هاشم ترلان عائلهسي سراب شهريندن باكييا كؤچوب و هاشم باكيدا آنادان اولموشدور آنجاق ۱۳۱۶ ايلينده بوتون ايران مهاجري ايرانا كؤچورولهرك، هاشم دا ايرانا دؤنور و يئنه سراب ياخينليغيندا زنگيلاباد كندينده ـ آتا بابا يوردوندا ساكن اولور، آنجاق ايكينجي دنيا ساواشيندا كندي ترك ائديب تهرانا كؤچور و ايندي ده تهراندا قالير .
هاشم تحصيليني باكيدان آلميش و تهراندا بير زامان نجار كيمي و بير زامان دا خياط كيمي ايشده ايشلهيير آنجاق يازيب ـ ياراتمادان بير آن دايانمير.
هاشم هله اوشاق ايكن شعر دئييب و باكيداكي ژورناللاردا شعرلري چاپ اولوردو.
هاشم ترلان تبريزده «وطن يولوندا» درگيسينده شعرلرله چيخميش ائدير و شاعرلر مجليسينده فعالجاسينا اشتراك ائدير. ۱۳۲۵ ايليندن سونرا هاشم ترلان توتولوب، دوستاق اولور و سونرا سورگون ائديلير.
سلامالله جاويد ۱۲۴۲ جي ايلدن تهراندا دوستلار گؤروشو عنوانيندا بير ادبي ييغينجاق قورور و هاشم ترلان بو مجلسين فعال عضولريندن اولور.
اونون «آلولو شعرلر» كتابي بؤيوك رغبتله خالق طرفيندان قارشيلانميشدير. ترلانين اصل ياراديجيليغي انيقيلابدان سونرا يئني بير روح لا گئنيشلنميش و يئني اثرلر خالقيميزا بخش ائتميشدير.
تواضعكارليقلايوخاريداكي مصراعلاري سؤيلهين، اؤزونو شاعر بيلمهين، حيات بويو يورويوب یيخيلان، يئنه ده آياغا قالخان، اوز خالقينين صداسي، شعر سماميزين يورولماز، سارسيلماز، قيزيل قاناد شاهيني قوجامان شاعريميز، ترلان دير
شاعر ترلان ۱۳۲۱ ـ ينجي ايلدن شعر و صنعت دونياسينا قدم قويوب و ۱۳۲۴ جو ايل ده «آذربايجان شاعرلر مجلسینين» گنج عضولريندن اولور. ۱۳۲۵ ـ ينجي ايل حادثهلريندن سونرا ديل و ادبياتيميز پهلويلر طرفيندن سهرت تضييقه اوغرايير و شاهين استبدادي حكومتي، آزاد نفس الماق ايستهينلرين سسيني سينهده بوغور و هئچ نوع اجتماعي تشكيلاتا فعاليت اجازهسي و امكاني وئرمير.
درين انقلابي عنعنهيه مالك اولان ايران خالقلاري ۱۳۲۹جو ايلدن ضد استبدادي و ضد استعماري مبارزهسيني گئنيشلنديرير و ملّي ـ مستقل روزنامهلر انتشارا باشلايير و ۱۳۳۰ جو ايلدن آذربايجان ديلينده شعرلر بعضي روزنامهلرده چاپ اولور. همين دؤرلرده شاعر ترلانين شعري روزنامهلرده گؤزه چارپير.
ترلانين شعر و صنعت دونياسينا قدم قويماسيندان ۶۵ ايل كئچير منجه بير شاعيرين عؤمرونو گونله، هفته و آيلا، ايل ايله معيّنلشديرمه دوزگون دئييل. شاعرین عمرونون باشلانغيجي شعر و صنعت دونياسينا گلمهسي گوندن باشلانير. ترلان ۶۵ ياشيندا، شعر و ادبياتيميزدا آغ ساققال و قوجامان شاعردير.
ترلان حاقليدير دئيه:
«قوجاليقدان سؤز دوشنده
ترلان ايله ياريشماسن»
وطن سئوهرليك هر آذربايجانلينين خصوصيله آذربايجانلي شاعرين سون غايهسيدير:
«سالام اودلاريوردو
سالام اي وطن
تابيم، توانيم منيم
وطنيم منيم»
وطن، بو بويوك معنا، اونون وصفيني يازماغا عمّان گئنيشليكده الهام گره كدير. هر عاجز قلمده او قدرت يوخدور بو گؤزهل و درين معناني تصوير ائده بيلسين:
«دوغروسو دونيايا سيغمايان وطن
بو عاجز قلمه نئجه سيغيشسين؟
***
شأنينده يازماغا سن اي وطن
قلمي، الهامي بير عمان گرهك.
او قدر عزيزسن، اوجاسان كي سن،
وصفيني ائتمهيه سليمان گرهك.»
تبريز! آذربايجانيميزين چيرپيلنان اورهيي، ياد ائلليلره باج وئرمهين شَهَر، بوتون شاعرلريميزين شعرينه عنوان اولان شهر:
«اي عزيز تبريزيم قهرمان شهر
قلبيم سنيلهدير هر آخشام سحر
آلاندا حسنوني بير زمان كدر
من نئجه يانماييم او دونا تبريز.
***
يئنه تازه لندي كهنه دردلريم
شاعيرين دوشوبدور يادينا تبريز
هر سؤز باغچاسيندان بير چيچك دريب
بو شعري باغلاديم آدينا تبريز.»
تبريز! قوينوندا يوزلر قهرمان بسلهييب و يئتيرميش شهر، مشروطه انقلابينين سؤنموش چيراغينا ياغ توكوب، گونش كيمي نورلانديران شهر، باشدا مدرك سرداريميز و اونون دوزگون سياستي و تبريز اهاليسينين اونا و ساير مشروطه رهبرلرينه اعتمادي، استبداد هجوملاريني سينديردي و مشروطهني ايرانا قايتاردي:
«حيدرين كؤكسونده چيرپينان اورهك
ميسيونون كؤنلونده مقدس ديلك
ستارين الينده بئش آچيلان توفنك
يازدي مشروطه ني آدينا تبريز.
****
اي دوغما ائللريم، اي تبريزليلر
قورباني اولدوغوم امير خيزليلر
وورون دامغالانسين ايكي اوزلولر
دئسينلر آدينا داستانلي تبريز.
تبريز: بو، قهرمان شه هر، بو، آچيلماز محكم قالا، هميشه دوشمن قارشيسيندا يئنيلمز سنگر اولوب آذربايجان و آذربايجانلي افتخار ائده بيلر كي، تكجه بورادان اولان هجوملار دفع اولوب و بو يولدان گلن باسغيچيلار اوزون مدّت وطنيميزده يووا ساليب و حاكميّت ائده بيلمهييب:
«بير سير اولموسان سن استبدادا،
ائللرين دارگونده گليب امدادا
قارانليق يوللاري قويوب آرخادا
شرقه دوغرو گئده ن كروانلي تبريز.
***
گئتديكجه بوغولان سئللر اوجالير
دوشمن ائل گوجونه باخيب قوجالير
سنين ساغليغينا ايندي ال چالير
سئوينير هر يئنهن ايرانلي تبريز.».
پست های مرتبط
عرفانی دویغو
بایاتی
ادب ساحه سینده