مدیریت ضعیف، مهمترین چالش پیش روی استان

ساقی آذربایجان/ وحید خدادادی

در ادامه گفتگوهای روزنامه ساقی آذربایجان با چهره های شاخص سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ، این بار قرعه به نام آقای دکتر سبحان اللهی از فعالان ۴ دهه اخیر تاریخ آذربایجان و تبریر افتاد تا با او در رابطه با مسائل استان به گفتگو بنشینیم که در ادامه از نظرتان می گذرد.

ساقی آذربایجان: آقای دکتر سبحان اللهی به عنوان اولین سئوال، از نظر شما، ابرچالش های پیش روی استان چیست؟

سبحان الهی: ببینید به نظر من مهم ترین چالش پیش روی استان، مدیریت ضعیف است؛ چرا که اگر مدیریت قوی باشد کارهای بسیاری را می توان به انجام رسانید که البته اگر من بخواهم بازتر صحبت کنم، باید اول به مدیریت ضعیف حاکم بر کشور اشاره کنم که به تبع آن، مدیران ضعیف در استان مشغول به کار شده اند. مسئولانی که به طور مستقیم و غیر مستقیم، با سفارش نصب شده اند و سابقه مدیریت و تخصص برای به کار گیری آنها در اولویت نبوده است؛ این موضوع می تواند به عنوان ابر چالشی مهم پیش روی استان قلمداد شود.
وقتی ما در مملکتی زندگی می کنیم که وزیر خارجه مان نمی تواند به درستی انگلیسی صحبت کند و هنگامی که در محافل عمومی و در جمع خبرنگاران ظاهر می شود، تسلطی به این زبان ندارد، دیگر کشورهای جهان چه حسابی می توانند روی ایران باز کنند؟ این امر خود نشان دهنده بی تفاوتی ما به مسائل بدیهی، همچون انگلیسی صحبت کردن یک وزیر خارجه است، در سایر وزارتخانه ها نیز وضع به همین منوال است و صرفا معیار برای انتخاب یک مدیر، بسیجی بودن آن است، به عنوان مثال، سابق بر این، کسی برای ریاست دانشگاهی مثل تهران انتخاب می شد که در حد یک وزیر بود و سواد و سابقه مدیریتی بالا داشت؛ اما هم اکنون وقتی به رزومه یک رییس دانشگاه نگاه می کنیم، می بینیم که رزومه اش از نظر علمی در سطح بسیار پایینی است .

ساقی آذربایجان: مسائل و مشکلات اقتصادی به چه میزان در این بحث محل توجه است؟

سبحان الهی: به نظر من، حتی مسائل اقتصادی هم نتیجه همین بحث هایی است که در سئوال قبلی تان پاسخ دادم .

ساقی آذربایجان: ضعف مدیریتی که درباره آن توضیح دادید مختص این دوره زمانی است یا در دوره های گذشته هم بوده است؟

سبحان الهی: ببینید، قبلا هم ضعف هایی داشته ایم، شما اگر قبلا در سخنرانی های من شرکت کرده باشید، شنیده اید که بنده حتی اسم دو استاندار را نیز آورده ام که در زمان تصدی شان، هیچ کاری را در استان به انجام نرسانیده اند و از همان زمان، روند نزولی در استان ما آغاز شده است؛ اما خوب، در همان زمان نیز مدیرانی مانند “دکتر صومی” در حال خدمت بودند که کارهای بسیار بزرگی در زمان مدیریت شان در استان به انجام رسید که نمونه اش ساخت بیمارستان هزار تختخوابی بود؛ اما الان می بینیم که چه کسی را جایگزین ایشان کرده اند، در این دوره، حتی یک روحانی را به سمت ریاست دانشکده پیراپزشکی تبریز منصوب کرده اند .
البته در زمان ریاست جمهوری “روحانی” نیز ایشان با محدودیت هایی برای انتخاب استانداران مواجه بود و به خاطر اختلافی که “آیت الله شبستری” با بنده برسر زمین های مصلا داشت، قبول نکردند که بنده منصوب شوم و روحانی نیز به جای توجه به مسائل بزرگ تر استان کوتاه آمد. در هر صورت، الان هم ما برآنیم که کارها را با همان قدرت ادامه دهیم، همان گونه که در زمان ریاست جمهوری “خاتمی” با پشتوانه ای که تیم بنده داشت، توانستیم کارهای بسیاری را به انجام برسانیم که نمونه اش افتتاح شهرک سرمایه گذاری خارجی، تصویب منطقه آزاد ارس، ساخت تفرجگاه عینالی و طرح های بزرگ دیگر بود. بنده حتی در روزهای تعطیل تا ساعت دوازده در دفتر خود حاضر بودم و به همراه تیم مدیریتی وقت، با تمام وجود برای توسعه استان تلاش کردیم.

