اوشاقلار ایله دانیشماق و اونلارین داورانیشلارینی اصلاح ائتمک اوچون، اؤزل بیر دیل تاپماق لازم دیر. اوشاقلار اونو آنلاییب، اوندان اؤیرنه بیله‌جک بیر دیل. اوشاقدا اولان یالنیش داورانیش‌لاری تئز بیلسک، ناغیل‌لارین یاردیمی ایله، اصلاح ائتمک اولار. قورخاق، اوتان-قاچ، عصبی و زور دئین اوشاقلاری، ناغیل‌لارین ایچینده اؤزلری کیمی بیری ایله تانیش ائتمک، اونلارا داورانیش‌لارینین نه قدر یالنیش اولماغینی اثبات ائتمک دیر.
داها دوغروسو انسلن پیس ایش گؤرنده اؤزو ده بیلمیر نه قدر پیس ایش گؤرور، و بیر طرفدن ده فیلم‌لر و ناغیل‌لاردا اولان قهرمان ایله «همزاد پنداری» ائدیب، اؤزونو اونون قالیبینده حس ائدیر.
او ذاتا یاخجی‌لیغین غالب گلمه‌گینی و ناغیل‌دا اولان پیس کاراکتئرین یئنیلمه‌گینی ایستییر.
اوشاق روانشناس‌لارینین دئدیکلرینه گؤره، گئجه یاتان وقت، ۲-۷ یاشار اوشاقلارا اوجا سس ایله آردیجیل اولاراق ناغیل دئمک، اونلاری کیتاب اوخوماغا ماراقلاندیرار و بو اوشاقلار بؤیودوکده اوخویوب، اؤیرنمه‌گه هوسکار اولارلار.
اوشاقلارین انتزاعی تفکر‌لرینین
آداق- آداق کامل اولدوقلاری اوچون، اونلارا آز زماندا قورتولا بیله‌جک و اؤزلری آنلایا بیلن ناغیل‌لاردان باشلایین.
خیرداجا یاشلی اوشاق ۵-۱۰ دقیقه بیر ناغیل‌ایله اوداقلانا بیلر، او ناغیلین ایچینده چئشیدلی کاراکتئرلری یادیندا ساخلایا بیلمز، بو اوزدن قیسسا، کاراکتئرلری آز و اوشاغین گوندم یاشامدا گؤروب، تانیدیغی اشیاء نی ناغیلین ایچینه سالین.
ان یاخجی‌سی اوشاغین اؤزونون بو ناغیل دا نقش ایفا ائتمه‌گی دیر: «بیر اوغلان وار ایدی، بو اوغلانین آدی آراز ایدی، بیر گون آراز آناسینا دئدی:….»
اوشاغین یاشی یوخاری گئتدیب، باشاردیغی سؤزجوک‌لر آرتدیقجا، اونلاردان ایسته‌یین، سیزه ناغیل دئسین‌لر، بو ایش ایله اونلارین دونیاسینا آیاق قویوب، آرزیلارین، قورخولارین، والدین‌دن اولان ایستکلرین و بیر سوزده دویغولارین اؤیرنه بیلرسیز.
۳-۴ یاشار اوشاقدا، باشلارینا گلن اولای‌لاری ناغیل کیمی بیرینه قورشالاییب، دئمک باشاریسی وار.
اونلاری ناغیل دئمه‌گه آلقیشلاماق، اونلاری دانیشدیرماق و ایچ دونیالارینا گیرمک دیر دئمک.
۵-۶ یاشدان اؤته، اوشاقلار ذهنی باخیمدان، افسانه‌لری دینله‌گه آماده اولورلار.
ایلک اؤنجه قیسسا افسانه‌لردن باشلایین.
– بیر گئجه ده دئییب، قورتولا بیلن افسانه‌لر- افسانه‌لر ائل ایچینده یایقین اولان خالق ناغیل‌لاری دئمک دیر.
