پیش بینی افزایش ۳ برابری سرمایه گذاری بخش خصوصی در کشاورزی

گفتگو: ساقی آذربایجان- وحید خدادادی

مقدمه:
صف های طولانی نان و چالش های بوجود آمده در این حوزه چند ماهی است که موجی از انتقادات را در افکار عمومی به همراه داشته و در کنار این موضوع مسائلی نظیر نوسان قیمت گوشت سفید و قرمز ، تخم مرغ و افزایش قیمت آن، تامین نهاده های دامی و میزان تحقق مصوبات سفر آقای رئیس جمهور و نتیجه طرح مولد سازی در مجموعه جهادکشاورزی استان دست به دست هم داد تا در گفتگویی اختصاصی با دکتر فتحی مدیر کل این سازمان نظرات وی در این رابطه را جویا شویم. قسمت اول مشروح این گفتگو در ادامه از نظرتان می گذرد:

ساقی آذربایجان: برای شروع به سراغ دو سفر رئیس دولت سیزدهم به استان برویم، مشخصا بفرمائید در قالب این دو سفر چه میزان مصوبه در حوزه جهادکشاورزی استان داشته ایم و چه مقدار از این مصوبات محقق شده است؟

فتحی: اجازه بدهید ابتدا از تشریف فرمایی و پوشش خبری اخبار مربوط به حوزه کشاورزی توسط روزنامه وزین ساقی آذربایجان تشکر کنم که همواره نسبت به این حوزه لطف و عنایت داشته اند. اما در رابطه با پاسخ پرسش باید عرض کنم که بخش کشاورزی بعنوان محور توسعه مطرح است و از این رو بخشی که محور توسعه باشد بخصوص در استان ما که در حوزه صنایع غذایی از استان های مطرح کشور است، طبیعتا باید مورد توجه هم قرار بگیرد. در دولت مستقر هم این توجه ویژه وجود داشته است، بخصوص در سفر اول ریاست محترم جمهور ۲۸۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای ۳ سال ، از محل سه منبع یعنی وزارتخانه، سازمان برنامه و بودجه استان ( که از محل منابع استانی تامین می شود) و سازمان برنامه وبودجه کشور که رقم هر کدام از این ها به طور جداگانه مشخص است، در نظر گرفته شد. با توجه به اینکه این اعتبار برای تکمیل پروژه های نیمه تمام بود، در همین راستا ما پروژه هایی را با این مشخصه در حوزه آب و خاک شناسایی کرده و جزو مصوبات قرار دادیم و بخصوص در حوزه رودخانه های شمال و شمالغرب کشور پروژه ای وجود داشت که شهرستان های خداآفرین، جلفا و ورزقان مشمول آن بودند و از گذشته هم یک سری کارها در راستای شبکه های فرعی آبیاری در مساحتی نزدیک به ۲۰ هزار هکتار انجام شده بود که هیچ کدام به بهره برداری نرسیده بود و بخشی از پروژه ها بالای ۹۵ درصد پیشرفت داشتند، لذا اتفاق مهمی که رخ داد این بود که این قبیل پروژه ها شناسایی شد که پیش بینی شد که اگر رقم ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه تخصیص یابد کل آن ۲۰ هزار هکتار به بهره برداری برسد. در همین ارتباط نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان در سال اول محقق شد و همین باعث شد بخش عمده ای از این پروژه به ۱۰۰ درصد پیشرفت فیزیکی برسد و چون شبکه اصلی آن آماده نیست، به بهره برداری نرسید. البته باید بگویم که حدود ۵۰ درصد آن، مورد بهره برداری قرار گرفته است. علاوه بر این پروژه، از دیگر موارد قابل ذکر احیای برخی از قنوات بود و لذا در هر شهرستان حداقل ۱۰ قنات شناسایی شد که از محل مصوبات سفر ریاست جمهور احیا شوند و در حال حاضر در دست اجرا می باشد. لازم به ذکر می دانم در این رابطه ۶۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است که در طول سنوات گذشته بی سابقه بوده است از آن رو که سقف اعتبار این حوزه هیچ گاه بیش از ۸ میلیارد تومان نبوده است.
