هر باغدان بیر چیچک

بو گون کی موسیقی میز

موسيقيميزين ترققيسي و اينکيشافي نين باشليجا شرطلريندن بيري ندير؟ کئچيلن يولو دوزگون قييمتلنديرمک، حاضيرکي وضعيتي علمي-هدفمند تحليل ائتمگي باجارماق، موسيقي تفککوروموزون اينکيشافيندا قانونا اويغونلوقلاري آچماق، بو بونؤوره اوزرينده قارشيميزدا دايانان پروبلئملري و وظيفه لري موعينلشديرمک. شکسيز، چتين و مورککب مساله دير. لاکين بيز بوگون تاريخي اؤز اليميزله ياراديريق. زامان بيزي قاباغا آپارير، حياتي گئرچکليک بيزيمله چيگين-چيگينه ايره ليله يير، موسيقيميزين تاريخي ايسه يوز ايللر و نسيل لرله دئييل، ايللر و اون ايللرله اؤلچولور.
ميثال اوچون اوزاغا گئتمک لازيم دئييل. بيزيم چوخوموز، بسته کارلارين ياشلي نسلي آذربايجان موسيقيسي نين بير نئچه اينکيشاف دؤورونو گؤرموشوک. بيز “کوراوغلو”نون ايلک تاماشاسيندا ايشتيراک ائتميشيک. خالقيميزين تاريخينده سيمفونييا ژانري، کامئرا موسيقيسي، بالئت صنعتي گؤزلريميز قارشيسيندا يارانميش و برقرار اولموشدو.
واخت واردي بيزي – آذربايجان بسته کارلاريني بارماقلا سايماق اولوردو. اينجه صنعتيميز گؤزلريميز قارشيسيندا مؤحکملندي، بوي آتدي، جسارتله عومومي اتتيفاق ميقياسينا چيخدي، سونرا ايسه دونيانين بوتون قيته لرينده گور، گنج سسله اؤز وارليغيني بيلديردي.
آذربايجان بسته کارليق مکتبي! بو سؤزلر نئجه ده غورورلا سسله نير. گؤرون نه قدر توتوملو، چوخ جهتلي بير موسيقي حاقيندا تصوور يارادير.
موسيقي مدنيتيميزين ياراديجي و حياتي مساله لريني بير-بيرينه بنزه ين پيلله لر شکلينده تصوور ائتمک، بو پيلله لرله عئيني سورعتله، عئيني سوييه ده قالخديغيميزي دوشونمک ساده لؤوحلوک اولاردي. بو پروسئس حدديندن آرتيق مورککبدير، ايره ليگه دوغرو هر بير آدديم موعين معنادا کميت و کئيفيتجه دولغونلاشماليدير.
اينادلا يئني بديعي واسيطه لر آختاريشي، گئنيش دونياگؤروشو طلب اولونور. ياراديجيليق قهرمانليغي، ياراديجيليق موباريزه سي و زحمت طلب اولونور. بو، چتين يولدور، آغيردير، ايشگنجه ليدير، لاکين بو يول اينسانلارا سئوينج، مؤليفه ممنونلوق گتيرير.
پارلاق ايفاده آختاريشيندا اؤنجه، من دئيرديم، بيرينجي درجه لي عاميل خالق موسيقيسيدير. فولکلورا چاغلايان بولاق دئييرلر. بو بولاقدان نه قدر سو گؤتورسن قوروماز… اوبرازلي فيکيردير، شاعيرانه دير، لاکين، منيم ظنيمجه، دوزگون دئييل. اگر موقاييسه ائديريکسه، گلين خالق موسيقيسيني هر شئيدن اول موختليف درينليکده يئرلشن نئفت قويولارينا بنزه ده ک. هله ۷۰-۸۰ ايل قاباق آبشئروندا بير نئچه مئترليک قويو قازاندا نئفت فونتاني خوشبخت صاحيبکاري وارلانديريردي. بير آز سونرا داياز قويولار قازيب نئفتي يالونکالارلا دارتماغا باشلاديلار. وارلانماق ائحتيراصي ايله آداملار اوست قاتلارين ثروتيني وحشي جه سينه چکيب قورتارديلار. يوخاري قاتلار کاسيبلاشاندا نئفتي مورککب قورغولارلا چيخارماق لازيم گلدي. خالق موسيقيسي نين طالعيي ده بونا بنزه يير. گلين بو باره ده دوشونک. بيز بو ثروتي حددن آرتيق آسان يوللا ايستيثمار ائله ميريکمي؟ خالق موسيقيسي نين حقيقتا توکنمز اولان قايناقلاري حاقيندا دوشونمک واختي چاتماييبمي؟ اونون اساس زنگينليگي اوزده دئييل، دوشوندويوموزدن داها درينده دير و بيز اورايا ائنمک اوچون لازيمي “تئكنيکي واسيطه لرله “ سيلاحلانماليييق.
گرگين امک سايه سينده قازانديغيميز تجروبه ني، پروفئسيونال ياراديجيليغيميزي پئشه کارليق جهتدن کاميل، جيلالانميش، لاکين سويوق و حياتا لاقئيد اثرلره صرف ائده بيلمريک. بونا بيزيم ايختيياريميز يوخدور. يوکسک تئكنيکا، اوستاليق و ياراديجيليق سررشته سي حاضيردا بيزيم اوچون عادي وئرديش حاليني آلميشدير. سوناتا آللئقروسونون؟ مهارتله قورولموش تركيبيندن حئيرته گلديگيميز واختلار چوخدان کئچيب. بونو طلبه لر ده باجارير. بيزيم تئكنيکي اوستاليغيميز بوتون دونياني حرکته گتيرن يوکسک ايدئاللارين، نجيب مقصدلرين بديعي حللينه يؤنلديلمه ليدير.
سيرر دئييل کي، اوپئرا موسيقي نين ان چوخ زحمت طلب ائدن ساحه سيدير، بسته کارلاردان درين ياراديجيليق کشفياتي، خوصوصيله صؤحبت موعاصير مؤوضوعلو اوپئرادان گئديرسه، يئني فورما آختاريشلاري طلب ائدير. بس ايشين اصلینده نه گؤروروک؟ سون واختلار بسته کارلار بو ژانرا ياخين دوشمورلر. حال بوکي آذربايجان اوپئرا کلاسيکلري نين گؤزل عنعنه لري وار. بو نجيب ياراديجيليق مساله سي نين عؤهده سيندن گلمک اوچون موعاصير بسته کارلاريميز تئكنيکي جهتدن ياخشي حاضيرليقليديرلار. بونونلا بئله گئچن ايلکي قورولتايا، دئمک اولار، الي بوش گلميشديک.
گنجلر معنوي و ماددي کؤمه يه مؤحتاجدير. اونلارين هر بيريني اؤز ايمکانلاري دايره سينده ايره لي چکمک، فعال ياراديجيليق حياتينا قوووشدورماق لازيمدير… يئري گلميشکن دئيک کي، گنجلرين رولو تکجه ايتتيفاقيميزين سيرالاريني آرتيرماقدان عيبارت دئييل، اونلار هم ده تشکيلاتيميزين ياشلي عوضولري اوچون بير تکانديرلار.
خالق حياتيندا، اونون ذؤوقونون اينکيشافيندا، داخيلي عالمي نين فورمالاشماسيندا ماهني نين بؤيوک رول اويناديغيني ثوبوت ائتمه يه احتيياج يوخدور.
بو ژانر خوصوصي ديقت ايسته يير. ياخشي ماهني قدر هئچ بير موسيقي ژانري فايدا وئره بيلمز. اگر ماهني پيسديرسه، باياغيديرسا، اونون گتيرديگي ضرر ده باشقا ژانرلارين ضرريندن آرتيقدير.
بيزيم زمانميزده داخيلي ياراديجيليق اينتيظامي، ايفاده واسيطه لري نين توپلوسو و ان باشليجاسي، موسيقي تفککورونون عاغيللي سيستئملشديريلمه سي لازيمدير. امينم کي، سؤزون اصل معناسيندا آغير زحمته قاتلاشيب ايشله مکله، عاغيل و ايستعداد سايه سينده موعاصير موسيقي ديلي نين کسکين پروبلئمي قارشيسيندا حيسس ائتديگيميز اينامسيزليغي آرادان قالديرا بيلريک…
قارا قارايئو
حاضيرلايان: علي دهقاني آذر

About Author