شال باغلاماق

ساقی آذربایجان/ جلال حق شناس – خبرنگار ایلخچی

وقتی صدای پای محرم و بوی زیبای آن از دیار نور و معرفت حسینی با نسیم سحرگاهی در شهرها می پیچید و صدا ی زیبای مرثیه سرایی مداحان اهل بیت (س) طنین انداز می شود یعنی خبر از آغاز محرم داده و بایستی تدارکات ماه محرم با سیاهپوش کردن سر در مساجد، تکایا و سطح شهرفراهم شود که با آغاز محرم آیین و رسومات خاص ماه محرم در هر دیاری از کشور عزیزمان برای عرض ارادت و علاقه به سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام ، علمدار کربلا و یاران با وفای آن حضرت به راه می افتد .
عاشقان حسینی ایلخچی در آذربایجان شرقی هم در ماه محرم با سیاهپوش کردن شهر برای عرض ارادت به شهدای دشت نینوا با اجرای مراسمات عزاداری هیات مذهبی ، تعزیه خوانی ، شاخسی و … آغاز می کنند تا شجاعت ، شهامت و مظلومیت حضرت عشق را به نمایش گذاشته تا حکایت غریب و شهادت غریبانه شهدای تاسوعا و عاشورای حسینی را زنده نگه دارند .‌ اما در کنار این مراسمات ، آداب و رسوم منحصر بفردی در ماه محرم توسط مردم ولایت مدار شهر ایلخچی اجرا می شود که زبانزد عام و خاص بوده و آنها توانسته اند این آیین های کهن و سنت های حسنه حسینی را برای نشان دادن عشق و ارادتشان به آن حضرت حفظ کنند .
یکی از مشهورترین سنت های حسنه این شهر که با فرهنگ حسینی عجین شده ، آیین سفره های حسینی یا همان « شال باغلاماق » همراه با پخت غذاهای نذری ، بعنوان تبرک محرمی از ویژگی خاصی برای عاشقان برخوردار است که همه ساله با شکوه و عظمت در مساجد ایلخچی برگزار می‌شود. بد نیست بدانید « آبگوشت حسینی » غذای نذری ویژه ماه محرم در بین مردم مشهور بوده که معمولاً از اول محرم تا سومین روز شهادت سالار شهیدان در مساجد ایلخچی برای شیفتگان حسینی پهن می شود و همه پیر و جوان ، زن ومرد ،حتی مهمانانی که برای عزاداری در این شهر حضور یافته ، از احسان آماده شده این ماه عزیز ، تناول می کنند با این تفاوت که خانمها برای صرف ناهار و آقایان برای صرف شام بر سر این سفره حضور می یابند و نکته جالب اینکه ، کسانی که مریض بوده ونمی توانند برسر سفره مولایشان بنشیند توسط خادمین مساجد شناسایی و برای آنها از این غذای نذری فرستاده می شود وجالبتراز همه آنها شیدایی و عشق حسینی چنان در دلهای دلدادگان جا پیدا کرده و همه را چنان مجذوب خود ساخته که شیعه و سنی ، همه و همه غرق ماتم شده است بطوری که برادران سنی در کنار برادران شیعه بر سر یک سفره واحد نشسته و از این نعمت الهی و حسینی بهره مند می شوند در واقع شور و شوق عشق حسینی نوعی وحدت و همدلی بین آحاد مختلف مردم ایجاد کرده که مرزی بین عقاید وجود ندارد .
و اما برای آماده کردن غذای نذری ، دسته ای از خادمین هر مسجد پس از ذبح قربانی ، بساط پخت و پز غذای نذری را برای عزاداران آماده می کنند و دسته ای در منزل صاحب یا صاحبان احسان حاضر شده و نان های سنتی پخته شده را که از عطر و بوی خاصی برخوردار هستند در سفره های پارچه‌ای به شکل خاصی با عنوان « شال باغلاماق » قرار داده و برای صرف احسان ، مهیا می کنند ‌.
حضور در مجالس سید الشهدا برای همه آزاد بوده و همه می توانند در این مراسمات شرکت نمایند از دیگر نکات بسیار زیبای این ماه عزیز ، همان پخت غذای نذری حسینی مساجد ایلخچی که از حیث تبرک اهمیت ویژه ای برای مردم مخصوصا برای بیماران داشته و ارزش خاصی به آن قائل هستند .
البته آنچه می تواند مراسمات نذری این شهر را با دیگر شهرها متمایز نماید حفظ نظم و نظام و حفظ حرمت شأن و منزلت جایگاه والای شهدای کربلا ، نحوه پخش غذای نذری توسط خادمین زحمت کش است و در تناول غذای نذری کسی بی نصیب نمی ماند و کسی هم حق ندارد قبل از دعای « سفره » وقبل از خوردن غذای آخرین نفر ، از جای خود بلند شود و اما مهمترین و زیبا ترین قسمت احسان قبل از دعای سفره سالار شهیدان ، شستن دستان تمامی عزاداران بعد از صرف شام است که این سنت بسیار خوب ، از سنت های حضرت محمد (ص ) است که عمدتاً تا کنون در مجالس این شهر رعایت می شود
در پایان با توجه به شیوع بیماری کرونا و رعایت پروتکل های بهداشتی و حال شهروندان شریف فعلا این غذای پخته شده در دم منزل تمامی ساکنین شهر تحویل داده می‌شود که امسال برای این امر بیش از هشت هزار خانوار غذای نذری بین شهروندان توزیع شده است .

About Author

وحید خدادادی

See author's posts