اختصاصی ساقی آذربایجان/ رسول حسینی بقانام
ویلاسازی به اصطلاح امروز از اواخر دهه ۶۰ رونق گرفته و هر روز نیز به صور مختلف افزایش می‌یابد. ویلا در زبان فرانسه و انگلیسی به ساختمانی گفته می‌شود که از چهار طرف به بیرون نما داشته باشد و معمولاً آن را در اطراف شهرها و یا در ییلاقها می‌سازند البته در بعضی از کشورها قوانین اجازه ساخت ویلا در داخل شهر را نیز می‌دهد و خانه‌های مسکونی به صورت ویلائی ساخته می‌شوند. ویلاها مکانهائی هستند که ابتدا از معماری غربی به وجود آمده و وارد معماری جهان شده است اولین بار ویلا در شبه جزیره ایتالیا در دوران باستان دیده شد و سپس در دوره رنسانس به شکوفایی خود در آن زمان رسیده است. ویلا از ابتدا به عنوان خانه‌های بیرون از شهر و در دل طبیعت با تخیلات افراد ثروتمند و تفکرات معمار شکل گرفته است.
ساختار ویلاها با گذشت زمان دستخوش تغییرات شد و حتی مکان ویلاها از آن فضاهای بکر در دل طبیعت به حومه شهرها و باغها منتقل شده، ویلاهای ساخته شده در باغات معمولاً به صورت سکونتگاههای موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی با توسعه شهرها و نزدیکی فاصله ویلاها با شهرها سکونتگاههای موقت به دائمی نیز تبدیل شده است در ایران ویلا سازی به سه نوع دیده می‌شود.
۱- ویلاهایی که در وسط باغات با معماری خاص و با مفهوم ساختمانهای ویلائی ساخته می‌شوند.
۲- ساختمانها و یا ویلانماهائی که در قطعات کوچک اراضی و یا باغات به منظور ایجاد محلی دنج برای استراحت و تفریح احداث می‌گردند.
۳- کلبه‌هائی که در تانکر آبادها با عنوان ویلا در اراضی روستاها با کاشت تعدادی درخت در محوطه ساخته می‌شوند و معمولاً به جهت نبود آب در منطقه از طریق خرید آب از تانکرهای آب از محل استفاده می‌نمایند.
اما نوع دوم ویلا سازی درآذربایجان بیشترین سطح اشغال اراضی و باغات اطراف شهرها را به خود اختصاص داده‌اند. رونق ویلاسازی به سبک نوع دوم حاصل کمبودهای شهرها و عدم تامین محل تفریح به شهروندان از طرفی و نبود امکانات تفریحی قابل استفاده شهروندان می‌باشد. ساخت خانه‌های لانه زنبوری و نبود فضاهای سبز و خالی بین خانه‌های مسکونی عدم وجود پارکهای وسیع برای گذراندن اوقات خالی و تعطیلی خانواده‌ها شهروندان را مجبور به فرار از شهرها و انتخاب محلی برای استراحت و تفریح بخصوص در ایام تعطیل می‌نماید که ترافیک جاده‌ها به خصوص در ورودی و خروجی شهرها در آغاز و اتمام تعطیلات بیانگر کوتاهی شهرداری ها در تامین امکانات تفریحی و پارکهای وسیع در درون محدوده و حریم قانونی مصوب شهرها می‌باشد در واقع ویلاسازی حومه شهرها مکمل انجام وظایف شهرداریها در تامین امکانات تفریحی می‌باشد. احداث روز افزون ویلاها منطقه را با ۳ مشکل مهم مواجه می‌سازد.
۱- محصولات باغی قطعات بزرگ حاشیه شهرها اگر قبلاً به بازارعرضه می‌گردید به جهت تقسیم بین چندین قطعه و اختصاص قسمتی از مساحت باغ به ساختمان و کاهش درختان در مقدار اندک بوده و به مصرف خانواده صاحب ویلا می‌رسد و برای استفاده عموم عرضه نمی‌گردد.
۲- با حفر چاه‌های آب متعدد در باغات برای تأمین آب مشروب و یا استخر که اکثراً جنبه تفریحی دارد تا کشاورزی، آبهای زیرزمینی ضمن هدر رفتن موجب کاهش آبهای تحت الارض می‌گردد.
۳- ویلاسازی در حاشیه شهرها به نمادی از تشخص و دارندگی و ایجاد فاصله طبقاتی در بین شهروندان تبدیل گردیده است. در صورت وجود پارکهای کافی در محدوده‌های شهری کلیه طبقات اجتماعی در یک سطح از آنها استفاده می‌نمودند. در وضعیت فعلی فاصله طبقاتی روز به روز افزایش می‌یابد.
حال اگر در شهرهائی مثل تبریز با محدود بودن پارکهای وسیع و افزایش جمعیت برای افزایش پارکهای درون شهری اقدامات جدی به عمل نیاید که متاسفانه چنین تفکراتی نیز به نظر نمی‌رسد به طوری که بزرگترین فضای موجود جای پادگان همان باغشمال قدیم تبریز به انواع ساختمانهای مسکونی و تجاری تبدیل و سهم شهروندان از این محل باغ شمال نادیده گرفته می‌شود. تنها امید مردم تبریز در احداث پارک وسیع برای رفع نیاز جمعیت ۲ میلیون نفری تبدیل به یأس و اشک حسرت بر دیدگان مردم تبریز جاری می‌گردد.
فلذا فاجعه ویلاسازی در اطراف شهرهای بزرگ و کوچک هم چنان ادامه خواهد یافت و ادارة کل راه و شهرسازی و شهرداری با هماهنگی ادارات ذیربط باید به فکر تأمین فضاهای باغی برای اوقات خالی و تعطیلی شهروندان باشند بدیهی است در غیر اینصورت ویلاسازی درآتیة نه چندان دور به بزرگترین معضل شهری و منطقه تبدیل خواهد شد
About Author
پست های مرتبط
آقای استاندار، ای کاش ” مدیر کل ” شوید !
لئلئخلاماخ در خیابان های تبریز !
شهرداران چینی !