ساقی آذربایجان: با این حساب چرا شایسته سالاری در استان محقق نمی شود؟

سبحان الهی: شایسه سالاری” مگر در کل کشور محقق شده است که در استان ما هم محقق شده باشد؟ چنانکه می دانید انتخاب مدیران بالادستی و ارشد استان توسط مرکز صورت می گیرد، از طرفی هم دخالت های برخی نمایندگان مزید بر علت است، موضوعی که حتی صدای استاندار آذربایجان شرقی را هم در آورد و ایشان با صراحت پرده از دخالت برخی نمایندگان در انتصابات استان برداشت، فقط یک نگاه کافی است تا دریابیم مثلا با تغییراتی که در دانشگاه تبریز و یا شرکت عمران سهند صورت گرفته است چه بر سر این دو مجموعه آمده است، وقتی که یک رییس دانشگاه ضعیف باشد، باعث می شود تا سایر روسای دانشکده ها نیز از بین افراد سطح پایین انتخاب شوند؛ چرا که هرگز آدم های بزرگ با مدیران کوچک کار نخواهند کرد، نمونه اش اتفاقاتی است که در بیمارستان کودکان افتاد .
همان طور که می دانید، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دومین دانشگاه پزشکی ایران است و اگر کسی نمی توانست در تهران مشغول به کار شود، قطعا دانشکده علوم پزشکی تبریز را برای کار انتخاب می کرد؛ اما اکنون دیگر این جایگاه از بین رفته، نمونه اش مهاجرت تنها متخصص قلب کودکان از تبریز به سوئد است و یا وجود تنها یک پزشک متخصص در جراحی آئورت در شهری با این سابقه که اگر ایشان هم قصد مهاجرت کند، معلوم نیست چه بر سر مردم و بیماران خواهد آمد .

ساقی آذربایجان: رهاورد سفر رییس جمهور به استان را چگونه می بینید؟

سبحان الهی: ببینید زمانی که “رییسی” می خواست به استان سفر کند، از ما خواسته شد که پنج پروژه بزرگ برای استان تعریف کنیم تا بتوانند، اجرا و منابع مالی مورد نیاز آن ها را از رییس جمهور پی گیری کنند. یکی از این پروژه ها، طرح استقلال مس سونگون بود که ما برای آن چهار صفحه طرح توجیهی کارشناسی نوشته بودیم، دیگری پروژه راه آهن خاوران و چشمه ثریا بود که می توانیم آن را با راه آهن آستارا- رشت مقایسه کنیم و ببینیم چقدر می تواند توجیه اقتصادی داشته باشد، طرح انتقال آب ارس به دشت تبریز و برند ایران خودرو و نفلین سینیت سراب از دیگر طرح های پیش بینی شده و اولویت دار بود.
ما یک نسخه از آن را به استاندار و نسخه دیگر را به نمایندگان و یک نسخه هم به حاج آقا آل هاشم دادیم که در همین حین استاندار به من تلفن زد که ما همه این ها را انجام داده ایم و مگر استانداران قبلی چه کارهایی انجام داده اند که من در جواب ایشان گفتم شما فقط به پروژه منطقه آزاد ارس توجه کنید و ببینید که این پروژه به چه شکل اجرایی شده است که خود یک کتابچه می باشد. پس بهتر است که این طور نگویید که در قبل چه اتفاق هایی افتاده است.

ساقی آذربایجان: ارزیابی شما از آخرین وضعیت پروژه های استان چگونه است؟

سبحان الهی: به جرات می توان گفت که خوب نیست، برای اینکه پروژه های نیمه تمام بسیاری از زمان احمدی نژاد باقی مانده است که بدون پشتوانه مالی و بدون مطالعه به انجام رسیده است؛ اما پروژه های مطرح شده در سفر رئیسی این طور نیست که پیگیری نکنیم اما تا آنجایی که خبر داریم هیچ اتفاق خاصی نیفتاده و تنها مبالغی برای برخی پروژه های حوزه آب و راه تخصیص یافته و کارهای اساسی و زیر بنایی انجام نشده است. حتی بنده به حاج آقا آل هاشم پیشنهاد دادم که کمیته ای برای پیگیری پروژه های سفر ریاست جمهوری با حضور شخص ایشان، معاون عمرانی، مسئولان اجرایی و نمایندگان تشکیل شود تا مصوباتی که در سفر رییس جمهور نهایی شده، را پیگیری کنند .به عنوان مثال خط آهن میانه تبریز پروژه ای است که در زمان اجرا، بر اساس طرح توجیهی که داشت روی آن مطالعه شده است و ما آن را جلو بردیم؛ اما اکنون بیست و پنج سال است که این پروژه راکد مانده است .
و یا پروژه احیای دریاچه ارومیه و طرح انتقال آب رودخانه زاب که تنها دویست متر از تونل آن باقی مانده است، اما علی رغم هزینه های میلیاردی برای آن، همچنان بی نتیجه باقی مانده است.