در کل باید عرض کنم که از مبلغ مصوب ۲۸۵۰ میلیارد تومان رقمی حدود ۴۰۰ میلیارد تومان در سال اول تخصیص یافته است. البته قرار بود تا خود وزارتخانه در سال اول رقمی حدود ۳۰۰ میلیارد تومان پرداخت نماید ولی چون بخش عمده ای از این مبلغ از محل مولد سازی و فروش اموال مازاد وزارتخانه تامین می شود و با توجه به فروش یکجای املاک و نبود مشتری، سهم وزارتخانه تا این لحظه محقق نشده ولی سهم مربوط به برنامه و بودجه استان و کشور محقق شده است. ناگفته نماند که وزارتخانه نیز اختیاراتی را به استان ها تفویض نموده و ما هم در تلاشیم از قبل این اختیارات املاک مازادی را که در استان داریم به فروش برسانیم و از این محل سهم وزارتخانه حاصل شود.
اما در رابطه با سفر دوم ریاست جمهوری باید عرض کنم که این سفر بیشتر در راستای استفاده از ظرفیت سرمایه گذاران بود و از این رو بیشتر در قالب تسهیلات و اخذ مجوز گشایش هایی صورت گرفت. در این بخش نیز ما یک تعداد مگا پروژه هایی تعریف کردیم از جمله مرغداری شش میلیون قطعه ای شبستر، یک سری گاوداری هایی که در شهرستان های مختلف وجود دارد و تفاهم نامه هایی با سرمایه گذاران امضا شده است که بالای ۹ همت سرمایه گذاری در این بخش اتفاق خواهد افتاد.
از اتفاقات خوب و جالب، ورود بخش کشاورزی هلدینگ نهادهای مختلف است (برای نمونه بنیاد مستضعفان) که در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند که از جمله آن ،گاوداری ۶ هزار راسی درخود تبریز است که فاز اول آن در حدود ۳ هزار راس تمام شده است و فاز دوم احتمالا شهریور و یا نهایتا مهرماه به افتتاح برسد.
از طرح های قابل ذکر دیگر بحث گلخانه هاست که در استان ما خوشبختانه گلخانه در سطوح بزرگ قابل طرح است، یعنی گلخانه هایی که بالای ۵ هکتار وسعت دارند. امروز دیگر سرمایه گذاران زیر این عدد سرمایه گذاری نمی کنند که این خود جای خشنودی دارد. جا دارد از این تلاش ها هم تقدیر و دعوت به سرمایه گذاری در بخش کشاورزی کنیم و آماده ایم تا روند اخذ مجوزهای قانونی را در این رابطه با تمام توان تسهیل کنیم.

ساقی آذربایجان: به طرح مولد سازی اشاره کردید، بطور مصداقی دو نهاد بیشترین سهم را از این طرح در استان آذربایجان شرقی داشتند، سازمان جهاد کشاورزی و دانشگاه علوم پزشکی. چند وچون کار در این رابطه به چه شکل است و آیا مبالغی از این مسیر محقق شده است؟

فتحی: در این طرح بحث وزارتخانه مطرح بود و قرار شده بود تا اموال را از مرکز به صورت متمرکز به فروش برسانند که اموال شناسائی و مراحل فروش آن هم به سرعت طی شد و حتی برای فروش به مزایده هم گذاشته شد، منتهی خریداری پیدا نشد از آن جهت که کسی توان مالی خرید در این حجم را نداشت. اگر اشتباه نکنم مجموع اموالی که در این رابطه به فروش گذاشته شد، رقمی حدود ۲۴ همت بود که در اقدام بعدی برای حل این مشکل از گزینه های تهاتر و استفاده از ظرفیت های استانی پیشنهاد شد و در این رابطه کمیته استانی طرح مولد سازی تشکیل شد و ما در تلاش هستیم تا از ظرفیت های کمیته استانی در این رابطه استفاده کنیم و اقداماتی برای شناسایی و فروش اموال مازاد صورت گرفته و جلساتی هم با محوریت همین موضوع تشکیل شده است منتهی فعلا مبلغ هنگفتی وصول نشده و از سهم ۱۴۰۰ میلیارد تومان تنها ۱۰۰ میلیارد تومان محقق شده است.