اوشاقلارا خالق ناغیل‌لاری دئمک ایله، اونلاری اؤز کولتورلرینین کاراکتئرلری ایله خارق العادت دورومدا، اوز به اوز ائتمک اولار : «جیرتدان چوخ لیر اوشاق ایدی، سحردن آخشاما یاتیب، آناسینا بیر یاردیمی گئچمزدی، اما عوضینده چوخ ذکالی و هوشلو- باشلی ایدی، او تک باشینا اون اوشاقدان چوخ بیلردی…»
اوشاقلار ۶ یاشدان اوسته اوزون و آردیجیل ناغیل‌لاری دینله‌یه بیلرلر.
اونلار بو گئجه ائشیتدیکلری ناغیلین قالانین صاباح گئجه ائشیتسه‌لر، ناغیلین اولین خاطیرلایا بیلرلر، آنجاق هر گئجه ناغیل بیر منطقلی شکیل‌ده دوزگون بیر یئرده سونا چاتسا، داها یاخجی اولار.
بئله‌لیک‌له اوشاق ناغیلین او قسمتیندن آرخایین اولوب، یوخوسونو قاتماز.
کاراکتئر تهلوکه‌ده اولان یئرده ناغیلی ساخلاساز، اوشاق اونون قالانینی ائشیدنه کیمی، قرارسیز اولار و دئمک آرخایین بیر یوخونون یئرینه، ناغیلین ایچینده اولان تهلوکه ده یاشار: «جیرتدان دئوین حیله‌سینی بیلدی.
شام یئینده بارماغی‌نی کسیب، اوستونه دوز سپدی، او اؤز- اؤزونه دئدی: آی قوجا دئو، دییرسن بس منده بو اوشاقلار کیمی یئییب، باشیمی آتیب، یاتاجاغام؟ اوشاقلارین هامیسی شام‌لارینی یئییب، یاتدیلار، اما جیرتدان بارماغینین گؤینه‌ییندن یاتا بیلمه‌دی.
او دئییردی: اولسون من یاتمارام اما عوضینده یولداشلاریمدان موغایات اولارام…. گل بیزده او اوشاقلار کیمین یاتاق، جیرتدان بیزدن ده موغایات اولار، صاباح گئجه ناغیلین قالانین دئیه‌رم….»
اوشاق ناغیل‌لارینین اؤزل‌لیکلری:
• ناغیلین قورولوشو هر اوشاغین ذهنی چیخارلاری ایله اویغون اولمالی دیر.
• ناغیل اوشاغین بیلیب- اؤیرنمک ایستکلرینی جوابلاماق قابلیتینه مالک اولمالی دیر.
• ناغیل اوشاقلارا تانینمیش حس‌لردن فایدالانمالی دیر، اوشاغین، گؤره بیلمه‌دیگی، الینده لمس ائتمه‌دیگی و ایلگی‌ده اولمادیغی مضمون‌لار ایله ایلگیلنمه‌سی چتین دیر.
• دیزی حالتینده آردیجیل ناغیل‌لاری ۶ یاشدان اوسته اولان اوشاقلارا دئمک اولار.
اوشاقلار بیر دفعه ده دئییلیب، سونوجلانان ناغیل‌لاردان داها چوخ فایدالانا بیلرلر.
• ناغیل‌لار اوشاقلارا بیر مکتب کیمی یاشام طرزی، دانیشیق، گؤزل‌لیک‌لری سئومک، سهو ایشلردن اوزاق اولماق و بیر سؤزده اخلاقیات اؤیردر، بو اوزدن ناغیل‌لارین سئچیب، سؤیله‌مه‌گینده دقت‌لی اولمالییق.
ناغیل‌لار هر بیر ائلین دوشونجه، میت و کولتور دایاغی دیر.
چالیشین هر ائل و هر دیلده اولساز همان ائلین ناغیل‌لارینی هر اوشاغین اؤز آنا دیلینده اونا دئیه‌سیز.
آنا دیلینده دینله‌نن ناغیل‌لار اوشاغین قولاغیندان گئچیب، کؤنلونده یاتیب، دامارلاریندان ایلیکلرینه باتیب و بیر کیملیگینی سئویب، اؤزگوون
گونش امانی
About Author
پست های مرتبط
عرفانی دویغو
بایاتی
ادب ساحه سینده