ساقی آذربایجان: این پنج موردی که اشاره فرمودید به کجا رسید؟

سبحان الهی: ظاهرا بحث استقلال مس سونگون به نتیجه رسیده است و انشالله به جلو خواهد رفت و پروژه های دیگر را هم به عنوان مطالبه مردمی به جد پیگیری خواهیم کرد؛ چرا که این پروژه ها می توانند چهره استان را متحول نمایند.

ساقی آذربایجان: و دلیل کمرنگ شدن نقش نمایندگان در موضوعات مختلف استانی و ملی؟

سبحان الهی: در این ارتباط یک بحث اساسی داریم آن هم این است که سیستم پارلمان، با وجود احزاب معنی می شود؛ چرا که از بستر و کانال احزاب، افراد توانمند و باتجربه پا به میدان مدیریت می گذارند و نماینده ای که به مجلس راه می یابد، باید مانیفست های حزبش را مطالبه کند و مردم با این وجود می توانند مطالباتشان را پی گیری کنند. این امر در مورد شوراها هم صادق است، همه ما می دانیم که تشکیل شوراها، جز هزینه برای شهرها چیزی نداشته است .
در هر صورت افرادی باید برای نمایندگی انتخاب شوند که در شان مجلس باشند، مانند دوره اول که افرادی مانند رهبری و مهندس بازرگان در آن حضور داشتند.
به نظر بنده اساس توسعه این است که مردم به جای فکر کردن به منافع فردی و گروهی، عرق ملی داشته باشند.
مسئله بعدی این است که ۲۵۰ نماینده رئیسی را به عنوان رئیس جمهور مطرح نمودند این در حالی است که به نظر من، ایشان در حد یک رئیس جمهور نبوده و نیست .

ساقی آذربایجان: به نظر جنابعالی علت عدم موفقیت پور محمدی در سمت استانداری چه بود؟

سبحان الهی: خب، متاسفانه ایشان نتوانست از موقعیت خود به نحو احسن استفاده کند، البته خود وی هم به این موقعیت توجه نکرد و اجازه داد بسیاری از انتصابات به وی تحمیل شود.

ساقی آذربایجان: اخیرا گزارشی در مرکز پژوهش های مجلس منتشر شده است که بر اساس آن، آذربایجان شرقی در سلامت اداری رتبه آخر و در امنیت اقتصادی، رتبه ۲۶ را داراست، نظر شما در این رابطه چیست؟

سبحان الهی: ببینید سرمایه گذاران بسیاری به اینجا می آیند؛ اما دفع می شوند. ما بر این اساس، آیین نامه ای نوشته ایم و کمیته ای برای جذب سرمایه گذار تشکیل داده ایم تا کسانی که برای سرمایه گذاری می آیند، تازه به دنبال آب و برق و غیره نروند و برای همین شهرک سرمایه گذاری خارجی را بنا نمودیم .
در زمان تصدی بنده در استانداری، این موضوع بسیار پیشرفت کرد و الان نیز اولین سمینار ما بعد از کرونا درباره رفع موانع سرمایه گداری بود که برگزار شد. در هر صورت به نظر من این به مدیریت استان برمی گردد که نمی توانند سرمایه های بخش خصوصی را جذب کند.

ساقی آذربایجان: بزرگترین آرزوی شما برای استان چیست؟

سبحان الهی: توسعه زیربنایی و پایدار استان بزرگترین آرزوی من است، چرا که با توجه به سابقه استان و علی الخصوص تبریز در تاریخ ایران و حتی جهان، نتوانسته است جایگاه خود را حفظ نماید.

ساقی آذربایجان: منظور از “خانه توسعه آذربایجان” چیست و آیا این اسم مفهومی پارادوکسیکال{ناسازگار}نیست؟

سبحان اللهی: ببینید ما می خواهیم پروژه های استان، وابسته به استاندار و نمایندگان و غیره نباشد و جایی وجود داشته باشد که بتوانیم آن ها را پیگیری نماییم.

ساقی آذربایجان: ممنون که در این گفتگو شرکت کردید.
سبحان اللهی : من هم از شما بعنوان رسانه فعال و مسئول در آذربایجان تشکر می کنم.

About Author