ساقی آذربایجان: به بحث سرمایه گذاری اشاره کردید، در سال های اخیر هم در قالب نشست های خبری بارها حضرتعالی به این مسئله اشاره کرده اید، آیا مجموعه سازمان جهاد کشاورزی استان برای جلب نظر سرمایه گذاران بسته تشویقی یا شرایط خاصی هم در نظر گرفته است؟

فتحی: اتفاق مبارکی که در این دوره رخ داد، حضور خود سرمایه گذاران محترم در جلسه معاون اجرایی رئیس جمهور بود که در قالب آن یک سری درخواست هایی داشتند که مشخصا به ایشان انتقال دادند که از جمله آن تسهیل روند صدور مجوز و تسهیلات بانکی بود. امروز خوشبختانه شاهدیم که سرمایه گذاران ۶۰ درصد از منابع مالی لازم را خودشان می آورند و چهل درصد آن را از بخش بانکی دریافت می کنند در حالی که قبلا این نسبت ۲۰ به ۸۰ بود. امروز ۵ بانک عامل مشخص شده که در این رابطه پشتیبان سرمایه گذاران باشند. امروز ما همه تلاش خود را بکار بسته ایم تا روند صدور مجوز با کمترین میزان تشریفات اداری صورت گیرد از آن جهت که فرآیند طولانی صدور مجوز موجب دلسردی سرمایه گذار می شود. با تلاش ها و پیگیریهای مدیریت ارشد استان در بخش صدورمجوز، تسهیلات بانکی و البته واگذاری زمین اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است.

ساقی آذربایجان: بحث داغ تسهیلات بانکی شد، پیوسته از سوی مسئولان استانی و تولید کنندگان گلایه هایی در رابطه با عدم همکاری سیستم بانکی در اعطای تسهیلات صورت گرفته است، همکاری سیستم بانکی در حوزه کشاورزی رضایت بخش است یا مشکل صنعت با سیستم بانکی در این حوزه هم مصداق دارد؟

فتحی: این یک واقعیت غیر قابل کتمان است که قواعد سیستم بانکی با سرعت سرمایه گذاری در استان همخوانی ندارد. خواسته بحق سرمایه گذار این است که روند امور سریع باشد و همه چیز با سرعت پیش برود، منتهی اگر ما بخواهیم با روندی که در گذشته وجود داشته پیش برویم این خواسته محقق نخواهد شد. می توان مثل قضیه مردمی سازی یارانه های نقدی با ایجاد شرایط جدید و دستورالعمل های بروزتر روند اعطای تسهیلات را تسریع کرد چنانچه در اجرای آن طرح و در یک بازه زمانی بسیار کوتاه رقمی حدود هزار میلیارد تومان تسهیلات به مرغداران پرداخت شد که چنانچه بر سبک و سیاق قبل پیش می رفت این کار یک سال زمان می برد در حالی که این رقم در عرض ۴۵ روز پرداخت شد. طبیعتا در راه نگهداشتن و تشویق سرمایه گذار نیاز به چشم پوشی از قواعدی هستیم که در گذشته وجود داشت. در مواردی نیاز است تا سیستم قوانین خود را بر اساس نیاز روز ساماندهی نماید در نظام بانکی فعلا چنین اتفاقی نیافتاده است و همین امر موجب گله مندی سرمایه گذاران شده است. برای این مشکل ستاد استانی سرمایه گذاری به ریاست استاندار شکل گرفت تا بانک ها و سایر دستگاه های اجرایی و نظارتی عضو آن هستند و مصوبات آن برای نهادها لازم الاجراست.

