ساتیرا

چوخ بيلميش قولو

اؤزونو چوخ بيليجي بير انسان بيليب، جمع ايچينده‌ هانسي
قـــونودان سـؤز آچيلسايدي، يئردن–گؤيدن سؤز ييغيب
اؤزونو بيلگيلي بيريسي گؤسترردي. قوهــوملار و تانيشلار
گولونج اوزوندن آديني «چوخ بيلميش قولو» دئييرديلر!
گئييـــمي‌ده چـــوخ ماراقلي ايـــدي، يايين لاپ ايستــي
گـــونلرينده‌ده، اوست پالتارین چيخــارتمازدي. بو ايشله
اؤزونو كلاسلي و بيليجي گؤسترمك ايسته‌ييردي!!
قولونون ديشلري‌ده اؤز يئرينده دقت ائله‌ملي ايديلر. اونون ديشلري ايللر ايدي ديش فيرچاسي(مسواك) گؤرمه‌ميشديلر، لاپ موزه‌يه قويمالي ايديلار و حسابلاسايديلار لاپ بئله گينئس كتابيندا يازيلمالي ايدي! آخي بيري يوخ ايدي دئيه‌: آرواد– اوشاغين گوناهي نه‌دي سنين او پاسلي ديشلريني تحمل ائده‌لر؟!
چوخ دانيشماغي آروادي‌دا ديغلاتميشدي. قولو چوخ دانيشديغي زامان، آرواد؛ «قيريق راديو قورتار» دئيه‌ردي! گونلرين بيرينده، بحث ائله‌ينده، آروادا قاييديب «هئچ سن بيليرسن من گونده نئچه درگي(مجله)، گونده‌ليك(روزنامه)، … اوخويورام؟» دئدي. آرواد ايسه «آخي قيريق راديو، نييه بيز اونلاري گؤرموروك،‌هاردا گيزله‌ديبسن؟» جاواب وئردي!
قولو : «آرواد چوخ دانيشما!، اونلار دكه‌لرين قيراغيندادي، من گونده اداره‌دن قاييداندا، ياريم ساعات دكه‌لرين قاباغيندا يئريمي ساليرام» دئدي!!
ار-آروادين داعواسي، نه دئيه‌رلر؟ بلي، عيني يازين‌هاواسي! قولو كيشي بير گون ايشدن ائوه قاييداندا، اوره‌گي آيران ايسته‌يير و يول اوستونده بير باققال دوكانيندان دؤرد كيلو آيران آلير.
ايندينين‌ده آيرانلاري چوخ ايچمه‌ليديرلر! آيراندان سونرا، هر نه‌يين دادين تاپماق اولار!!
دوكانچي دئيير: آغا دببه وارينيزدي؟ قولو: «دده‌م دببه‌ني نئيليرسن؟ من آيراني بؤركومده ائله آپارارام بير دامجي‌دا يئره تؤكولمز» دئدي!!
كيشي آيراني موشامبايا تؤكنده اوره‌گينده «اينشالاه تؤكولر اوست–باشييان، اوندا بللي اولار نه جور آپارارسان؟» دئييب، آيراني قولويا وئردي!
قولو گونده‌كي كيمين يولو اوستونده اولان دكه‌دن بيلگي(معلومات) ييغماغا گئدر! آيراني‌دا اوينادا–اوينادا بو اليندن او بيري الينه وئره–وئره دكه‌چينين يئره سرديگي نشريه‌لرين باشي اوستونده دورار.
ائله بيل بوگون فرقلي گوندور و بير آز چوخ بيلگي داليسيجادير و درگيلري و گونده‌ليكلري واراقلاييردي، اورادان قاچان بير اوغلان اوشاغينين اويونجاغي(اسباب بازيسي) آيرانين موشامباسينا ايليشيب،
اونو ييرتار. قولو اوغلانا
دؤنوب باخاندا، آيران نشريه‌لرين چوخونون
اوستونه سپيليب ايسلادار. دكه‌چينين‌هارايي
گؤيه گئدر و اوغلان اوشاغي دا آرادان يوخ اولار!
ايندي قولونون ياخاسي اوجا بويــــلو وقوللو
بويــونلو دكه‌چيـــنين الينـــده قاليب، گؤزلو
گوده يئره دوشوب، آياقـــلاري آلتيندا ازيلر!
دكه‌چي‌ هاوار چكيب دئيه‌ر:‌ آخماق كيشي!
سنين ۵۰۰ تومنين يوخدو گونده‌ليگي آليب ائوه
آپاريب، آرخايينچيليقلا اوخوياسان؟! قورخوسوندان
ال–آياغي تيتره‌ين قولو: «آغا، گوناه او قاچان اوغلاندايدي،
مني باغيشلا،‌هاميسينين پولون وئره‌جگم» دئدي!!
دكه‌چي قولونو دكه‌نين ايچينه ساليب، آيرانلي نشريه‌لري آييريب، قيمتلرين چيخارديب، قولونو ائشيگه چكيب: « آخماق كيشي ۱۰ مين تومن ائله‌دي، تئز پولو وئر و يوخ اول!!» دئدي.
چوخ بيلميش قولو! هر جيبدن بير آز چيخارديب جريمه‌ني وئرر و دكه‌چي: « ايندي جانين راحات اولدو؟ جريمه وئرديگين نشريه‌لر سنيندير، گؤتور آپار ائوده اوخو!» دئييب، ايشينه گئتدي.
قولو دا توبه ائديب اللري، آياقلاريندان اوزون يولا دوشدو، يولدا گئده–گئده، اؤز–اؤزونه : «اوجور اولار‌ها، ۴۰۰–۵۰۰ تومني هر گون وئريب، گونده‌ليگي آليب ائوه آپاريب راحاتجا اوخوسايدين، بير يئره ييغيشيب ۱۰ مين تومن اولمازدي» دئييردي!!
دئييرم نه اولار دكه‌لر قاباغيندا صف چكيب نشريه‌لره فقط باخانلارين !! ‌هاميسينين الينده آيران اولايدي !!
حسین واحدی

About Author