از برکت نمایندگان دم فرو بستة آن هنوز اندرخم یک کوچه است» اعتبارات لازم تأمین و مراتب پیشنهادی فوق‌الذکر برآورد گردد.
عنایت به موارد مذکور کم هزینه ترین راه حل برای احیای دریاچه در مقابل هزینه‌های انتقال آب از بحر عمان به اصفهان و کرمان و یزد و از دریاچه خزر به سمنان می‌باشد.
برای عملیاتی نمودن موضوع تغییر الگوی مصرف آب و کشاورزی، ضرورت انجام اقدامات زیر پیشنهاد می‌گردد:
۱) تشکیل جلسات هماهنگی با حضور فرماندار هر شهرستان و بخشداران محل و نمایندة مجلس و نمایندگان شورای روستا و روسای اداره آبیاری و جهادکشاورزی شهرستان‌های حوزة دریاچه ارومیه به منظور:
هماهنگ نمودن افراد فوق در ارتباط با جوابگوئی به درخواستها و اعتراضات روستائیان برای جلوگیری از سوءاستفاده آنان در اجرای طرحهای پیشنهادی در نحوة استفاده از آبهای سطحی و تحت الارض و تغییر نوع کشاورزی و باغداری به کم آب بر.
۲) تشکیل گروه‌های تفهیم روستائیان در خصوص عواقب خشک شدن دریاچه و علل آن متشکل از بخشدار و نمایندگان سازمانهای آب و کشاورزی و تشکیلات NGO و دهیار روستا ضمن جمع آوری اطلاعات در مورد تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز و قنوات و بررسی نحوة استفاده از آبهای سطحی در فصول سال و نوع محصولات باغداری- زراعت- کشاورزی غالب روستا
۳) تشکیل گروه‌های بررسی تامین شغل بمنظور امکان ایجاد مشاغل جایگزین اعم از صنعتی- خدماتی- دامداری- صنایع دستی، متشکل از نمایندگان ادارات کار و امور اجتماعی – صنایع دستی و گردشگری- متشکل از بخشدار و دهدار محل- ادارات منابع طبیعی و کشاورزی و اداره صمت
۴) تشکیل گروه لایروبی مسیر رودخانه‌های منتهی به دریاچه متشکل از نمایندگان ادارات سازمانهای آب- کشاورزی- منابع طبیعی-اداره کل بحران استانداری و تشکیلات NGO که با استفاده از اعتبارات ملی، جلب کمک از شهرداری‌های استان از بابت ماشین آلات سنگین، جلب همیاری شرکتهای راه سازی و مالکین ماشین آلات سنگین توسط نماینده تشکیلات NGO در خصوص لایروبی مسیلها تحت مدیریت استانداری اقدام خواهند نمود.
۵) تشکیل گروه امداد دریاچه ارومیه از تشکل‌های مردمی NGO به منظور جلب کمکهای مردمی و مشارکت در تنویر افکار کشاورزان در کمک به تحقق بندهای ۲ و ۳ تحت نظارت استانداری
۶) تشکیل کمیته اورژانس جلوگیری از خشکی کامل دریاچه متشکل از وزیر نیرو، استانداران و مدیران کل بحران و مدیران عامل سازمانهای آب سه استان آذربایجان شرقی و غربی و کردستان:
الف- جهت رهاسازی آب سدها در دیماه و نظارت بر عدم سوءاستفاده از آبهای رها شده
ب- الزام شرکتهای آب و فاضلاب شهرهای دارای تصفیه خانه برای هدابت آبهای استحصالی به بدنه دریاچه از طریق لوله گذاری تا دریاچه.
ضمناً برای تامین اعتبار پروژه ها می‌توان با ایجاد ردیف کمک به احیای دریاچه در قبوض آب به ازای مصرف هر مترمکعب مبلغ ۳ هزار تومان در نظر گرفت.

About Author

وحید خدادادی

See author's posts