ساقی آذربایجان: با علم به مسائل مطروحه آیا میزان سرمایه گذاری در سال جدید نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی داشته است؟

فتحی: خوشبختانه هم در سال گذشته به نسبت سال های قبل تر در بخش کشاورزی سرمایه گذاری خوبی صورت گرفت و به شکل تصاعدی افزایش یافت که جای خشنودی داشت هم در۴ ماه سال جاری و هم در طول سال گذشته حجم سرمایه گذاری قابل مقایسه با سال های قبل نیست و شاهدیم که امروز شرکت های بزرگ پای کار آمده اند ، شرکت هایی که تنها در حوزه صنعت فعالیت داشتند امروز به حوزه کشاورزی و بخش صنایع تبدیلی و پرورش مرغ و دام و گلخانه ها ورود کرده اند و کارهای بزرگی نه صرفا در تبریز که در اقصی نقاط استان انجام شده است. اگر ما بتوانیم پشتیبانی تسهیلاتی را در این رابطه به نحو احسن انجام دهیم، پیش بینی خود بنده این است که میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه کشاورزی نسبت به سال قبل سه برابر افزایش خواهد یافت.

ساقی آذربایجان: از مشکلات مبتلابه مربوط به حوزه تحت مدیریت شما، بحث ساخت و ساز ویلا و تغییر کاربری اراضی می باشد و از بیرون چنین به نظر می آید که اهتمام ویژه ای برای جلوگیری از این کار وجود ندارد، آیا با این تلقی موافقید؟

فتحی: در کلان کشور و بخصوص از زمان شیوع ویروس کرونا عطش ویلاسازی در کشور شدت دوچندانی گرفته است. البته باید بگویم که بخشی از این ساخت و سازها می تواند نام ویلا به مفهوم واقعی آن باشد ولی عمدتا خانه باغ هستند و وظیفه ما نیز حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی است و تمام تلاش همکاران هم در این جهت است و انصافا دستگاه قضایی استان هم در این رابطه همکاری خوبی با ما داشته است که جای تقدیر دارد. ما در هر دو حالت برخورد نیازمند دستور قضایی هستیم هم در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۰ که مربوط به ساخت و سازهای نیمه کاره است که ما در این مرحله و قبل از تکمیل با آن برخورد می کنیم و مورد دیگر اجرای ماده ۳ می باشد که بعد از تکمیل بنا متوجه و وارد عمل شویم. تنها زمانی مجموعه جهاد کشاورزی می تواند بدون نیاز به اخذ مجوز از دستگاه قضایی وارد عمل شود که از همان بدو امر و قبل از شروع جلوی آن را بگیرد.
در استان آذربایجانشرقی مجموعا یک میلیون و پانصد هکتار اراضی کشاورزی، دو میلیون و پانصد هکتار اراضی مرتعی و صد و هشتاد هزار هکتار اراضی جنگلی وجود دارد. برای کنترل کامل این قضیه و به میزان این وسعت جغرافیایی هم نیروی انسانی برای کنترل و جلوگیری از ویلاسازی نیاز است که عملا امکانپذیر نیست. الان حساب کنید در یک شهر که محدوده خاصی را شامل می شود، شهرداری ها چقدر در جلوگیری از ساخت و ساز های غیر مجاز موفق عمل کرده اند؟ اما در این رابطه اصلا اغماضی وجود ندارد و همین چند روز پیش دستور تخریب ویلایی مجلل در بستان آباد صادر شد که حتی دستگاه های تخریب توان فیزیکی تخریب آن را نداشتند و چون وظیفه ما اعاده به وضع سابق است نیاز بود تا ستون های آن نیز تخریب شود و عملا دستگاه از انجام آن عاجز بود که با روش های دیگر تخریب این کار صورت گرفت. تمام تلاش در این رابطه صورت می گیرد اما به حمایت نهادهای دارای دستگاه های تخریب و خود مردم برای اطلاع رسانی بموقع نیازمندیم تا از طریق سامانه ۱۳۱ مواردی از این دست را به اطلاع مجموعه برسانند.

About Author